Powrót do zwolnienia z VAT

ODPOWIEDŹ

Tak, ma Pan prawo do wyboru zwolnienia podmiotowego z VAT od 1 września 2015 roku pod warunkiem, że nie występują przypadki o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy wyłączające stosowanie zwolnienia. Powrót do zwolnienia spowoduje obowiązek dokonania korekty podatku naliczonego, odliczonego przy zakupie wyposażenia, środków trwałych oraz towarów handlowych na zasadach określonych w art. 91 ustawy. Ma Pan prawo wystąpić do urzędu o zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad należnym. Wybór zwolnienia z podatku VAT nie powoduje utraty statusu podatnika VAT-UE.

UZASADNIENIE

Zgodnie z art. 113 ust. 11 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnik, który utracił prawo do zwolnienia podmiotowego lub z niego zrezygnował, może ponownie z niego skorzystać nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił to prawo lub z niego zrezygnował. Warunkiem skorzystania ze zwolnienia jest to, aby obroty osiągnięte przez podatnika w ubiegłym i bieżącym roku nie przekraczały kwoty 150.000 zł.

Określony w art.113 ust.11 ustawy termin powrotu do zwolnienia z VAT, budził wątpliwości podatników i organów podatkowych. Organy podatkowe uznawały, że powrót do zwolnienia w podatku VAT możliwy jest wyłącznie od początku roku, tzn. że nie można było zrezygnować z rozliczania VAT w trakcie roku. Natomiast sądy twierdziły, iż skorzystanie ze zwolnienia w podatku VAT może mieć miejsce od początku dowolnego miesiąca, następującego po wyznaczonym w art.113 ust.11 ustawy o VAT okresie karencji.

W dniu 24 kwietnia 2015 roku Minister Finansów wydał interpretację ogólną nr PT3.8101.4.2015.LBE.72, w której stwierdził, że możliwość ponownego skorzystania ze zwolnienia podmiotowego z VAT może mieć miejsce z początkiem dowolnego miesiąca, następującego po wyznaczonym w art. 113 ust. 11 ustawy o VAT terminie.

Zatem jeżeli w opisanym w pytaniu przypadku, Podatnik utracił prawo do zwolnienia podmiotowego lub z niego zrezygnował w roku 2013 lub wcześniej, a jego obrót w roku 2014 i 2015 nie przekroczył kwoty 150.000 zł, to może on ponownie skorzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT od 01.09.2015 r. pod warunkiem, że nie występują przypadki o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy wyłączające stosowanie zwolnienia.

Podatnik, który chce powrócić do zwolnienia podmiotowego z VAT, ma obowiązek złożenia druku VAT-R (aktualizacyjny) w terminie 7 dni, licząc od dnia, w którym nastąpi zmiana, zaznaczając na druku poz.30 „podatnik będzie korzystał ze zwolnienia o którym mowa w art.113 ust 1 lub ust. 9 ustawy”. Konsekwencją wyboru ponownego zwolnienia przez czynnego podatnika VAT jest to, że może wystąpić u niego obowiązek korekty podatku naliczonego, odliczonego przy zakupie wyposażenia, środków trwałych czy towarów handlowych.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT czynny podatnik VAT ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Podmiot prowadzący działalność gospodarczą jako czynny podatnik VAT, dokonuje zakupu usług czy towarów (nie tylko handlowych) oraz odlicza VAT z faktur dokumentujących poniesione wydatki. Wybierając ponowne zwolnienie w podatku VAT dochodzi do zmiany przeznaczenia towarów, z towarów związanych z działalnością opodatkowaną VAT na towary związane z działalnością zwolnioną z VAT.

W przypadku gdy podatnik zmienia przeznaczenie środków trwałych o wartości początkowej przekraczającej 15.000 zł, zastosowanie znajdą przepisy art. 91 ust. 2 zdanie pierwsze i drugie oraz ust. 3 ustawy o VAT w związku z art. 91 ust 7a. ustawy o VAT.

W myśl przytoczonych przepisów, w przypadku towarów i usług, zaliczanych przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, podatnik dokonuje korekty w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów – w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania.

Korekta w danym roku wyniesie więc odpowiednio 1/5 lub 1/10 (w przypadku nieruchomości) podatku odliczonego przy nabyciu lub wytworzeniu środka trwałego. Dokonuje się jej w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty, a w przypadku zakończenia działalności gospodarczej - w deklaracji podatkowej za ostatni okres rozliczeniowy.

Przykład

Firma X w 2012 roku zakupiła ciąg produkcyjny na potrzeby prowadzonej działalności za kwotę 100.000 zł netto + 23.000 zł VAT. Od stycznia 2015 roku podatnik powrócił do zwolnienia z VAT (zrezygnował ze statusu czynnego podatnika VAT). Zmiana przeznaczenia środka trwałego spowoduje więc konieczność dokonania korekty podatku VAT naliczonego za rok 2015 w deklaracji za styczeń 2016 roku w wysokości 1/5 czyli 4.600 zł, a w przypadku gdy firma w kolejnym roku będzie nadal korzystała ze zwolnienia zobowiązana będzie do dokonania korekty również za 2016 rok w deklaracji za styczeń 2017 w tej samej wysokości (w sumie korekta wyniesie 2/5 podatku naliczonego przy zakupie czyli 9.200 zł).

Art 91 ust. 2 zdanie trzecie i ust. 3 ustawy o VAT stanowi, że w przypadku zakupionych środków trwałych i wartości niematerialnych oraz prawnych o wartości początkowej poniżej 15.000 zł korekty dokonuje się jednorazowo po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Ustawa jednak zastrzega, że w przypadku całkowitej zmiany przeznaczenia wyposażenia i niskocennych środków trwałych korekta powinna być dokonana już w deklaracji składanej za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła zmiana przeznaczenia (art. 91 ust 7b i 7c).

Jeżeli jednak przedsiębiorca w działalności użytkował majątek o wartości poniżej 15.000 zł dłużej niż rok (licząc do końca okresu rozliczeniowego, w którym wydano towary lub usługi do użytkowania), korekta nie będzie konieczna, o czym stanowi art. 91 ust 7c.

W przypadku zmiany prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od towarów i usług takich jak towary handlowe lub surowce i materiały, nabytych z zamiarem wykorzystania ich do czynności opodatkowanych, związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą i niewykorzystanych do dnia powrotu do zwolnienia podlegają one korekcie podatku VAT naliczonego w deklaracji rozliczeniowej składanej za okres, w którym nastąpił powrót do zwolnienia z VAT zgodnie z art. 91 ust. 7d ustawy o podatku od towarów i usług.

Zatem, jeżeli posiada Pan na stanie zapasy towarów handlowych czy materiałów, przy nabyciu których dokonał odliczenia VAT, w momencie powrotu do zwolnienia powinien Pan dokonać korekty VAT naliczonego w deklaracji rozliczeniowej składanej za miesiąc/kwartał, w którym nastąpiła zmiana statusu na podatnika zwolnionego z VAT.

Podatnik podatku od towarów i usług zobowiązany jest prowadzić ewidencję zakupów i sprzedaży VAT, na podstawie których sporządza deklarację VAT (miesięczną, bądź kwartalną), w której wykazuje podatek należny i naliczony. W przypadku gdy podatek VAT naliczony jest wyższy niż podatek VAT należny, nadwyżkę podatku może Pan zadeklarować do zwrotu na rachunek bankowy.

Ustawa o podatku od towarów i usług przewiduje trzy różne terminy dokonania zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym:

1. Termin 60 dni, termin podstawowy, liczony od dnia złożenia deklaracji. Przy wyborze tego terminu zwrotu nie ma znaczenia ani stawka podatkowa sprzedawanych towarów i usług ani też rodzaj dokonywanych zakupów (towary handlowe czy środki trwałe).

2. Termin 180 dni, termin przedłużony. Stosowany jest w przypadku, gdy podatnik w danym okresie rozliczeniowym nie wykonał żadnej czynności opodatkowanej na terytorium kraju ani dostawy towarów lub świadczenia usług poza terytorium kraju (art. 87 ust. 5a ustawy),

3. Termin 25 dni, skrócony. Podatnik ma prawo do zwrotu w tym terminie pod warunkiem, że wszystkie faktury zakupowe wykazane w deklaracji są opłacone. Konieczne jest również załączenie do deklaracji wniosku z uzasadnieniem skróconego terminu zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym.

Tak więc w ostatniej deklaracji VAT, za miesiąc sierpień 2015 roku Czytelnik będzie miał prawo wykazać do zwrotu całą skumulowaną nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym w terminie określonym w przepisach ustawy. Podatnik wybierając ponownie zwolnienie z podatku VAT nie traci statusu podatnika VAT-UE i nadal może posługiwać się numerem poprzedzonym kodem PL w przypadku dokonywanych nabyć wewnątrzwspólnotowych.

Poniższa tabela przedstawia sposób rozliczenia nabyć wewnątrzwspólnotowych i rodzaj składanych deklaracji przez podatnika zwolnionego z VAT.

Nabycia	Deklaracje	Uwagi
Wewnątrzwspólnotowe nabycia towarów	VAT-8, VAT-UE	Nabywca zobowiązany jest do rozliczenia i uiszczenia podatku VAT, nie ma jednak prawa do odliczenia jak w przypadku podatnika VAT czynnego
Import usług lub nabycie towarów oraz usług dla których nabywca jest podatnikiem	VAT-9M	j.w.

Halina Lisowska