Procedura eksportu towarów

ODPOWIEDŹ

Zgodnie z art. 2 pkt 8 ustawy o podatku od towarów i usług przez eksport towarów rozumie się dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez:

• a) dostawcę lub na jego rzecz (tzw. eksport bezpośredni), lub

• b) nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz (tzw. eksport pośredni), z wyłączeniem towarów wywożonych przez samego nabywcę do celów wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych oraz turystycznych statków powietrznych lub innych środków transportu służących do celów prywatnych

- jeżeli wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej jest potwierdzony przez urząd celny określony w przepisach celnych.

Obowiązek podatkowy co do zasady powstaje na zasadach ogólnych z chwilą wydania towaru (art. 19a ust. 1 ustawy o VAT), chyba że przed dokonaniem dostawy towaru otrzymano całość lub część zapłaty wówczas powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty (art.19a ust.8 ustawy o VAT).

Stawka podatku od towarów i usług w eksporcie bezpośrednim wynosi 0%, przy uwzględnieniu określonych warunków. Warunki te nie tylko określają prawo do zastosowania stawki 0%, ale również wpływają na moment wykazania eksportu w deklaracji podatkowej.

Zgodnie z art. 41 ust. 6 ustawy o VAT stawkę podatku 0% stosuje się w eksporcie towarów, pod warunkiem, że podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej.

Dotyczy to zarówno eksportu bezpośredniego, jak i pośredniego, przy czym w eksporcie pośrednim z dokumentu potwierdzającego wywóz towarów poza terytorium UE powinna dodatkowo wynikać tożsamość towaru będącego przedmiotem dostawy i wywozu (art. 41 ust. 6 i ust.11 ustawy).

Dokumentem, o którym mowa w ust. 6, jest w szczególności:

1. dokument w formie elektronicznej otrzymany z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych albo potwierdzony przez urząd celny wydruk tego dokumentu;

2. dokument w formie elektronicznej pochodzący z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych, otrzymany poza tym systemem, jeżeli zapewniona jest jego autentyczność;

3. zgłoszenie wywozowe w formie papierowej złożone poza systemem teleinformatycznym służącym do obsługi zgłoszeń wywozowych albo jego kopia potwierdzona przez urząd celny.

Jeżeli warunek, o którym mowa w ust. 6 nie został spełniony, podatnik nie wykazuje tej dostawy w ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3, za dany okres rozliczeniowy, lecz w okresie następnym, stosując stawkę podatku 0%, pod warunkiem otrzymania dokumentu wymienionego w ust. 6 przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za ten następny okres.

W przypadku nieotrzymania tego dokumentu w terminie określonym powyżej mają zastosowanie stawki właściwe dla dostawy tego towaru na terytorium kraju. Otrzymanie przez podatnika dokumentu potwierdzającego wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej w terminie późniejszym niż określony w ust. 6 i 7 upoważnia podatnika do dokonania korekty podatku należnego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym podatnik otrzymał ten dokument.

Przepisy ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio w pośrednim eksporcie towarów, jeżeli podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym dokonał dostawy towarów, posiada dokument potwierdzający wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej, z którego wynika tożsamość towaru będącego przedmiotem dostawy i wywozu.

Z uwagi na to, iż w zależności od państwa, w którym nastąpi objęcie towarów procedurą wywozu, mogą występować różne dokumenty, zaproponowany został katalog otwarty dokumentów, które mogą potwierdzać ich wywóz poza UE. Umożliwia to stosowanie stawki 0% również w sytuacji, gdyby w innych państwach funkcjonowały zgodnie z przepisami tam obowiązującymi, inne niż wymienione w tym przepisie dokumenty potwierdzające wywóz towarów poza terytorium UE.

Za dokument potwierdzający wywóz towarów poza terytorium Wspólnoty w rozumieniu ww. przepisów o podatku od towarów i usług należy uznać elektroniczny komunikat IE-599 przesłany przez urząd celny wywozu.

Czytelnik zastanawia się jak zgłosić chęć wywozu towaru poza UE.

W 2007 r. w Polsce został wdrożony System Kontroli Eksportu (ECS), aplikacja ta obsługuje elektroniczne zgłoszenie wywozowe we wszystkich przewidzianych przepisami prawa przypadkach, gdy takie zgłoszenie ma być złożone dla:

• procedury wywozu,

• procedury uszlachetniania biernego,

• powrotnego wywozu

Polska aplikacja systemu ECS umożliwia obsługę zgłoszenia wywozowego w Polsce w formie elektronicznej, również gdy urząd celny wywozu pełni jednocześnie rolę urzędu wyprowadzenia, np. morskie przejście graniczne Oddział Celny w GCT w Gdyni.

Od 1 lipca 2009 zgłoszenia celne do procedury wywozu mogą być składane wyłącznie w formie elektronicznej z wykorzystaniem systemu ECS, natomiast zgłoszenia celne w formie papierowej będą mogły być składane jedynie przez podróżnych, którzy nie posiadają dostępu do systemu teleinformatycznego organu celnego lub w przypadku procedury awaryjnej w urzędzie celnym wywozu lub awarii aplikacji lub sieci po stronie zgłaszającego.

Zgłoszenia wywozowe w formie elektronicznej przesyłane do systemu ECS powinny być podpisane za pomocą klucza do bezpiecznej transmisji danych. Za pomocą elektronicznych komunikatów można m.in.:

• składać zgłoszenie wywozowe (IE515) i otrzymywać numer ewidencyjny operacji wywozowej MRN (IE528) lub informację o odrzuceniu zgłoszenia (IE516),

• zgłaszać sprostowania zgłoszenia (IE515) i otrzymywać odpowiedź potwierdzającą lub odrzucającą sprostowanie (IE504, IE505),

• otrzymywać powiadomienia o kontroli (IE560, IE561) oraz informację o wyniku kontroli i zwolnieniu (IE529) lub odmowie zwolnienia towarów do procedury wywozu (IE551),

• otrzymywać informację o zwolnieniu towarów do wyprowadzenia ze Wspólnoty lub o odmowie wyprowadzenia (IE525/IE522) oraz informację potwierdzającą fizyczne wyprowadzenie towarów ze Wspólnoty (IE599) – ang.confirmation of exit,

• przesyłać wnioski o unieważnienie zgłoszenia w trakcie operacji (IE514) i odbierać powiadomienia odnośnie unieważnienia (IE509).

Eksporter składa zgłoszenie wywozowe w formie elektronicznego komunikatu IE 515 przez stronę internetową, pocztą elektroniczną lub nośników cyfrowych. Jeśli zgłoszenie celne złożone zostanie w formie papierowej (z wykorzystaniem kart 1, 2, 3 SAD), wtedy komunikat IE 515 wprowadzany będzie do systemu ECS "ręcznie" przez funkcjonariusza celnego. Po wprowadzeniu zgłoszenia do systemu nastąpi wydruk Wywozowego Dokumentu Towarzyszącego (EAD). Zamiast karty 3 SAD podmiot otrzyma zatem Wywozowy Dokument Towarzyszący (EAD). Dokument ten nie różni się znacząco od dokumentu SAD. Składa się on z pól o tych samych numerach i podobnie usytuowanych.

Po przyjęciu zgłoszenia celnego system nadaje operacji unikalny numer ewidencyjny MRN (Movement Reference Number). Numer ten identyfikuje każdą operację tranzytową. Jest on drukowany w formie kodu paskowego na Wywozowym Dokumencie Towarzyszącym.

Według organów podatkowych przy eksporcie pośrednim dokumentem uprawniającym do zastosowania stawki 0% może być:

• wydruk komunikatu IE-599 i nie musi on być opatrzony pieczęcią i podpisem urzędu celnego,

• takim dokumentem jest również przesłany drogą elektroniczną komunikat IE-599 w formie pliku PDF

Zgodnie z orzecznictwem, dokumentem uprawniającym do zastosowania stawki 0% przy eksporcie pośrednim może być wydruk komunikatu IE-599 i nie musi on być opatrzony pieczęcią i podpisem urzędu celnego.

Kserokopia dokumentu SAD 3 w jakikolwiek sposób potwierdzona oryginalnymi pieczęciami urzędu celnego wyjścia za zgodność z oryginałem umożliwia zastosowanie 0% stawki podatku VAT.

Bożena Sawicka