Opodatkowanie złożonej usługi transportowej

ODPOWIEDŹ

1. Co do zasady, czynności składające się na złożoną usługę transportową należy opodatkować preferencyjną stawką VAT 0%, właściwą dla usług transportu międzynarodowego.

2. Transakcję zwrotu kontenera przez kontrahenta z Niemiec należy uznać jako import usług transportu towarów, które należy opodatkować w Polsce na zasadzie mechanizmu odwrotnego obciążenia.

UZASADNIENIE

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług ((UPTiU) podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej. Podstawa opodatkowania obejmuje podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku a także koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Z opisu sprawy wynika, że Czytelnik wykonuje usługi transportu międzynarodowego o charakterze złożonym. Do czynności pobocznych składających się na kompleksową usługę należą : opłaty drogowe,  ubezpieczenie transportu i ewentualnie zapłacone kary umowne, ale tylko pod warunkiem, że są one nierozerwalnie związane z prawidłowym wykonaniem usługi głównej.

W związku z powyższym wszystkie koszty towarzyszące usłudze transportowej, przenoszone na rzecz nabywcy, należy dla celów podatku VAT potraktować jednakowo, gdyż rozdzielenie tych świadczeń i odrębne ustalanie dla nich miejsca opodatkowania oraz stawki VAT kłóciłoby się z sensem ekonomicznym wykonywanej przez polskiego podatnika usługi transportowej. Zarówno usługę transportową jak i inne czynności jej towarzyszące należy traktować jako jedną usługę złożoną i wszystkie elementy składające się na nią należy opodatkować ujednoliconą stawką podatku VAT właściwą dla usług transportu międzynarodowego. Usługi transportu międzynarodowego na podstawie zapisów art. 83 ust.1 pkt.23 UPTiU, korzystają z preferencyjnej stawki podatku VAT w wysokości 0%.

Odrębną jednak kwestię stanowią kary umowne. Wypłata kary umownej nie jest zapłatą za wyświadczoną usługę transportową, ale zadośćuczynieniem za niewywiązanie się z tego świadczenia w sposób należyty. W związku z powyższym kary umowne leżą poza zakresem ustawy o VAT, a ich rozliczenie powinno odbywać się na podstawie wystawianych kontrahentowi not obciążeniowych. W tym zakresie stanowisko organów podatkowych jest jednolite.

Odmiennie przedstawia się sprawa w zakresie przenoszenia kosztów z tytułu zapłaconych mandatów. W zakresie wliczenia do podstawy opodatkowania transportu zapłaconego mandatu wypowiedział się min. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej nr ITPP2/443-662/12/RS z 30.07.2012 r., w której stwierdził, że: „w sytuacji, kiedy z zawartej umowy wynika, iż kwota należna Spółce z tytułu wykonania usługi transportu, kalkulowana jest w oparciu o wszystkie koszty związane z tą usługą, w tym koszty poniesionego mandatu, to zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy, wartość mandatu jako element cenotwórczy ww. usługi, powinna być uwzględniona w podstawie opodatkowania. Dokumentem właściwym dla udokumentowania ww. usługi jest faktura VAT”. Natomiast odmienne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej nr IPPP1/443-1075/14-2/KC z dnia 4 grudnia 2014 roku: „Takie opłaty jak mandaty karne pobierane są z tytułu popełnienia wykroczenia zagrożonego karą w postaci mandatu, określonego w odpowiednich przepisach – mają one zatem charakter sankcyjny. Podmiot popełniający wykroczenie otrzymuje taki mandat, lecz nie otrzymuje w zamian żadnego świadczenia, które przynosiłoby mu korzyść. Wnioskodawca, w sytuacji przeniesienia ciężaru należności publicznoprawnej na podmiot, który faktycznie powinien ją ponieść, nie będzie świadczyć żadnej usługi na rzecz leasingobiorcy/najemcy związanej w sposób bezpośredni z zawartą umową (...). Tym samym, w omawianej sprawie nie zachodzi żaden związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy świadczoną usługą leasingu czy najmu a zwrotem kosztów mandatów karnych”.

Zdaniem organu przenoszenie poniesionych kosztów z tytułu mandatów, które nie spełniają żadnej z dyspozycji z art. 7 czy art. 8 ustawy nie są czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT i winny być udokumentowane np. notą księgową.

Zdaniem Redakcji, zwrot kosztów poniesionych za mandaty w związku ze świadczoną usługą transportu w przypadku gdy, tak jak w omawianej sytuacji, są one bezpośrednio związane ze świadczoną usługą oraz z umowy wynika, że zleceniodawca ponosi te koszty winny być one wliczone do podstawy opodatkowania usługi. Natomiast w sytuacji gdy, tak jak w przywołanej interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, mandaty nie są związane bezpośrednio ze świadczoną usługą najmu/leasingu samochodów nie powinny stanowić elementu składowego wynagrodzenia za usługę podlegającego opodatkowaniu VAT, zatem przenoszenie ich kosztów winno być udokumentowane np. notą obciążeniową.

Odnośnie faktury otrzymanej od podatnika niemieckiego za zwrot kontenera do portu w Hamburgu, to powinni Państwo rozpoznać import usług zgodnie z art.2 pkt.9 UPTiU i opodatkować dana transakcję na zasadzie mechanizmu odwrotnego obciążenia (art.17 ust.1 pkt.4), stosując stawką krajową podatku VAT w wysokości 23%.

Dorota Mróz

Biegły Rewident

Podstawa prawna: art.2 pkt.9, art. 17 ust.1 pkt.4, art. 29a ust. 1 i ust. 6, art.83 ust.1 pkt.23 ustawy o VAT.