Prawo do odliczenia VAT z faktury dokumentującej zakup piasku w złożu

ODPOWIEDŹ

Niestety, otrzymana przez Pana faktura nie daje Panu prawa do odliczenia wykazanego w niej podatku, gdyż nie odzwierciedla faktycznego zdarzenia gospodarczego, w tym przypadku - wpłaty zaliczki. Ponadto, “piasek w złożu” nie może być przedmiotem odrębnej sprzedaży, gdyż stanowi część składową gruntu, a dopiero wydobyte kruszywo nabywa charakteru towaru niezależnego, odrębnego od gruntu, którym można w dowolny sposób rozporządzać.

UZASADNIENIE

Dyrektor IS w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 2 października 2012 roku o sygn. IBPB/I/1/415-785/12/Wrz w sytuacji analogicznej stwierdził, że: „W granicach wyznaczonych przez społeczno-gospodarcze prze-znaczenie gruntu złoża kopalin stanowią część składową nieruchomości i objęte są prawem własności właściciela gruntu. Złoża kopalin maja charakter materialny, jednak nie są one rzeczami w rozumieniu prawa cywilnego (art. 45 k.c.). Nie są one bowiem przedmiotami materialnymi na tyle wyodrębnionymi w sposób naturalny lub sztuczny, by w stosunkach społeczno-gospodarczych mogły być traktowane jako dobra samoistne. Tym samym złoża kopalin nie mogą stanowić przedmiotu ani prawa własności, ani użytkowania, ani żadnego innego podmiotowego prawa rzeczowego”. Podobne stanowisko przyjął NSA w orzeczeniu o sygnaturze II FSK 1278/12 z 13 maja 2014 , podtrzymując stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi wyrażonew interpretacji indywidualnej o sygnaturze IPTPB1/415-46/11-2/DS z dnia 26.08.2011

Skoro zatem, jak wskazuje powyższa opinia, „piasek w złożu”, będąc częścią skła-dową gruntu, nie może stanowić odrębnego od gruntu towaru, to nie może być również przedmiotem obrotu gospodarczego. Tym samym nie można uznać, że otrzymana przez Pana faktura stwierdza opisane w niej zdarzenie, bowiem obrót kruszywem „w złożu”, czyli kruszywem niewydobytym, nie jest w ogóle możliwy. Otrzymana przez Pana faktura nie wskazuje również, iż podstawą jej wystawienia była zaliczka, która w tej sytuacji była jedyną okolicznością generującą u sprzedającego obowiązek podatkowy i stanowiła podstawę do wystawienia faktury. Zgodnie bowiem z art. 29a ust. 8 ustawy o podatku od towarów i usług jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 4. Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy (art. 106i ust. 2 ustawy). Dla skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego, istotne jest, aby faktura stwierdzała faktyczne zdarzenie gospodarcze. W myśl przepisu art. 86 ust. 2 pkt 1 lit a i b ustawy o podatku od towarów i usług, kwotę podatku naliczonego stanowi bowiem suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu: nabycia towarów i usług, dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

W kontekście tych regulacji należy stwierdzić, że otrzymana przez Pana faktura nie dokumentuje żadnego ze zdarzeń wskazanych jako tytuł naliczenia podatku naliczonego. Czyli po pierwsze, faktura nie dokumentuje faktycznego nabycia towarów, a po drugie, nie stanowi dowodu potwierdzającego dokonanie wpłaty zaliczki. Zatem z jej wystawieniem nie wiąże się prawo do odliczenia podatku naliczonego, co wynika z przepisu art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a, stanowiącego, że nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury, faktury korygujące i dokumenty celne stwierdzające czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności. Tak więc, mając na uwadze powyższą regulację, a także przedstawiony przez Pana stan faktyczny, należy stwierdzić, że otrzymana przez Pana faktura zasadniczo nie dokumentuje żadnego zdarzenia gospodarczego, a tym samym nie przysługuje Panu prawo do odliczenia wykazanego w niej podatku. W tej sytuacji winien Pan rozważyć wystąpienie do kontrahenta o dokonanie stosownej korekty błędnej faktury oraz wystawienie prawidłowej, stwierdzającej faktyczne zdarzenie, tj. otrzymanie od Pan zaliczki.

Podstawa prawna: art. 29a ust. 8, art. 86 ust. 2 pkt 1 lit a i b, art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a oraz art. 106i ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 o podatku od towarów i usług

Agnieszka Skóra