0
921
Podatnik zamierza rozpocząć działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług szkoleniowych BHP na terenie innych państw Unii Europejskiej oraz poza UE ( na platformach wiertniczych i statkach należących do różnych armatorów). Czy w związku z tą działalnością musi zarejestrować się jako podatnik VAT i składać deklaracje VAT w Polsce? Czy musi wystawiać faktury bez VAT z oznaczeniem „odwrotne obciążenie”? W jaki sposób może zweryfikować czy kontrahent spoza Unii Europejskiej jest płatnikiem VAT-u? Czy taka działalność może powodować konieczność zarejestrowania działalności na terenie państw, w których zleceniodawca ma siedzibę ?
ODPOWIEDŹ
W przypadku gdy Czytelnik będzie świadczył wyłącznie usługi szkoleniowe, które to są zwolnione na terenie Polski z podatku VAT i usługi te będą świadczone na rzecz podatników z innych niż Polska krajów UE oraz spoza UE to ciężar opodatkowania przeniesiony zostanie na usługobiorców i Czytelnik nie będzie miał obowiązku rejestracji na potrzeby podatku VAT zarówno w kraju jak i w tych innych państwach. Nie będzie miał również obowiązku składania deklaracji VAT.
UZASADNIENIE
W przypadku świadczenia usług, dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług istotnym jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie czy dana usługa podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.
Stosownie do art. 28a ustawy, dla potrzeb określenia miejsca świadczenia usług ustawodawca wprowadził drugą definicję podatnika do ustawy. I tak, podatnikami są podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności oraz osoby prawne niebędące podatnikami w rozumieniu powyższej definicji, które są zidentyfikowane lub obowiązane do identyfikacji do celów podatku od towarów i usług lub podatku od wartości dodanej, a także podatnicy, którzy prowadzą również działalność lub dokonują transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, których uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na ich rzecz usług.
Ogólna zasada dotycząca określania miejsca świadczenia usług na rzecz podatników zawarta została w art. 28b ust. 1 ustawy, zgodnie z którym miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1, art. 28g ust. 1, art. 28i, 28j i 28n, a gdy usługi świadczone są dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej innego niż jego siedziba miejscem świadczenia jest to stałe miejsce prowadzenia działalności, a gdy ich nie posiada miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.
Zatem miejscem świadczenia usług w zakresie szkoleń BHP świadczonych przez Czytelnika na rzecz podmiotu będącego podatnikiem jest miejsce, w którym usługobiorca posiada siedzibę działalności gospodarczej, stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej lub stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu. Świadczenie zatem tych usług w opisanym przypadku nie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce.
W konsekwencji świadczenie tych usług Czytelnik powinien dokumentować fakturami bez danych dotyczących stawki i kwoty podatku ( art. 106e ust. 5 pkt 2 w zw. z art. 106a pkt 2 lit. a ustawy o VAT), a w zamian zawierających wyrazy „odwrotne obciążenie” (art. 106e ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT).
Z kolei, zgodnie z art. 113 ust. 1 , 2 i 9 ustawy o VAT zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł (bez kwoty podatku), a u podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty 150.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju i sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju, odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem transakcji związanych z nieruchomościami, usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, usług ubezpieczeniowych - jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych. Przez sprzedaż natomiast rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (art. 2 pkt 22 ustawy). W związku z powyższym, przy ustalaniu prawa do zwolnienia z art. 113 ust.1 i ust. 9 ustawy należy brać pod uwagę wyłącznie wartość opodatkowanej sprzedaży towarów i usług na terytorium kraju. Nie uwzględnia się zatem wartości dostaw towarów oraz świadczenia usług, które są zwolnione przedmiotowo lub których miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium kraju.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług, zwolnione od podatku są usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach oraz świadczenie usług i dostawa towarów ściśle z tymi usługami związane.
W związku z tym, że usługi szkolenia bhp są usługami kształcenia zawodowego są zwolnione z podatku od towarów i usług na terenie Polski.
Z art. 96 ust. 3 ustawy o VAT wynika, że podmioty prowadzące działalność gospodarczą, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne.
Zatem podmiot, który świadczy usługi zwolnione z VAT może ale nie musi dokonać rejestracji do VAT. Jeżeli złoży zgłoszenie rejestracyjne, zostanie zarejestrowany jako podatnik VAT zwolniony.
Jak wynika z powyższego, Czytelnik nie ma obowiązku rejestracji do VAT w kraju, jak również nie będzie miał konieczności rejestrowania działalności w każdym z państw, w którym świadczy przedmiotowe usługi, bowiem do rozliczenia podatku VAT obowiązani są usługobiorcy. Sprawdzenia czy dany kontrahent z UE jest zarejestrowany na potrzeby podatku od wartości dodanej można dokonać korzystając np. ze strony //ec.europa.eu/taxation_customs/vies/.
W przypadku natomiast kontrahenta spoza UE, zdaniem Redakcji, najbezpieczniej byłoby wziąć od niego oświadczenie, iż jest podatnikiem podatku od wartości dodanej oraz że usługa świadczona jest dla miejsca prowadzonej przez niego działalności i że podatek będzie rozliczony w jego kraju.
Halina Lisowska
Podstawa prawna: art. 2 pkt 22, art. 28a, art. 28 b ust. 1, art. 43 ust. 1 pkt 29 lit.a, art 96 ust. 3, art. 99 ust. 7, art. 106e ust. 5 pkt 2 w zw. z art. 106a pkt 2 lit.a, art. 106e ust. 1 pkt 18 oraz art. 113 ust. 1, 2 i 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r o podatku od towarów i usług.
