Opodatkowanie przez leasingodawcę poniesionego kosztu mandatu

Stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 30 sierpnia 2018 roku nr 0114-KDIP4.4012.390.2018.1.MPE

Sytuacja Podatnika

Wnioskodawca ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy na rzecz swoich klientów usługi leasingu operacyjnego i finansowego. Na podstawie zawieranych z klientami umów leasingu, Spółka przekazuje do używania m.in. samochody osobowe i inne pojazdy. Pojazdy będące przedmiotem umów leasingu są własnością Spółki, ale wykorzystywane są przez korzystających, zarówno na terytorium Polski, jak i poza nim. Korzystający mogą również udostępniać pojazdy swoim pracownikom bądź osobom trzecim, które wynajmują od nich pojazdy.

Kierowcy prowadzący pojazdy niekiedy naruszają przepisy ruchu drogowego. W przypadku takich naruszeń w Polsce, Spółka przekazuje informację o użytkowniku pojazdu organom ścigania. Wówczas odpowiedni mandat karny wystawiany jest na korzystającego lub inną osobę, która prowadziła pojazd w chwili popełnienia wykroczenia.

W niektórych państwach obowiązują jednak odmienne niż w Polsce przepisy i to Spółka, na podstawie tych lokalnych regulacji, jest zobowiązana do zapłaty mandatu. Umowy leasingu zawierane przez Spółkę przewidują, że wszelkie koszty związane z używaniem przedmiotu leasingu obciążają korzystającego, przy czym w przypadku poniesienia przez Spółkę, jako finansującego, jakiegokolwiek wydatku z tytułu kar, grzywien bądź mandatów należnych od korzystającego, korzystający zobowiązuje się zrekompensować Spółce ten wydatek. Zatem Spółka uiszcza należną kwotę na rzecz odpowiedniego organu danego państwa, a następnie obciąża nią korzystającego.

Na tle przedstawionego opisu sprawy wątpliwości Wnioskodawcy sprowadzają się do wskazania, czy zwrot poniesionego przez Wnioskodawcę kosztu z tytułu pokrycia mandatu związanego z popełnieniem przez korzystającego wykroczenia powinien podlegać opodatkowaniu VAT.

Stanowisko Dyrektora

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy – przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Art. 8 ust. 1 ustawy stanowi, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zatem odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług powinno być opodatkowane wtedy, gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem istnieje jawny lub choćby dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne, natomiast świadczenia nie oparte na tytule prawnym, wskazującym obowiązek dostawy towarów lub świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia - nie podlegają opodatkowaniu VAT.

W omawianej sprawie, wskazane przez Wnioskodawcę opłaty z tytułu pokrycia mandatu związanego z popełnieniem wykroczenia przez korzystającego z leasingu mają charakter publicznoprawny, wynikający z odrębnych przepisów prawa, są bezzwrotne i przymusowe. Mandaty karne pobierane są z tytułu popełnienia wykroczenia zagrożonego karą w postaci mandatu, określonego w odpowiednich przepisach – mają one zatem charakter sankcyjny. Podmiot popełniający wykroczenie otrzymuje taki mandat, lecz nie otrzymuje w zamian żadnego świadczenia, które przynosiłoby mu korzyść. Wnioskodawca, w sytuacji przeniesienia ciężaru należności publicznoprawnej na podmiot, który faktycznie powinien ją ponieść, nie będzie świadczyć żadnej usługi na rzecz leasingobiorcy związanej w sposób bezpośredni z zawartą umową leasingu. Tym samym, w omawianej sprawie nie zachodzi żaden związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy świadczoną usługą leasingu a zwrotem kosztów mandatów karnych. Zatem nie można uznać, że obciążanie korzystającego z leasingu kwotą mandatu stanowi element usługi kompleksowej.

Przenoszone przez Wnioskodawcę na leasingobiorców kwoty mandatów karnych nie spełniają żadnej z dyspozycji z art. 7 czy art. 8 ustawy, nie stanowią czynności opodatkowanej VAT i w konsekwencji pozostają poza zakresem opodatkowania tym podatkiem.

Podstawa prawna: art. 7 i art. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.