Określenie momentu rozpoczęcia działalności gospodarczej przez spółkę z o.o.

ODPOWIEDŹ

Podmioty podlegające rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym powinny jako datę rozpoczęcia działalności wskazywać datę rejestracji w KRS.  

UZASADNIENIE

Stosownie do brzmienia art.1 ust.1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych opodatkowaniu tym podatkiem podlegają dochody osób prawnych i spółek kapitałowych w organizacji. Zgodnie z art.12 ustawy z dnia 15 września 2000 roku Kodeks spółek handlowych Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji albo spółka akcyjna w organizacji z chwilą wpisu do rejestru staje się spółką z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółką akcyjną i uzyskuje osobowość prawną. Z tą chwilą staje się ona podmiotem praw i obowiązków spółki w organizacji. Od tego też momentu podlega przepisom wyżej wskazanej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Osoby prawne, na podstawie przepisów art.2 ust.1 ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości są zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych. W myśl przepisu art.12 ust.1 pkt 1 tej ustawy, księgi rachunkowe otwiera się na dzień rozpoczęcia działalności, to jest na dzień pierwszego zdarzenia wywołującego skutki o charakterze majątkowym lub finansowym. Wydaje się jednak, że zawarta w powyższym przepisie definicja dnia rozpoczęcia działalności nie może być stosowana bezpośrednio dla celów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przepisy ustawy o rachunkowości nie mogą bowiem co do zasady modyfikować zasad rządzących prawem podatkowym. Niemniej jednak wskazać należy, że zgodnie z art.157 §1 KSH umowa spółki powinna określać m. in. wysokość kapitału zakładowego. Tym samym, zawarcie umowy spółki z o.o. w której określono wysokość kapitału niewątpliwie będzie zdarzeniem wywołującym skutki o których mowa w art.12 ust.1 pkt 1 ustawy o rachunkowości i w konsekwencji skutkować będzie rozpoczęciem działalności w rozumieniu przepisów tej ustawy.

Na marginesie zaznaczyć należy, że dniem rozpoczęcia działalności w myśl powyższego przepisu będzie dzień zaistnienia zdarzenia, a nie dzień jego zaewidencjonowania. Działalnością gospodarczą jednostki jest nie tylko uzyskiwanie przychodów, ale również strona kosztowa ściśle związana z istnieniem jednostki. Zdarzeniem takim jest bowiem zaciągnięcie zobowiązania, np. zakup wyposażenia biura spółki, wykonanie pieczątki firmowej czy poniesienie opłat związanych z rejestracją spółki.

Na konieczność odwoływania się do przepisów ustawy o rachunkowości przy określaniu dnia rozpoczęcia działalności w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wskazują w wydawanych interpretacjach organa podatkowe – na przykład Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 8 lutego 2008 roku (sygn. IP-PB3-423-451/07-2/AG).

Zgodnie z treścią wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 6 grudnia 2010 roku o sygnaturze III SA/Gl 2476/10 chwilą rozpoczęcia działalności gospodarczej jest moment pierwszych czynności rejestracyjnych - w tym zarejestrowanie podmiotu w KRS. WSA podzielił pogląd, zgodnie z którym “Pojęcie rozpoczęcia działalności nie oznacza jedynie zespołu czynności faktycznie oznaczających początek wykonywania tej działalności, lecz jest to pojęcie o treści prawnej. Oznacza ono przede wszystkim uprawnienie do tego, aby w granicach określonych prawem oraz w trybie i formach właściwych dla danego rodzaju działalności gospodarczej podjąć działania prawne i faktyczne organizujące możliwość wykonywania tej działalności. Działania prawne polegają głównie na realizacji licznych obowiązków (głównie rejestracyjnych oraz związanych z zatrudnieniem i ubezpieczeniem społecznym), których dopełnienie jest konieczne do podjęcia wolnej działalności gospodarczej. W pojęciu rozpoczęcia działalności mieszczą się dwa istotne elementy wolności gospodarczej, a mianowicie: swoboda prawnej organizacji działalności gospodarczej oraz samodzielność w wykonywaniu tej działalności. Swoboda dotyczy: wyboru formy organizacyjno-prawnej wykonywania działalności gospodarczej, kształtowania systemu kierowania i organizacji wewnętrznej przedsiębiorstwa, dokonywania zmian strukturalnych (łączenia, podziału, likwidacji, przekształceń) i zrzeszania się przedsiębiorców. Natomiast samodzielność oznacza możliwość podejmowania decyzji na własny rachunek i odpowiedzialność w sferze działalności eksploatacyjnej i inwestycyjnej przedsiębiorstwa oraz w zakresie jego finansów”.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie regulują pojęcia „rozpoczęcie działalności”, z uwagi jednakże na brzmienie przywołanego wyżej przepisu art.12 ust.1 ustawy o rachunkowości, rozpoczęcie działalności będzie miało miejsce już z chwilą wniesienia przez wspólników bądź to wkładów, bądź aportów na pokrycie kapitału zakładowego, otwarcia rachunku bankowego, itp. zdarzeń. Działalnością podatnika jest bowiem nie tylko „osiąganie przychodów”, ale również „ponoszenie kosztów”, w określonych ramach czasowych, zwanych rokiem podatkowym, szczególnie w pierwszej fazie działalności, ściśle związanych z zaistnieniem i funkcjonowaniem jednostki. Pod pojęciem daty rozpoczęcia działalności należy rozumieć powstanie podmiotu lub też rozpoczęcie funkcjonowania zgodnie z przepisami ustaw regulujących działanie jednostki organizacyjnej o danej formie prawnej.

Magdalena Misiak