Prowadzę działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie wyceny szkód dla towarzystw ubezpieczeniowych. Jestem zwolniony od VAT ze względu na obrót. Czy wobec zmiany przepisów od 1 kwietnia 2013 czynności związane z obsługą szkód dla towarzystw ubezpieczeniowych są nadal zwolnione od VAT jako usługa wykonywana na podstawie ustawy o ubezpieczeniach?
ODPOWIEDŹ
Świadczone przez Pana usługi są opodatkowane 23% stawką VAT.
UZASADNIENIE
W myśl art.43 ust.1 pkt 37 ustawy o podatku od towarów i usług zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji. Natomiast zgodnie z art.43 ust.13 ustawy zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust.1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41. Zgodnie z ust.14 powołanego artykułu, przepisu ust.13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust.1 pkt 7 i 37-41.
Cechą charakterystyczną działalności ubezpieczeniowej jest umowne zobowiązanie się ubezpieczyciela, w zamian za wcześniej opłacone składki, do wypłacenia klientowi świadczenia pieniężnego w przypadku wystąpienia zdarzenia objętego ryzykiem. Zarówno w ustawie o VAT jak i ustawie o działalności ubezpieczeniowej brak jest definicji pojęcia „likwidacja szkód”. Z ustawy ubezpieczeniowej wynika jedynie, iż w ramach postępowania likwidacyjnego podejmuje się szereg czynności mających na celu ocenę zdarzenia losowego objętego ubezpieczeniem. Czynności te zmierzają między innymi do ustalenia przyczyny zdarzenia, rozmiaru szkody i wysokości odszkodowania i są traktowane jako czynności ubezpieczeniowe w zakresie w jakim są wykonywane w imieniu i na rzecz ubezpieczającego.
W ramach prowadzonej działalności nie wykonuje Pan czynności ubezpieczeniowych, gdyż z ubezpieczonym nie łączy Pana jakikolwiek stosunek prawny. Z zadanego pytania wynika, iż wykonuje Pan na zlecenie towarzystwa ubezpieczeniowego jedynie czynności związane z likwidacją szkody a więc czynności niebędące usługami reasekuracyjnymi i usługami pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych. Wykonywanych przez Pana czynności nie można także uznać za usługi zwolnione na podstawie art.43 ust.13 ustawy o VAT, tj. usługi stanowiące element usługi ubezpieczeniowej lub reasekuracyjnej, bądź usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia tych usług. Jak wskazał Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej nr ITPP2/443-306/13/RS z 14 czerwca 2013 roku „zgodnie z celowościową wykładnią przepisów art.43 ust.13 ustawy, uwzględniającą orzecznictwo Trybunału w tym zakresie, zwolnieniu od podatku nie podlegają usługi stanowiące element (część składową) usługi ubezpieczeniowej, które nie są dla danej usługi ubezpieczeniowej właściwe – w znaczeniu: specyficzne (specyficzny – właściwy wyłącznie dla danej osoby, danego przedmiotu czy zjawiska). W takim kontekście trudno uznać opisane usługi za specyficzne jedynie dla sektora ubezpieczeniowego, mogą one bowiem być wykorzystywane w innych niż ubezpieczenia dziedzinach życia, np. w postępowaniach sądowych, czy też w celu rozliczeń pomiędzy kontrahentami.”
Reasumując, świadczone przez Pana usługi nie są objęte zwolnieniem i podlegają opodatkowaniu 23% stawką VAT. Oznacza to, iż w przypadku przekroczenia przez pana limitu obrotu uprawniającego do zwolnienia od podatku od towarów i usług będzie Pan zobowiązany do opodatkowania usług tą stawką i rozliczania się z urzędem skarbowym.
Nawiązując do Pana pytania należy wyjaśnić, iż świadczone przez Pana usługi nie były objęte zwolnieniem również w 2012 roku i od 1 kwietnia 2013 roku nie zmieniły się przepisy odnośnie stawki podatku właściwej dla tych usług.
Emilia Wach