0
891
Gmina prowadzi inwestycję „Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie Gminy poprzez modernizację sieci kanalizacji sanitarnej oraz systemów zaopatrzenia w wodę, w tym wyposażenie w systemy zmniejszające straty w dostawach i zmniejszające ryzyko wystąpienia awarii”. Powyższa inwestycja obejmuje:
Modernizację ujęcia wody–wymiana urządzeń technologicznych, układów sterowania i zasilania, sonda hydrostatyczna, monitoring;
Modernizację przepompowni wody - montaż nowoczesnych urządzeń kompaktowych, monitoring;
Remont rozdzielczej sieci wodociągowej;
Montaż trzech stacji dozujących na sieci kanalizacyjnej.
Przebudowa pompowni ścieków sanitarnych.
Montaż trzech zaworów redukcyjnych na sieci wodociągowej;
Wymianę wodomierzy.
Infrastruktura utworzona w wyniku realizacji projektu jako mienie komunalne pozostanie własnością Gminy. W ramach projektu nie będą budowane przyłącza kanalizacyjne. Grupę osób objętych projektem stanowią osoby fizyczne (gospodarstwa), przedsiębiorstwa oraz Jednostki OSP, które nie będą ponosiły kosztów realizacji projektu. Przy składaniu wniosku o dofinansowanie, VAT został zaliczony do kosztów niekwalifikowalnych projektu. Jednocześnie nadmieniam, że inwestycja ta nie została jeszcze rozpoczęta, jest na etapie przetargu o wykonawstwo. Natomiast w roku 2016 zostały poniesione wydatki związane z projektem np. na opracowanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej, gdzie uwzględniany był VAT naliczony przeliczany proporcjonalnie. Inwestycja ta związana jest z działalnością mieszaną, częściowo dotyczy zadań własnych Gminy wynikających z ustawy o samorządzie Gminnym, ale także dotyczy sprzedaży opodatkowanej, gdyż Gmina co kwartał nalicza podatek należny za sprzedaż wody i ścieków wg stawki 8%. W listopadzie 2017 roku wpłynęła refundacja z Ministerstwa Finansów dotycząca zwrotu poniesionych kosztów projektu, w związku tym pytanie brzmi: Czy należy odprowadzić od tej refundacji podatek VAT i na jakich zasadach?
ODPOWIEDŹ
Rada Gminy ustala stawki cen za wodę i ścieki na podstawie danych ekonomicznych z tej działalności. Zatem, zdaniem Redakcji, refundacja przez Ministra Finansów kosztów przedstawionego projektu nie będzie miała wpływu na cenę wody i ścieków, a w związku z tym, należałoby ją uznać jako dofinansowanie ogólnego kosztu inwestycji, który nie jest uzależniony od ilości i wartości świadczonych usług, nie stanowi także dopłaty do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług (wody i ścieków).
Jeżeli zatem celem refundacji jest dotowanie modernizacji całej działalności związanej z gospodarka wodno-ściekową, to taka dotacja nie podlega opodatkowaniu VAT, ponieważ nie zawiera się w ustawowej definicji dotacji stanowiącej podstawę opodatkowania zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy.
UZASADNIENIE
Zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług do podstawy opodatkowania należy włączyć otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty mające bezpośredni wpływ na cenę dostarczanych towarów lub świadczonych usług.
W orzecznictwie wskazuje się, że „dla określenia, czy dane dotacje są czy nie są opodatkowane podatkiem od towarów i usług istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.
Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że w sytuacji gdy podatnik, w związku z konkretną dostawą towarów lub świadczeniem usług, otrzymuje dofinansowanie (dotacje, subwencje), stanowiące dopłatę do ceny towaru lub usługi, tego rodzaju dofinansowanie stanowi, obok ceny, uzupełniający element podstawy opodatkowania z tytułu danej dostawy lub świadczenia. Kryterium uznania dotacji za zwiększającą obrót stanowi zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Natomiast dotacje nie dające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie stanowią obrotu w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, czyli nie zwiększają podstawy opodatkowania tym podatkiem.
Tym samym, podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne - na pokrycie kosztów działalności (czy też kosztów realizacji konkretnego zadania) - nie zwiększa podstawy opodatkowania, a tym samym nie podlega opodatkowaniu. Również z orzecznictwa TSUE wynika, że określenie związku pomiędzy dotacją a świadczeniem usług czy dostawą towaru jako „bezpośredniego” ma istotne znaczenie dla opodatkowania. W uzasadnieniu wyroku z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie C-184/00 Office des Produits Wallons ASBL v. Belgian State (ECR 2001/11B/I-9115) podkreślono, że sam tylko fakt, iż dotacja (czy inny sposób dofinansowania) wpływa na ostateczną cenę świadczenia (co niemal zawsze ma miejsce), nie może być decydujący dla uznania, że dotacja ta powinna zwiększać podstawę opodatkowania. Jednocześnie wyjaśniono, że do uznania dotacji (subwencji itp.) za zwiększającą podstawę opodatkowania konieczne jest stwierdzenie, że dotacja ta jest dokonywana w celu sfinansowania konkretnej czynności opodatkowanej (dostawy towarów lub świadczenia usług). „W piśmiennictwie wskazuje się, że dotacje zawsze w jakiś sposób wpływają na cenę świadczonych usług czy towarów dostarczanych przez podatnika. Do podstawy opodatkowania wlicza się jednakże tylko te dotacje (dofinansowania), które są w bezpośredni sposób związane z podstawą opodatkowania. Okoliczność, że dotacja - np. pokrywająca część ogólnych kosztów podatnika - pozwoliła na zmniejszenie ceny świadczonych usług, nie jest powodem, aby włączać takie dotacje do podstawy opodatkowania, jeśli nie dotyczą one konkretnych czynności opodatkowanych. W praktyce niemal zawsze dofinansowanie działalności podatnika wpływa w jakiś sposób na stosowane przez niego ceny. Fakt ten jednak nie ma znaczenia dla uznania, czy dofinansowanie powinno zwiększyć podstawę opodatkowania - aby otrzymana dotacja zwiększała podstawę opodatkowania konieczne jest stwierdzenie, że dotacja ta została dokonana w celu sfinansowania dostawy konkretnych towarów lub świadczenia konkretnych usług (zob. A. Bartosiewicz, VAT. Komentarz, wyd. X, Wolters Kluwer 2016)” - tak w wyroku Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 17 stycznia 2017 r. I SA/Łd 938/16, czy podobnie w wyroku Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 21 czerwca 2016 r III SA/Gl 232/16.
Zatem, jeżeli dotacja ma na celu dofinansowanie ogólnych kosztów działalności, skutkiem czego nie da się jej powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT, nie jest wliczana do podstawy opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT. Otrzymanie środków finansowych - dotacji - nie stanowi w takiej sytuacji czynności, która podlegałaby opodatkowaniu na podstawie art. 5
Jeśli natomiast otrzymane środki wpływałyby bezpośrednio na cenę wody bądź cenę odbierania ścieków tj. cena byłaby niższa o konkretną kwotę wówczas należałoby, zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, włączyć do podstawy opodatkowania otrzymane środki finansowe.
Otrzymane dofinansowanie z Ministerstwa Finansów dotyczy zwrotu poniesionych kosztów projektu modernizacji sieci kanalizacji sanitarnej oraz systemów zaopatrzenia w wodę. Środki te przeznaczone będą na finansowanie całego zadania inwestycyjnego w Gminie. Z opisu nie wynika, aby realizacja projektu miała w przyszłości wpływ na obniżenie opodatkowanych czynności sprzedaży wody i odprowadzania ścieków. Zatem, na podstawie przedstawionych informacji, zdaniem Redakcji, można stwierdzić, że otrzymane dofinansowanie nie stanowi podstawy do opodatkowania podatkiem VAT. Dotacja ta nie ma bezpośredniego wpływu na cenę towarów dostarczonych lub usług świadczonych przez podatnika. Środki finansowe przyznane są na całe zadanie, które składa się z refundacji i środków własnych Gminy (wydatki związane z projektem np. na opracowanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej). Otrzymana zatem dotacja nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - jeżeli brak jest elementu bezpośredniego związku otrzymanej dotacji z ceną konkretnej, świadczonej usługi (możliwość alokacji dotacji w cenie usługi).
Zatem, dotacje o charakterze ogólnym, przeznaczone np. na pokrycie kosztów, a nie będące dofinansowaniem, czy też refundacją konkretnych usług, nie powinny być wliczane do podstawy opodatkowania.
Paulina Pawluk
Podstawa prawna: art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.
