0
915
Nasza spółka jest członkiem międzynarodowej grupy. Obecnie, razem z innymi spółkami grupy zamierzamy przystąpić do umowy konsolidacji rachunków bankowych zawartej pomiędzy spółką – matką (pool leaderem), posiadającą siedzibę w Holandii oraz bankiem z siedzibą również w Holandii. W przypadku przystąpienia do Umowy Bank każdego dnia roboczego będzie dokonywał transferów środków pieniężnych pomiędzy rachunkiem bankowym naszej spółki a rachunkiem bankowym pool leadera w następujący sposób:
- w przypadku wystąpienia na rachunku naszej spółki salda dodatniego Bank obciąży rachunek spółki i uzna rachunek pool leadera kwotą salda dodatniego powstałego na naszym rachunku,
- w przypadku wystąpienia na rachunku naszej spółki salda ujemnego Bank obciąży rachunek pool leadera i uzna nasz rachunek kwotą salda ujemnego powstałego na naszym rachunku.
Raz na miesiąc Bank będzie rozliczał naliczane codziennie odsetki należne mu z tytułu ujemnego salda na naszym koncie oraz należne naszej spółce z tytułu sald dodatnich. Jak powinniśmy opodatkować taką transakcję w podatku od towarów i usług?
ODPOWIEDŹ
Z tytułu opisanej przez Państwa transakcji powinniście Państwo rozpoznać import usług zwolnionych od podatku od towarów i usług.
UZASADNIENIE
W pierwszym kroku analizy opodatkowania opisanej transakcji należy ustalić kto jest świadczącym usługę w ramach umowy cash poolingu.
Zgodnie z art. 8 ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy. Jednak, aby doszło do świadczenia usług, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego jak i otrzymującego usługę.
W opisywanej transakcji między państwa spółką a innymi uczestnikami transakcji nie występuje stosunek prawny, w ramach omawianej transakcji, a zatem nie można uznać, że świadczycie sobie nawzajem usługi. Nie świadczycie Państwo również usług na rzecz pool lidera ani banku. Nie otrzymujecie Państwo również żadnego wynagrodzenia z tytułu uczestnictwa w systemie. Odsetki należne Państwu oraz odsetki pobrane przez bank wynikać będą bowiem wyłącznie z przejęcia wierzytelności lub salda dodatniego przez pool lidera od banku.
Stanowisko to zostało potwierdzone w indywidualnej interpretacji podatkowej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie nr IPPP3/443-1046/11-7/JF z 26 października 2011 roku, w której organ podatkowy przychylił się do stanowiska wnioskodawcy, zgodnie z którym: „Sam mechanizm przejęcia wierzytelności (subrogacji) i przejęcia salda dodatniego jest techniczną operacją pomiędzy Agentem a Bankiem. Odsetki nie są więc odpłatnością za usługi świadczone odpowiednio przez Agenta lub Uczestników w ramach umowy cash-poolingu. Stanowią one bowiem jedynie efekt powstania salda dodatniego lub ujemnego na rachunkach poszczególnych Uczestników. Tym samym, Spółka nie świadczy w ramach Umowy cash-poolingu jakichkolwiek czynności podlegających podatkowi VAT.”
Podobne stanowisko zaprezentował Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji numer IBPP2/443-786/10/BW z 7 stycznia 2011 roku i w interpretacji numer IBPP2/443-784/10/ICz z 31 grudnia 2010 roku.
Natomiast zdecydowanie podmiotem świadczącym usługi w opisanej przez Państwa transakcji jest Bank, który z tytułu świadczonych usług otrzymuje od uczestników systemu oraz pool lidera wynagrodzenie w postaci prowizji. Omawiana usługa jest usługą finansową, opodatkowaną zgodnie z art.28b ustawy o VAT w miejscu siedziby działalności gospodarczej usługobiorcy, a więc, w przypadku usług świadczonych na rzecz Państwa spółki w Polsce.
Zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy o VAT, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT. Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT natomiast podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju.
Po analizie przytoczonych powyżej przepisów należy uznać, że w opisanej transakcji jesteście Państwo podatnikiem zobowiązanych do rozpoznania importu usług finansowych, świadczonych dla Państwa przez bank. Zgodnie z art.43 ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług zwalnia się od podatku między innymi:
- usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę (pkt 38),
- usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług (pkt 40),
- usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie (pkt 41).
Świadczone przez bank w ramach umowy cash poolingu usługi finansowe mieszczą się w powyższym katalogu, a zatem import usług będzie korzystał ze zwolnienia w podatku od towarów i usług. Stanowisko to zostało potwierdzone interpretacjami organów podatkowych, na przykład interpretacją Dyrektora Iaby Skarbowej w Warszawie nr IPPP3/443-1405/11-2/MPe z 28 listopada 2011 roku.
W tym miejscu należy zwrócić uwagę na to, że wartość przedmiotowych usług nie wpływa na Państwa prawo do odliczania podatku naliczonego, a w szczególności nie wpływa na wartość proporcji wyliczanej w oparciu o art.90 ustawy o podatku od towarów i usług. Stanowisko takie jest poparte licznymi interpretacjami organów podatkowych, na przykład interpretacjami Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie nr IPPP3/443-1398/11-2/RD z 28 listopada 2011 roku oraz nr IPPP3/443-883/11-4/JF z 13 września 2011 roku.
Zgodnie z treścią art.90 ust.3 ustawy o podatku od towarów i usług, proporcję służącą do częściowego odliczania podatku naliczonego ustala się bowiem jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo. Zgodnie z art.29 ust.1 ustawy o VAT obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Sprzedażą natomiast, w myśl art.2 pkt 22 ustawy, jest odpłatna dostawa towarów i odpłatne nabycie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Jak wynika z przytoczonych powyżej przepisów, import usług nie spełnia definicji obrotu, a zatem nie wpływa na wysokość proporcji wyliczanej w celu częściowego odliczenia podatku naliczonego.
W zadanym pytaniu nie precyzujecie Państwo roli pool lidera i tego czy w ramach systemu cash poolingu nie występują jakieś czynności z jego strony na rzecz uczestników systemu, które można by uznać za świadczenie usług. Dla potrzeb niniejszego artykułu zakładam zatem, że takie usługi nie występują.
Ewa Konarska
