Opodatkowanie świadczeń realizowanych przez Gminę oraz wydania duplikatu Karty Dużej Rodziny

Stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 12 października 2018 roku nr 0112-KDIL1-1.4012.561.2018.2.OA

Sytuacja Podatnika

Gmina jest zarejestrowana dla celów podatku od towarów i usług jako podatnik czynny. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy o samorządzie gminnym do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, obejmujących sprawy pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych. Jednostką, która realizuje w imieniu i na rzecz Gminy przedmiotowe zadania jest Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej (dalej: GOPS).

W oparciu o treść ww. ustawy, działania podejmowane w ramach pomocy społecznej, realizowane za pośrednictwem GOPS. Z tytułu niektórych z działań podejmowanych w powyższym zakresie, GOPS pobiera opłaty. Należą do nich:

1. usługi opiekuńcze oraz specjalistyczne usługi opiekuńcze, wykonywane przez pracowników GOPS;

2. pobyt podopiecznych w Domu Pomocy Społecznej (dalej: DPS);

3. zwrot z tytułu zasiłków udzielonych podopiecznej z terenu innej Gminy;

4. wydanie duplikatu Karty Dużej Rodziny i Karty Rodzina. 

W przypadku usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych (pkt 1), a także pobytu podopiecznych w DPS (pkt 2) - opłaty pobierane są na podstawie decyzji administracyjnych, wydawanych w oparciu o stosowne przepisy ustawy o pomocy społecznej.

Czy Gmina, realizując Świadczenia (za pośrednictwem GOPS), występuje w charakterze podatnika VAT i w związku z tym czy wykonywanie tych Świadczeń stanowi czynność objętą zakresem opodatkowania VAT, aczkolwiek korzystającą ze zwolnienia z opodatkowania?

Stanowisko Dyrektora

W analizowanej sprawie mamy więc do czynienia z sytuacją, w której występować będą skonkretyzowane świadczenia (usługi opiekuńcze oraz specjalistyczne usługi opiekuńcze, wykonywane przez pracowników GOPS, zapewnienie pobytu podopiecznym w Domu Pomocy Społecznej), które będą wykonywane z nakazu organu (decyzja administracyjna) pomiędzy dwiema określonymi stronami transakcji, dla których istnieć będą bezpośredni beneficjenci czynności. Wnioskodawca zobowiązuje się wykonać określone decyzją administracyjną czynności na rzecz konkretnej osoby (podopiecznego), która za te czynności dokona opłaty w określonej decyzją wysokości. Możliwe będzie zatem zidentyfikowanie konkretnego świadczenia wykonywanego przez Wnioskodawcę na rzecz określonego podmiotu (nabywcy). Dlatego też, czynności wykonywane przez Wnioskodawcę spełniają definicję świadczenia usług określoną w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług i Wnioskodawca w zakresie tych czynności działa jako podatnik VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, a tym samym świadczenia te podlegają opodatkowaniu VAT, jako odpłatne świadczenie usług.

W tym miejscu należy wskazać, że analizując możliwość zastosowania zwolnienia z opodatkowania świadczonych przez Wnioskodawcę usług:

• opiekuńczych oraz specjalistycznych usług opiekuńczych, wykonywanych przez pracowników GOPS;

• zapewnienia pobytu podopiecznym w Domu Pomocy Społecznej;

należy zbadać, czy w sprawie zachodzą przesłanki zwolnienia, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT. Przepis art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT odnosi się przede wszystkim do usług pomocy społecznej, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej. Wnioskodawca wskazał w opisie sprawy, że podejmowanie przez Gminę, za pośrednictwem GOPS, działania, o których mowa ww. punktach realizowane są w ramach przepisów ustawy o pomocy społecznej.

Stąd wykonywane przez Gminę Świadczenia mieszczą się w pojęciu usług pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej, zatem korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT.

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy czy działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w przypadku zwrotu wypłacanych zasiłków dla podopiecznych z terenu innej gminy, należy zauważyć, że nie można uznać za usługę w rozumieniu ustawy o VAT dokonywanych przez Wnioskodawcę wypłat świadczeń pieniężnych (zasiłków stałych, okresowych, celowych, dla podopiecznych z terenu innej gminy). Nie występuje tu bowiem żadna wzajemność świadczeń. Wnioskodawca nie świadczy żadnych usług na rzecz „beneficjentów”, a jedynie przekazuje na ich rzecz świadczenie pieniężne w postaci zasiłków.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że czynność polegającą na przyznaniu świadczenia pieniężnego w formie zasiłków stałych, okresowych, celowych przez Wnioskodawcę, które następnie są zwracane przez Gminę właściwą ze względu na miejsce zamieszkania podopiecznego, nie stanowi dostawy towaru w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, jak i również nie jest świadczeniem usług w świetle art. 8 ustawy o VAT.

Zatem, wypłacanie zasiłków stałych, okresowych i celowych, które następnie są zwracane przez Gminę właściwą ze względu na miejsce zamieszkania podopiecznego nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy czy działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w przypadku wydawania duplikatów Karty Dużej Rodziny i Karty Rodzina należy wskazać, że Gmina na mocy przepisów ustawy zobowiązana jest wykonać określone czynności, w tym wydać duplikat Kart. Za wydanie duplikatu pobiera opłatę określoną w ww. ustawie o Karcie Dużej Rodziny, Obwieszczeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Uchwale Rady Miejskiej. Opłata ta ma charakter publicznoprawny. W tym zakresie Gmina działa jako organ władzy publicznej. W związku z powyższym pobierane przez Wnioskodawcę opłaty za wydanie duplikatów Karty Dużej Rodziny oraz Karty Rodzina są wyłączone z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług.

Podstawa prawna: art. 8 ust. 1, art. 15 ust. 6, art. 43 ust. 1 pkt 22 i 23 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.