Prawo do odliczenia VAT przez Gminę z tytułu remontu sali użyczanej nieodpłatnie

ODPOWIEDŹ

Gminie nie nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na remont sali wykorzystywanej w działalności niepodlegającej opodatkowaniu VAT.

UZASADNIENIE

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie. Ustawodawca przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte w art. 8 ust. 2 ustawy. I tak, na mocy art. 8 ust. 2 ustawy za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

W opisanym zatem przypadku w pierwszej kolejności należy ustalić, czy nieodpłatne wykorzystanie przez Gminę sali na spotkania z kontrahentami oraz nieodpłatne użyczenie jej Wójtom na spotkania z mieszkańcami jest świadczeniem do celów innych niż działalność gospodarcza, w takim tylko przypadku świadczenie to podlegałoby opodatkowaniu VAT. Z opisu wynika, że Gmina prowadzi zarówno działalność statutową polegającą na wykonywaniu zadań własnych jak również działalność gospodarczą podlegającą opodatkowaniu VAT, zatem, zdaniem Redakcji, wykorzystanie sali na spotkania z kontrahentami służy prowadzonej przez Gminę działalności gospodarczej, natomiast użyczenie sali Wójtowi na spotkania z mieszkańcami odbywa w związku z prowadzoną przez Gminę działalnością (wykonywanie we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność zadań publicznych). W związku z powyższym obie te czynności służą wykonywanej przez Gminę działalności, a zatem brak jest podstaw do traktowania tego nieodpłatnego świadczenia jako odpłatnego świadczenia usług. Stanowisko takie znajduje potwierdzenie np. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu nr ILPP1/443-654/13-5/AI z dnia 21 października 2013 roku.

Ponadto, jak wyjaśnia Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej nr ILPP1/443-654/13-4/AI z dnia 21 października 2013 roku w związku z w/cyt. art. 8 ust. 2 ustawy należy uznać, że „pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie)” (…) „usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie”.

Zatem aby uznać, że dane świadczenie miało charakter odpłatny, pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą musi istnieć stosunek prawny, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie, co oznacza, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Tak więc Gmina świadcząc nieodpłatną usługę użyczenia sali na rzecz Wójta lub na spotkania z kontrahentami, nie świadczy odpłatnej usługi w rozumieniu art 8 ust. 2 ustawy o VAT.

Z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, iż w zakresie, w jakim nabywane przez podatnika towary bądź usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Zatem warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Powyższa zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Tak więc Gminie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu wydatków remontowych, poniesionych na rzecz sali użyczanej nieodpłatnie oraz wykorzystywanej na cele własne.

Podstawa prawna: art. 5 ust. 1 pkt 1 , 8 ust. 1 i 2, art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.

Halina Lisowska