Opodatkowanie VAT sprzedaży osadu powstałego w oczyszczalni

ODPOWIEDŹ 1

Gmina może odliczyć podatek naliczony z faktury dokumentującej usługę doradztwa podatkowego.

ODPOWIEDŹ 2

Stawka VAT dotycząca dostawy osadu z oczyszczalni ścieków będzie uzależniona od zakwalifikowania towaru do odpowiedniego symbolu PKWiU. Dokumentowanie dostawy osadu fakturami, nie zwalnia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy pomocy kasy rejestrującej.

UZASADNIENIE

W myśl generalnej zasady, podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego od nabywanych towarów i usług, jeżeli te towary czy usługi mają związek z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi. Tak więc, zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni lub pośredni związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Oczywiście nie zawsze możliwe jest wskazanie na ścisłe powiązanie podatku naliczonego z konkretnymi czynnościami opodatkowanymi.

Jak wynika z pytania, Gmina w celu odzyskania podatku naliczonego związanego z inwestycją zatrudniła Kancelarię Podatkową, która wystawiła fakturę za doradztwo podatkowe. Pytanie dotyczy możliwości odzyskania podatku VAT z tej faktury. Dla uznania czy Gminie przysługuje prawo do odliczenia niezbędne jest określenie czy podatek naliczony związany jest z czynnościami opodatkowanymi. Związek podatku naliczonego ze sprzedażą opodatkowaną może mieć charakter bezpośredni

i pośredni.

O ile związek bezpośredni jest oczywisty, niestety związek pośredni taki nie jest. Związek pośredni nabywanych towarów i usług z działalnością opodatkowaną podatnika zachodzi wówczas, gdy określone towary i usługi nie wpływają bezpośrednio na sprzedaż (czy też nie są przedmiotem odsprzedaży w jakiejkolwiek formie), ale wiążą się z całokształtem działalności podatnika zapewniając jego sprawne działanie, w szczególności umożliwiają wykonywanie czynności opodatkowanych. Istnienie związku pośredniego zakupu usług doradczych z opodatkowanymi czynnościami Gminy jest uzależnione od istnienia związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy nabywaną usługą a czynnościami opodatkowanymi. Skoro Gminie przysługiwało odliczenie podatku naliczonego związanego z budową oczyszczalni, to zakupy te były związane z czynnościami opodatkowanymi, a Gmina działała jako podatnik. Natomiast zakup usług doradczych w celu odzyskania podatku VAT z urzędu był także związany z czynnościami opodatkowanymi, tyle że w sposób pośredni. Zachodzi tu sytuacja, kiedy poniesione wydatki nie miały bezpośredniego wpływu na uzyskanie obrotu z tytułu wybudowanej inwestycji, ale wiązały się z działalnością Gminy w zakresie budowy oczyszczalni. Zatem, Gmina może odliczyć podatek naliczony z faktury dokumentującej usługę doradztwa podatkowego.

Odnośnie pytania dotyczącego wysokości stawki VAT na dostawę osadu z oczyszczalni ścieków należy przede wszystkim poprawnie sklasyfikować sprzedawany towar. Jak wiadomo, osady ściekowe są produktem ubocznym oczyszczania ścieków i poddawane są utylizacji. Jedną z metod jest ich rolnicze wykorzystanie w charakterze nawozu.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Na mocy art. 5a ustawy, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne. Zauważyć należy, iż przepisy ustawy o VAT oraz wydane na jej podstawie rozporządzenia odwołują się do grupowań PKWiU przy ustalaniu preferencyjnych stawek podatkowych. Tak więc prawidłowa pod względem klasyfikacji statystycznych identyfikacja towarów stanowi warunek niezbędny do określenia wysokości opodatkowania podatkiem VAT.

Należy także pamiętać, że to podatnik jest zobowiązany do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z prawidłowym zdefiniowaniem i zaklasyfikowaniem wykonywanych czynności.

Stosownie bowiem do pkt 1 komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 24 stycznia 2005 roku w sprawie trybu udzielania informacji dotyczących standardów klasyfikacyjnych, zgodnie z zasadami metodycznymi klasyfikacji zasadą jest, że zainteresowany podmiot sam klasyfikuje prowadzoną działalność, i swoje produkty według zasad określonych w poszczególnych klasyfikacjach. Wynika to przede wszystkim z faktu, że właśnie m.in. producent posiada wszystkie informacje niezbędne do właściwego zaliczenia produktu do odpowiedniego grupowania PKWiU. Natomiast w przypadku trudności w ustaleniu właściwego grupowania wyrobu według PKWiU może zwrócić się z wnioskiem do Urzędu Statystycznego w Łodzi.

Osad ściekowy jest odpadem, który powstaje przy procesie oczyszczania ścieków w oczyszczalni. Na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 roku w sprawie katalogu odpadów osady ściekowe zostały sklasyfikowane pod numerem - 19 08 05, a wg PKWiU w grupowaniu 37. Dostawa tego towaru nie jest objęta obniżoną stawką podatku VAT, tak więc podlega opodatkowaniu w wysokości 23%.

W wyniku procesu oczyszczania ścieków wytwarzane są odpady w postaci osadów ściekowych. Gmina jako wytwórca tych osadów, zobowiązana jest do ich zagospodarowania w celu unieszkodliwienia zgodnie rozporządzeniem Ministra Środowiska w sprawie komunalnych osadów ściekowych. Ze względu na skład chemiczny tych osadów, mogą być przekazywane do odzysku w celu nawożenia lub ulepszenia gleby – jednym z możliwych sposobów zagospodarowania jest wykorzystanie w postaci nawozu dla celów rolniczych. Zgodnie z ustawą z dnia 10 lipca 2007 roku o nawozach i nawożeniu, nawozy wprowadza się do obrotu na podstawie zezwolenia Ministra właściwego do spraw rolnictwa RP lub zezwolenia uzyskanego w innym kraju UE, jeśli nawóz spełnia polskie kryteria odnośnie jakości i zawartości zanieczyszczeń.

Jeżeli Gmina z uwagi na skład towaru sprzedawanego na cele rolnicze, sprzeda towar jako nawóz i zakwalifikuje go do odpowiedniego symbolu PKWiU, to zgodnie z poz. 58 - 64 załącznika nr 3 do ustawy o podatku VAT, może zastosować do dostawy stawkę w wysokości 8%.

W przypadku, gdy każda transakcja sprzedaży osadu będzie dokumentowana fakturą, nie zwolni to Gminy z obowiązku ewidencjonowania tej dostawy za pomocą kasy fiskalnej. W porównaniu do obowiązującego do końca 2014 roku rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, z załącznika zniknęło zwolnienie z poz. 34, tj. gdy każde świadczenie usługi dokonane przez podatnika jest dokumentowane fakturą, w której są zawarte dane identyfikujące odbiorcę. Zwolnienie to aktualnie nie obowiązuje, a i tak wiązało się wyłącznie ze świadczeniem usług, nie z dostawą towarów. Do rozważenia, w zależności od klasyfikacji sprzedawanego osadu pozostaje pkt 4 części I załącznika do obowiązującego od 1 stycznia 2015 roku w/w rozporządzenia w sprawie zwolnień, zgodnie z którym, z obowiązku ewidencjonowania zwolniona jest dostawa, której przedmiotem są osady ze ścieków kanalizacyjnych (PKWiU 37).

Karol Zen