Opodatkowanie przekazania działki za odszkodowaniem

ODPOWIEDŹ

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa, prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Pytanie dotyczy opodatkowania podatkiem VAT czynności przekazania przez Gminę działki za odszkodowaniem, pod budowę i rozbudowę drogi ekspresowej, która w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego przeznaczona jest na cele drogi wewnętrznej.

Z przywołanego przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT wynika, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług. W takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, zaś odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.

W myśl art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi.

W świetle obowiązujących przepisów, Gmina przekazując nieruchomość gruntową na rzecz Skarbu Państwa, działa we własnym imieniu i na własny rachunek. A czynność przeniesienia własności nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa za odszkodowaniem, stanowi odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt.1 ustawy o podatku od towarów i usług, podlegającą opodatkowaniu tym podatkiem.

Stosownie do zapisu art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. Zgodnie definicją zawartą w art. 2 pkt 33 ustawy, przez tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Tym samym, jeżeli wskazany przez Gminę grunt rolny, nie wypełnia definicji terenów budowlanych, czynność dostawy tej nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa będzie korzystać ze zwolnienia o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.

Jak stanowi ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Tak więc o charakterze danego gruntu rozstrzyga zapis w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Według ustawy prawo budowlane przez „budowę” należy rozumieć wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu budowlanego. Natomiast „obiektem budowlanym” jest zarówno budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi, jak i każdy obiekt budowlany, np. lotniska, linie kolejowe, mosty, wiadukty, tunele, czy drogi.

Tak więc, należy przyjąć, że „tereny przeznaczone pod zabudowę” wymienione w ustawie o podatku VAT obejmują obszary, na których przewidziane są różne formy zabudowy, nie tylko mieszkaniowej. Tylko dostawa gruntu rolnego, który nie wypełnia definicji terenów budowlanych, może korzystać ze zwolnienia o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.

Reasumując, w opisanym stanie faktycznym mamy do czynienia z przeniesieniem własności nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa za odszkodowaniem, stanowiącym odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt.1 ustawy o podatku od towarów i usług, podlegającą opodatkowaniu tym podatkiem. Dostawa działki przeznaczonej na cele drogi wewnętrznej nie korzysta ze zwolnienia i winna być opodatkowana podstawową stawką podatku VAT w wysokości 23%.

Karol Zen