0
1241
Urząd Miejski zawarł umowę z powiatem o dofinansowanie zakupu autobusu przeznaczonego do dowozu uczniów niepełnosprawnych do szkół. Zakup jest dofinansowany ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Konieczność dowozu przez Gminę uczniów niepełnosprawnych w celu realizacji obowiązku szkolnego i obowiązku nauki wynika z zapisów ustawy z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty. Autobus będzie wykorzystywany do przewozów umożliwiających korzystanie z usług edukacyjnych zwolnionych z VAT. Czy wykonując zadania statutowe, gmina będzie miała prawo do odliczenia VAT zapłaconego przy zakupie autobusu?
ODPOWIEDŹ
Nie. W opisanej w pytaniu sytuacji gmina nie będzie miała prawa do odliczenia podatku naliczonego zapłaconego przy zakupie autobusu przeznaczonego do dowozu uczniów niepełnosprawnych do szkół, gdyż dowóz ten jest realizowany przez gminę w ramach zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, a tym samym stanowi czynność korzystającą ze zwolnienia z VAT.
UZASADNIENIE
Zgodnie z ogólną zasadą zawartą w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi tego podatku przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (z ograniczeniami i wyłączeniami szczegółowo wymienionymi w ustawie). Kwotę podatku naliczonego stanowi - co do zasady – suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług. Zatem prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wyłącznie podatnikom podatku od towarów i usług, w przypadku gdy towary i usługi, w związku z nabyciem których podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Aby zatem podatnik mógł obniżyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z dokonanych zakupów, zakupy te muszą być związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych, przy czym związek ten powinien mieć charakter bezpośredni.
W § 13 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług zostało zapisane zwolnienie z opodatkowania czynności związanych z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywanych w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Z ustawy o samorządzie gminnym wynika, że gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. Zadania własne obejmują m.in. sprawy edukacji publicznej (art. 7 ust. 1 pkt 8 ustawy o samorządzie gminnym).
Z kolei zgodnie z art. 17 ust. 3a pkt 1 i 2 ustawy o systemie oświaty obowiązkiem gminy jest zapewnienie uczniom niepełnosprawnym, których kształcenie i wychowanie odbywa się na podstawie art. 71b, bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły podstawowej i gimnazjum, a uczniom z niepełnosprawnością ruchową, upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym - także do najbliższej szkoły ponadgimnazjalnej (...) lub ośrodka umożliwiającego realizację obowiązku szkolnego i obowiązku nauki dzieciom i młodzieży, o których mowa w art. 16 ust. 7 (...).
Zatem gmina zobowiązana została powyższym przepisem do realizacji zadania publicznego polegającego na bezpłatnym dowozie dzieci i młodzieży do szkoły specjalnej. Z pytania wynika, iż gmina w celu realizacji powyższego zadania zamierza nabyć m. in. za środki otrzymane z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych autobus mający służyć do dowozu dzieci niepełnosprawnych na zajęcia do szkół. Autobus ten nie będzie zatem służył czynnościom opodatkowanym, gdyż gmina jako jednostka samorządu terytorialnego korzysta ze zwolnienia w zakresie czynności związanych z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych na nią odrębnymi przepisami. Tym samym nie będzie jej przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z nabyciem tego autobusu.
Anna Welsyng
Radca Prawny, Doradca Podatkowy
