0
1075
Wynajmujemy gminny lokal mieszkalny osobie fizycznej. Osoba z którą była podpisana umowa najmu zmarła, przez 2 lata nie płaciła czynszu. Teraz z lokalu bezumownie korzysta jej córka, która również nie płaci czynszu. Czy takie bezumowne korzystanie jest zwolnione z VAT?
ODPOWIEDŹ
To, czy opłata za bezumowne korzystanie z nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zależy od okoliczności, w jakich do takiego wykorzystywania nieruchomości dochodzi. Jeżeli właściciel toleruje sytuację, w której najemca bezumownie korzysta z jego własności, opłata ta podlega opodatkowaniu VAT 23%.
UZASADNIENIE
Czynność bezumowna jest to czynność, co do której pomiędzy jej stronami nie została zawarta umowa wyrażająca wolę jakiegokolwiek świadczenia. Czynność taka nie wynika z żadnego tytułu prawnego wskazującego obowiązek świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia. Bezumowne użytkowanie nieruchomości ma miejsce w sytuacji, gdy do używania nieruchomości dochodzi wbrew woli jej właściciela. W przypadku bezumownego korzystania z nieruchomości właścicielowi przysługuje roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z przedmiotu jego własności. Zapłata wynagrodzenia wiąże się z prawem żądania naprawienia wynikłej dla właściciela nieruchomości szkody z tytułu bezprawnego korzystania z nieruchomości. Żądana kwota pieniężna nie jest tym samym należnością, ale odszkodowaniem.
Zarówno ustawa o podatku od towarów i usług, jak i przepisy wykonawcze nie definiują „bezumownego korzystania”. Kwestie te regulują przepisy ustawy Kodeks cywilny, które wskazują, że w przypadku bezumownego korzystania z lokalu korzystający w złej lub dobrej wierze od chwili, w której dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy obowiązany jest do wypłaty wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy, zwrotu pożytków oraz odszkodowania z powodu zużycia, pogorszenia lub utraty rzeczy. Wynagrodzeniem za korzystanie z rzeczy objęte jest wszystko, co właściciel mógłby uzyskać, gdyby odpłatnie, na podstawie odpowiedniego stosunku prawnego oddał rzecz do odpłatnego korzystania innemu podmiotowi.
Z pytania Czytelnika nie wynika, czy Gmina podjęła jakieś czynności zmierzające do odzyskania nieruchomości, czy Gmina z różnych względów toleruje sytuację, w której osoba fizyczna bezumownie korzysta z lokalu.
To, czy opłata za bezumowne korzystanie z nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem VAT zależy od okoliczności, w jakich do takiego wykorzystywania nieruchomości dochodzi. W sytuacji, gdy właściciel toleruje sytuację, w której najemca bezumownie korzysta z jego własności opłata za bezumowne korzystanie z nieruchomości podlega opodatkowaniu VAT. Zgodnie bowiem z ustawą o podatku od towarów i usług zobowiązanie się do powstrzymania od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji stanowi świadczenie usług.
Natomiast w sytuacji, gdy właściciel nieruchomości nie toleruje bezumownego z niej korzystania i dąży do jej odzyskania np. wzywa do opuszczenia lokalu lub kieruje sprawę na drogę sądową, opłata za bezumowne korzystanie z nieruchomości stanowi odszkodowanie i nie podlega opodatkowaniu VAT.
EWIDENCJA W DEKLARACJACH: VAT-7(17) dostawa towarów oraz świadczenie usług na terytorium kraju opodatkowane stawką 23% w pozycji 19 wartość netto i w pozycji 20 podatek należny.
Karol Zen
Podstawa prawna: art.5 ust.1 pkt 1, art.8 ust.1 pkt 2, art.41 ust.1 w powiązaniu z 146a pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług, Art. 224, art. 225 oraz art. 674 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.
