0
1002
Polscy podatnicy nie mają lekkiego życia jeżeli chodzi o interpretowanie przepisów podatkowych. Pomimo deklaracji o dążeniu do ujednolicenia interpretacji podatkowych zdarzają się sytuacje, w których poglądy Ministerstwa Finansów i sądów administracyjnych co do danego zagadnienia są rozbieżne. Co więcej, zdarzają się też sytuacje, w których poglądy samego Ministerstwa Finansów, wyrażane w różnych interpretacjach podatkowych są rozbieżne. Przykładem takich problemów jest na przykład kwestia opodatkowania premii pieniężnych, czy jakiś czas temu kwestia opodatkowania nieodpłatnych wydań towarów na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem. Kolejną nierozstrzygniętą kwestią jest miejsce opodatkowania kompleksowych usług magazynowania towarów, świadczonych na rzecz kontrahenta nie posiadającego siedziby ani stałego miejsca zamieszkania na terytorium kraju.
Zgodnie z art. 28b ust. 1 Ustawy o podatku od towarów i usług, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest co do zasady miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania. Zgodnie z art. 28b ust. 2 ustawy w przypadku, gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba lub stałe miejsce zamieszkania, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności.
Z powyższych przepisów wynika, że jeżeli polski podatnik świadczy usługę magazynowania na rzecz podatnika posiadającego siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania poza terytorium kraju, a nie posiadającego innego stałego miejsca prowadzenia działalności, miejscem opodatkowania tych usług jest terytorium kraju, w którym usługobiorca posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania. Jeżeli na przykład polski usługobiorca świadczy usługę magazynowania na rzecz spółki posiadającej siedzibę w Niemczech, to w myśl cytowanego przepisu miejscem świadczenia takiej usługi jest terytorium Niemiec, a więc usługa nie podlega opodatkowaniu na terytorium Polski. Polski usługodawca powinien zatem wystawić fakturę bez podatku VAT, a niemiecki usługobiorca jest zobowiązany do rozliczenia importu usług z tego tytułu.
Powyższe postępowanie jest zasadne, jeżeli zastosujemy wyrażoną w art. 28b ustawy o podatku od towarów i usług ogólną zasadę dotyczącą miejsca świadczenia usług. Od tej zasady są jednak wyjątki. Zgodnie z art. 28e miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami jest miejsce położenia nieruchomości. Gdyby do usługi magazynowania zastosować ten przepis, świadczona na rzecz niemieckiego podatnika usługa magazynowania, która jest fizycznie wykonywana w magazynie położonym na terytorium Polski podlegałaby opodatkowaniu na terytorium naszego kraju, bo tu położona jest nieruchomość.
W takiej sytuacji polski podatnik byłby zobowiązany do wystawienia faktury VAT z zastosowaniem 23% stawki podatku od towarów i usług. Rozbieżność w sposobie określenia miejsca świadczenia usług magazynowania, wykonywanych na rzecz zagranicznego kontrahenta bierze się z różnego podejścia organów i sądów do kwestii tego, czy usługa magazynowania jest usługą związaną z nieruchomością (a więc podlega opodatkowaniu w miejscu położenia nieruchomości), czy też nie (a więc podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, w miejscu, w którym usługobiorca posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania).
Sądy administracyjne stoją na stanowisku, że kompleksowa usługa magazynowania nie jest usługą związaną z nieruchomością i w związku z tym podlega opodatkowaniu w miejscu, w którym usługobiorca posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania. Tak orzekły na przykład: Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku I SA/Po 572/10 z 19 października 2010 roku czy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku I SA/Łd 1090/10 z 25 listopada 2010 roku. Podobne stanowisko odnośnie kompleksowej usługi magazynowania (usługi logistycznej, w skład której wchodzi usługa magazynowa) wyraził Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji nr IPPP3/443-467/10/KC z 31 sierpnia 2010 roku.
WSA w Łodzi argumentował swoje stanowisko następująco: „W ocenie Sądu świadczone przez skarżącą Spółkę usługi nie są usługami związanymi z nieruchomościami. W szczególności należy podzielić pogląd zawarty w skardze, że nie można zaklasyfikować przedmiotowych usług do kategorii usług obejmujących „przyznanie prawa użytkowania nieruchomości”. Przedmiotem umów zawieranych przez Spółkę z kontrahentami jest bowiem obsługa towarów składowanych w magazynach, którymi dysponuje Spółka i aktywne zarządzanie towarami, nie zaś udzielanie klientom uprawnień do użytkowania nieruchomości w jakimkolwiek zakresie (np. w formie umowy najmu, dzierżawy czy leasingu). Zgodzić się bowiem należy ze Spółką, że w przedstawionym we wniosku o interpretację stanie faktycznym, dominującym elementem usługi jest zarządzanie towarem i skoncentrowane przede wszystkim na umożliwieniu klientowi wykonywania obrotu towarem w sposób możliwie efektywny. Okoliczność, iż Spółka dysponuje magazynami, w których towar jest przejściowo składowany, nie może zatem przesądzać o uznaniu przedmiotowych usług za „usługi związane z nieruchomościami”, tym bardziej, że w żadnym przypadku powierzchnie magazynowe nie są klientom w sposób swobodny udostępniane (…)”.
W tym miejscu należy zwrócić uwagę na to, że powyższe orzeczenia były wydawane w stosunku do kompleksowych usług magazynowania (nazywanych wręcz usługami logistycznymi) i ten kompleksowy charakter usługi ma bardzo duże znaczenie jeżeli chodzi o określenie miejsca świadczenia usługi. W omawianym wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi ta kompleksowa usługa obejmowała:
- przyjmowanie towarów na magazyn,
- umieszczanie towarów na odpowiednich półkach magazynowych,
- przechowywanie tych towarów,
- pakowanie towarów dla klienta,
- wydawanie towaru,
- rozładunek i załadunek,
- w niektórych przypadkach również przepakowywanie materiałów dostarczonych w opakowaniach zbiorczych do indywidualnych zestawów.
Przytoczonych orzeczeń nie można zatem wykorzystać w przypadku określenia miejsca świadczenia usługi najmu powierzchni magazynowej.
Odmienne od powyższego stanowiska są opinie prezentowane w większości wydawanych z upoważnienia Ministra Finansów interpretacji indywidualnych. Przykładami takich orzeczeń są między innymi interpretacje: Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu nr ILPP2/443-841/10-3/EWW z 31 sierpnia 2010 roku, Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie nr IPPP3/443-417/10-4/LK z 19 sierpnia 2010 roku, Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach nr IBPP3/443-464/10/AB z 10 września 2010 roku. W przytoczonych powyżej interpretacjach indywidualnych działający z upoważnienia Ministra Finansów Dyrektorzy Izb Skarbowych wyrazili swoje stanowisko, zgodnie z którym kompleksowe usługi magazynowania towarów mają charakter usług związanych z nieruchomościami i tym samym spełniają dyspozycję art. 28e Ustawy o podatku od towarów i usług, wobec czego podlegają opodatkowaniu w miejscu położenia nieruchomości.
Biorąc pod uwagę powyższe rozbieżne orzeczenia, świadczący na rzecz zagranicznego kontrahenta usługi magazynowania podatnik staje przed dylematem czy opodatkować te usługi stawką VAT 23% czy nie opodatkowywać ich w ogóle jako nie podlegające opodatkowaniu na terytorium kraju. Po raz kolejny postawiony jest w sytuacji, gdzie sądy mówią swoje, Ministerstwo Finansów swoje. Rozwiązaniem może być wystąpienie o wydanie indywidualnej interpretacji i postępowanie zgodnie z nią lub dochodzenie swoich racji przed sądem administracyjnym.
Ewa Konarska
