Późna zapłata za zakupy od rolnika ryczałtowego a prawo do odliczenia VAT

ODPOWIEDŹ

Tak, ma Pan prawo do odliczenia zryczałtowanego zwrotu podatku z takiej faktury, pod warunkiem, że zostaną spełnione pozostałe ustawowe warunki uprawniające do dokonania odliczenia.

UZASADNIENIE

Zgodnie z art.116 ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny nabywający produkty rolne od rolnika ryczałtowego wystawia w dwóch egzemplarzach fakturę dokumentującą nabycie tych produktów. Oryginał faktury jest przekazywany dostawcy. Natomiast w myśl art.116 ust.6 ustawy zryczałtowany zwrot podatku zwiększa u nabywcy produktów rolnych kwotę podatku naliczonego podlegającego odliczeniu w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym dokonano zapłaty, pod warunkiem że:

1. nabycie produktów rolnych jest związane z dostawą opodatkowaną;

2. zapłata należności za produkty rolne, obejmująca również kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku, nastąpiła na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego nie później niż 14. dnia, licząc od dnia zakupu, z wyjątkiem przypadku, gdy rolnik zawarł umowę z podmiotem nabywającym produkty rolne określającą dłuższy termin płatności;

3. w dokumencie stwierdzającym dokonanie zapłaty należności za produkty rolne zostaną podane numer i data wystawienia faktury potwierdzającej nabycie tych produktów albo na fakturze potwierdzającej zakup produktów rolnych podano dane identyfikacyjne dokumentu stwierdzającego dokonanie zapłaty.

Jak widać, jednym z warunków dokonania odliczenia zryczałtowanego zwrotu podatku przez nabywcę produktów rolnych jest dokonanie zapłaty za te produkty na rachunek bankowy rolnika, nie później ni 14 dni od dnia zakupu. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy nabywca i rolnik zawarli umowę, z której wynika inny termin płatności.

Z zadanego przez Pana pytania nie wynika, czy zawarł Pan z rolnikiem ryczałtowym umowę określającą inny niż czternastodniowy termin płatności. Gdyby tak było i wynikający z umowy termin płatności wynosiłby co najmniej 30 dni, odpowiedź na Pana pytanie byłaby prosta – niewątpliwie ma Pan prawo do obniżenia podatku naliczonego, w rozliczeniu za okres, w którym dokonał Pan zapłaty.

Odpowiedź na pytanie komplikuje się natomiast w sytuacji, gdy nie ma Pan umowy określającej inny termin płatności, albo gdy ma Pan taką umowę, ale określony w niej termin jest krótszy niż 30 dni. Czytając wprost przepisy należałoby uznać, że w takim przypadku traci Pan prawo do odliczenia zryczałtowanego zwrotu podatku. Taki wniosek kłóci się jednak z unijną zasadą neutralności podatku od wartości dodanej oraz ze wspólnotową zasadą proporcjonalności. Dlatego też w wyroku o sygnaturze I FSK 709/12 z 9 maja 2013 roku Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że: „wykładnia art. 116 ust.6 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (...) nie może prowadzić do naruszenia zasad: neutralności VAT, proporcjonalności (...) oraz ochrony prawa własności (...), co oznacza, że przepis ten należy rozumieć w ten sposób, że nie pozbawia on podatnika dokonującego spóźnionej zapłaty należności rolnikowi ryczałtowemu za nabyte produkty rolne lub usługi, obejmującej zryczałtowany zwrot podatku, prawa do odzyskania kwoty tego zwrotu.”

Moim zdaniem przytoczone powyżej orzeczenie Sądu jest jak najbardziej uzasadnione, a pozbawienie podatnika prawa do odliczenia podatku jedynie z powodu zbyt późnej zapłaty należności, byłoby sankcją niewspółmiernie wysoką w stosunku do dokonanego uchybienia. Pozostaje pytanie kiedy może Pan dokonać odliczenia zryczałtowanego podatku. Moim zdaniem należałoby tu zastosować wprost treść art.116 ust.6 ustawy i ująć zryczałtowany zwrot podatku w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym dokonał Pan zapłaty.

Należy jednak pamiętać o pozostałych ustawowych warunkach dokonania odliczenia takiego podatku – musi on być związany z Pana sprzedażą opodatkowaną, płatność musi nastąpić na rachunek bankowy rolnika, a w dokumencie stwierdzającym dokonanie zapłaty należności za produkty rolne należy podać numer i datę wystawienia faktury potwierdzającej nabycie produktów. Nie można również zapomnieć o prawidłowym wystawieniu faktury VAT RR.

Ewa Konarska