0
1035
Podatnik czynny VAT w 2015 roku dokonał zakupu maszyny produkcyjnej za kwotę 246.000 zł (w tym podatek VAT wyniósł 46.000 zł). Podatnik odliczył w całości podatek wynikający z faktury zakupowej. Jakie skutki wystąpią w zakresie odliczonego podatku VAT w sytuacji, gdy z początkiem 2017 podatnik zrezygnował z bycia czynnym podatnikiem VAT i powrócił do zwolnienia?
ODPOWIEDŹ
Gdy czynny podatnik VAT decyduje się na powrót do zwolnienia (obecnie wartość sprzedaży za poprzedni rok do kwoty 200.000 zł), to następuje na gruncie podatku od towarów i usług zmiana przeznaczenia zakupionych wcześniej środków trwałych. Korekty podatku od zakupionej maszyny należy dokonać w rozliczeniu za styczeń 2018 roku w wysości 1/5 kwoty wcześniej odliczonego podatku naliczonego.
UZASADNIENIE
Czynny podatnik VAT chcąc powrócić do zwolnienia ma obowiązek zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego w terminie 7 dni, licząc od dnia, w którym zmienia swój status. Powiadomienie odbywa się poprzez złożenie zgłoszenia aktualizującego na formularzu VAT-R. Począwszy od 1 stycznia 2017 roku istnieje możliwość powrotu do zwolnienia w podatku od towarów i usług w sytuacji, gdy w roku poprzednim wartość sprzedaży była wyższa niż 150.000 zł ale nie przekroczyła kwoty 200.000 zł. Oczywiście zmianę kwotową należy także odnosić do proporcji wartości sprzedaży jaka wynika z bycia podatnikiem czynnym VAT w trakcie poprzedniego roku - kwota wartości sprzedaży nie mogła przekroczyć w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej kwoty 200.000 zł.
Skutki powrotu do zwolnienia powoduj konieczność dokonania korekty podatku naliczonego przez podatnika. Podatnik ten bowiem, w okresie w którym był czynnym podatnikiem VAT miał prawo do dokonywania odliczeń podatku VAT od dokonywanych zakupów środków trwałych, towarów handlowych, surowców oraz materiałów.
Co do zasady, odatnik musi dokonać podziału zakupionych rzeczy, od których odliczał podatek naliczony na trzy kategorie:
a) Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne, których wartość początkowa była wyższa niż 15.000 zł – w takim przypadku tzw. okres korekty, a więc okres w którym podatnik musi korygować odliczony wcześniej podatek naliczony wynosi 5 kolejno następujących po sobie lat, a w przypadku środków trwałych w postaci nieruchomości okres ten wynosi 10 lat. Podatnik dokonując korekty będzie musiał zatem za dany rok podatkowy (rok zwolnienia) dokonać korekty (zmniejszenia) odliczonego wcześniej podatku naliczonego w wys. 1/10 dla środka trwałego w postaci nieruchomości, a w wys. 1/5 dla pozostałych środków trwałych. Ponadto podatnik będzie musiał złożyć deklarację VAT-7, w której wykaże kwotę korekty za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku za który wybrał zwolnienie z VAT.
Przykład 1
Podatnik czynny VAT w 2015 roku dokonał zakupu maszyny produkcyjnej za kwotę 246 000 zł (w tym podatek VAT wyniósł 46.000 zł). Podatnik odliczył w całości podatek wynikający z faktury zakupowej. Podatnik zdecydował, że od 1 stycznia 2017 roku powraca do zwolnienia z VAT. Należy zauważyć, że zmiana statusu podatnika odbywa się w tzw. okresie korekty, który obejmuje lata 2015, 2016, 2017, 2018 oraz 2019. Rok 2017 mieści się w okresie korekty, zatem należy 1/5 kwoty podatku naliczonego, czyli 9.200 zł (1/5 x 46.000 zł) wykazać w deklaracji za styczeń 2018 roku (kolejny rok) i wpłacić na rachunek urzędu skarbowego. Gdybyśmy mieli natomiast do czynienia w tym przypadku z nieruchomością o takiej samej wartości, to kwota korekty podatku naliczonego wyniosłaby 4.600 zł (tj. 1/10).
b) Środki trwałe natomiast (ale także inne niż środki trwałe towary), których wartość początkowa jest niższa od 15 000 zł podlegają korekcie w zakresie podatku naliczonego w okresie 12 miesięcy, licząc od końca okresu rozliczeniowego, w którym wydano je do użytkowania w deklaracji za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty.
Przykład 2
Podatnik czynny VAT zakupił w 2015 roku za kwotę 4.000 zł profesjonalną drukarko-kopiarkę, od której odliczył w całości podatek naliczony. W roku 2017 podatnik powraca do zwolnienia. Znajduje się zatem już poza okresem korekty, gdyż w odniesieniu do opisywanego środka trwałego wynosi on tylko 12 miesięcy. Podatnik nie musi zatem dokonywać żadnej korekty i składać z tego tytułu deklaracji.
c) Korekta podatku naliczonego musi zostać dokonana zawsze (bez względu na okres jaki upłynął od zakupu) w odniesieniu do towarów handlowych lub surowców i materiałów zakupionych z zamiarem wykorzystania ich do czynności opodatkowanych i niewykorzystanych zgodnie z takim zamiarem do dnia wyboru zwolnienia. Korekta musi odbyć się w stosunku do całej kwoty podatku jaki został odliczony od takich towarów w deklaracji za okres, w którym wystąpiła zmiana wykorzystania, tj. w którym dokonano powrotu do zwolnienia.
Przykład 3
Podatnik czynny VAT zakupił towar handlowy do celów sprzedaży opodatkowanej w 2015 roku i dokonał pełnego odliczenia podatku naliczonego. Jeżeli podatnik powróci do zwolnienia z początkiem roku 2017 (styczeń), to właśnie za ten miesiąc musi złożyć deklarację i wykazać korektę podatku naliczonego od wcześniej zakupionych i niewykorzystanych do czynności opodatkowanych towarów.
EWIDENCJA W DEKLARACJACH: W deklaracji VAT-7 kwotę korekty dla środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych o wartości początkowej powyżej 15.000 zł należy wpisać w pozycji 47 (ze znakiem minus). W przypadku korekty podatku naliczonego dla towarów i materiałów handlowych kwotę korekty wykazujemy w pozycji 48 (ze znakiem minus).
Mariusz Nowak
Podstawa prawna: art.91 oraz art.113 ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług.
