0
989
Spółka z o.o., podatnik VAT-UE zamierza wziąć pożyczkę w zagranicznym banku. Jakie to ma konsekwencje w VAT?
ODPOWIEDŹ
Otrzymanie pożyczki z zagranicznego banku stanowi import usług zwolnionych od VAT.
UZASADNIENIE
Udzielenie pożyczki jest usługą finansową. Zgodnie z zasadą ogólną, wyrażoną w art.28b ust.1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług, jeżeli usługa ta, jak w przypadku opisanym w pytaniu, jest świadczona na rzecz podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, uznaje się ją za świadczoną w miejscu, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, jeżeli usługa jest świadczona dla tego miejsca.
W opisanym w pytaniu przypadku podmiot będący podatnikiem i posiadający siedzibę poza granicami Polski świadczy usługę udzielenia pożyczki spółce z o.o., czyli podmiotowi prowadzącemu działalność gospodarczą, posiadającemu na terytorium Polski siedzibę działalności gospodarczej. W takiej sytuacji, zgodnie z cytowanym powyżej art.28b ustawy o VAT, usługę tę uznaje się za świadczoną w miejscu, w którym usługobiorca posiada siedzibę działalności gospodarczej, czyli w Polsce.
W związku z tym, że, jak rozumiem, w omawianym przypadku łącznie spełnione są następujące warunki:
a) usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju,
b) usługobiorcą jest podatnik w rozumieniu art.15 ustawy o VAT, czyli podmiot prowadzący samodzielnie działalność gospodarczą, której siedziba znajduje się na terytorium Polski.
Zgodnie z art.17 ust.1 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług to usługobiorca staje się podatnikiem dla tej transakcji. Świadczenie to stanowi zatem, w myśl art.2 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług, import usług na terytorium naszego kraju. W związku z tym usługodawca powinien wystawić na rzecz polskiej spółki fakturę bez naliczonego podatku, a polska spółka jest obowiązana do rozliczenia podatku z tytułu otrzymanej pożyczki.
Zgodnie z art.43 ust.1 pkt 38 ustawy o VAT usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych podlegają zwolnieniu od podatku od towarów i usług, zatem z tytułu tej transakcji nie wystąpi podatek należny, jednak jej wartość należy wykazać w deklaracji VAT-7. Podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług jest, w myśl art.29a ust.1 ustawy o VAT, co do zasady wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej. W przypadku udzielenia pożyczki zapłatą za usługę są odsetki oraz ewentualne prowizje i opłaty pobierane przez bank z tego tytułu. Zatem wartość tych odsetek i prowizji powinna zostać wykazana przez spółkę w deklaracji VAT-7 jako wartość importu usług (w pozycji 29 jeżeli usługodawca posiada siedzibę na terytorium innego państwa Unii Europejskiej, lub w pozycji 27, jeżeli siedziba banku znajduje się w kraju niebędącym członkiem Wspólnoty). Oczywiście w tej sytuacji nie wystąpi podatek naliczony do odliczenia.
Zgodnie z art.19a ust.5 pkt 1 lit.e ustawy o VAT obowiązek podatkowy w przypadku świadczenia usług finansowych i ubezpieczeniowych powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty. Obowiązek ten, w myśl art.19a ust.6 ustawy, powstaje w odniesieniu do otrzymanej kwoty. Zatem obowiązek podatkowy w imporcie omawianej usługi nastąpi każdorazowo z chwilą otrzymania przez bank należnych odsetek, prowizji i innych opłat związanych z zarządzaniem pożyczką. Należy jednak pamiętać, że, gdyby spółka nie spłaciła bankowi odsetek od pożyczki w umówionym terminie, ale nastąpiłaby kapitalizacja odsetek (czyli ich doliczenie do kwoty kapitałowej pożyczki), obowiązek podatkowy w stosunku do skapitalizowanych odsetek również powstanie, w dniu ich kapitalizacji. Stanowisko to potwierdził w interpretacji o sygnaturze ILPP1/443-1112/14-2/AW z 5 marca 2015 roku Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, uzasadniając to w sposób następujący:
„W praktyce kapitalizacja odsetek prowadzi do doliczenia kwot naliczonych, lecz jeszcze nie zapłaconych odsetek od pożyczki lub kredytu, do kwoty ich kapitału, co pozwala na ich dalsze oprocentowanie. Zatem kapitalizacja odsetek oznacza, że w wyniku ustaleń pomiędzy pożyczkobiorcą (kredytobiorcą) a (pożyczkodawcą) kredytodawcą, odsetki naliczone, ale jeszcze niezapłacone zostają „dopisane” za zgodą wierzyciela do zobowiązania głównego. W ten sposób pomimo braku przepływu odsetek na rachunek pożyczkodawcy (kredytodawcy), w dniu kapitalizacji następuje postawienie tych odsetek do dyspozycji pożyczkodawcy (kredytodawcy). Skoro w przypadku kapitalizacji dochodzi do „dopisania” naliczonych, ale jeszcze niezapłaconych odsetek do kwoty kapitałowej pożyczki (kredytu) za zgodą wierzyciela, to należy uznać to za sposób zadysponowania tych odsetek, które czynią zadość roszczeniu pożyczkodawcy o ich zwrot. Wynika z tego, że już od dnia kapitalizacji wierzyciel uzyskuje korzyść ekonomiczną w postaci zwiększenia kwoty, od której naliczane są dalsze odsetki. W rezultacie, w momencie ostatecznego rozliczenia nie mamy już do czynienia ze spłaconymi odsetkami, a jedynie ze spłatą powiększonej kwoty głównej pożyczki. Zatem kapitalizacja wywiera ten sam skutek prawny, co zapłata – zmniejsza kwotę odsetek do zapłaty o odsetki objęte kapitalizacją. W związku z powyższym, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą kapitalizacji odsetek, gdyż moment ten jest uznany za otrzymanie całości lub części zapłaty zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. e ustawy.”
Ewa Konarska
Podstawa prawna: art.2 pkt 9, art.17 ust.1 pkt 4 i ust.2, art.19a ust.5 pkt 1 lit.e i ust.6, art.28b ust.1 i 2, art.29a ust.1, art.43 ust.1 pkt 38 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.
