0
1389
W trakcie kontroli podatkowej Urząd przeprowadził oględziny majątku mojej Spółki. Kontrolujący nie poinformowali o terminie i miejscu oględzin. Czy postępowanie pracowników było prawidłowe?
ODPOWIEDŹ
W przedstawionej przez Pana sytuacji urząd skarbowy mógł przeprowadzić dowód w postaci oględzin majątku Spółki, bez Pana udziału lub osób reprezentujących Pana Spółkę pod warunkiem, że okoliczności (np. konieczność utrwalenia faktu w danej chwili i w danym miejscu) uzasadniały natychmiastowe przeprowadzenie dowodu.
UZASADNIENIE
W świetle obowiązujących przepisów zawartych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa organy podatkowe mają prawo sprawdzić, czy przedsiębiorcy wywiązują się z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego. W tym celu Fiskus podejmuje działania zwane kontrolą podatkową. Organ podatkowy posiada wiele uprawnień, z których może skorzystać w toku prowadzonej kontroli podatkowej. Uprawnienia te wprost wynikają z art. 286 Ordynacji podatkowej. I tak na mocy wskazanego art. 286 kontrolujący w zakresie wynikającym z upoważnienia między innymi są uprawnieni do żądania okazania majątku podlegającego kontroli oraz do dokonania jego oględzin.
Z analizy powyższego przepisu wynika, że organ ma prawo przeprowadzić oględziny majątku przedsiębiorcy, jednakże oględziny te muszą mieć związek z zakresem wynikającym z upoważnienia kontroli. Należy jednak zauważyć, iż Ordynacja podatkowa oprócz dających kontrolującym uprawnień, wskazuje na wiele zasad, które kontrolujący winni przestrzegać w trakcie prowadzonego postępowania kontrolnego. I tak na mocy art. 289 § 1 Ordynacji podatkowej Kontrolowanego, osobę go reprezentującą lub osobę wskazaną w trybie art. 281a albo w trybie art. 284 § 1 zdanie drugie zawiadamia się o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków, opinii biegłych przynajmniej na 3 dni przed terminem ich przeprowadzenia, a dowodu z oględzin nie później niż bezpośrednio przed podjęciem tych czynności. Zatem przepis ten umożliwia kontrolowanemu uczestniczyć w czynnościach podejmowanych przez organ, także w czynnościach dotyczących prowadzonych oględzin. Z analizy wskazanego przepisu wynika również, iż organ jest zobowiązany wskazać miejsce i termin przeprowadzenia dowodu w postaci oględzin. Należy natomiast zauważyć, iż przepis ten nie wskazuje precyzyjnie z jakim wyprzedzeniem organ powinien zawiadomić stronę o przeprowadzeniu dowodu w postaci oględzin, określa wyłącznie, iż organ zawiadamia „nie później niż bezpośrednio przed podjęciem tych czynności”.
W powyższym zakresie, w orzecznictwie utrwalił się pogląd, że zawiadomienie o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu, mając na uwadze cel takiego zawiadomienia, powinno nastąpić, co najmniej z takim wyprzedzeniem, aby umożliwić stronie lub jej pełnomocnikowi udział w przeprowadzaniu dowodu”. Taki pogląd wyraził między innymi Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 29 maja 2008 roku o sygnaturze akt I SA/Wr 356/08. Przy czym co do zasady kontrolujący nie mają obowiązku doręczenia zawiadomienia na piśmie o planowanych czynnościach dowodowych.
Należy jednak zauważyć, iż ustawodawca dopuścił możliwość, w której kontrolujący nie będą zawiadamiać przedsiębiorcy o konieczności przeprowadzenia dowodu w postaci oględzin. Sytuacja taka będzie miała miejsce w przypadku gdy kontrolowany, osoba go reprezentująca lub osoba wskazana w trybie art. 281a albo w trybie art. 284 § 1 zdanie drugie są nieobecni, a okoliczności sprawy uzasadniają natychmiastowe przeprowadzenie dowodu. Powyższe uprawnienie wynika z art. 289 § 2 Ordynacji podatkowej.
Reasumując, w przedstawionej przez Pana sytuacji należy uznać, że co do zasady organ podatkowy był zobowiązany zawiadomić Pana o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu z oględzin, chyba że zarówno Pan bądź osoby Pana reprezentujące były nieobecne a okoliczności (np. konieczność utrwalenia faktu w danej chwili i w danym miejscu) uzasadniały natychmiastowe przeprowadzenie dowodu.
Warto natomiast zwrócić uwagę, że przedsiębiorca z mocy art.84c ustawy o swobodzie działalności gospodarczej może skutecznie sprzeciwić się czynnościom kontrolnym, gdy te są prowadzone z wyłączeniem udziału kontrolowanego bądź osoby przez niego upoważnionej. Sprzeciw wraz z uzasadnieniem przedsiębiorca wnosi na piśmie do organu wykonującego kontrolę. O wniesieniu sprzeciwu przedsiębiorca ma obowiązek zawiadomić na piśmie kontrolujących.
Kamila Paliwoda - Alejun
