Czy w przypadku przekształcenia zakładu budżetowego w spółkę z ograniczoną odpowiedzialności następuje sukcesja NIP?
ODPOWIEDŹ
Nie, w przypadku przekształcenia zakładu budżetowego w spółkę prawa handlowego, nie ma miejsca sukcesja NIP. W miejsce dotychczasowej jednostki organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej powstaje nowy podmiot, będący wprawdzie następcą prawnym tej jednostki, jednakże nie spełniający wymogów ustawowych uzasadniających sukcesję tego numeru. Jedynie w wypadku przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa lub przedsiębiorstwa komunalnego w jednoosobową spółkę gminy albo przekształcenia spółki cywilnej w spółkę handlową lub spółki handlowej w inną spółkę ma miejsce wyjątek od zasady, że dla powstania obowiązku (i uprawnienia) do posługiwania się określonym NIP potrzebne jest wydanie decyzji o jego nadaniu. W innych przypadkach ustanie bytu prawnego podatnika powoduje, że decyzja o nadaniu NIP wygasa z mocy prawa.
UZASADNIENIE
W obowiązującym stanie prawnym sukcesję numeru identyfikacji podatkowej regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1995 roku o zasadach ewidencji identyfikacji podatników i płatników (zwanej dalej “ ustawą o NIP”). Zgodnie z art.12 ust.1 wyżej wymienionej ustawy, numer identyfikacji podatkowej nadany podatnikowi (funkcjonującemu w skonkretyzowanej formie organizacyjno-prawnej) nie przechodzi na następcę prawnego, z wyjątkiem enumeratywnie wskazanych przypadków, tj.:
• przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa lub przedsiębiorstwa komunalnego w jednoosobową spółkę gminy;
• przekształcenia spółki cywilnej w spółkę handlową lub spółki handlowej w inną spółkę handlową.
Wskazane wyżej przypadki stanowią jednoznacznie wyjątek od zasady, że dla powstania obowiązku i jednocześnie uprawnienia do posługiwania się określonym NIP po stronie konkretnego podmiotu potrzebne jest wydanie decyzji o nadaniu NIP. W takich bowiem przypadkach, związanych ściśle z sukcesją praw i obowiązków nie tylko wynikających z przepisów prawa podatkowego, powyższy obowiązek powstaje z mocy samego prawa - w momencie dojścia do skutku przekształcenia. Jednocześnie, art.12 ust.2 ustawy o NIP stanowi, że w przypadku ustania bytu prawnego podatnika, decyzja o nadaniu NIP wygasa z mocy prawa, z wyjątkiem przypadków wymienionych w ust. 1 i 1 a.
Art.22 ust.1 ustawy z 20 grudnia 1996 roku o gospodarce komunalnej mówi, że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może w drodze uchwały zdecydować o likwidacji zakładu budżetowego w celu zawiązania spółki akcyjnej albo spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przez wniesienie na pokrycie kapitału spółki wkładu w postaci mienia zakładu budżetowego pozostałego po jego likwidacji. W związku z powyższym w miejsce zakładu budżetowego – dotychczasowej jednostki organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej, powstaje nowy podmiot działający w oparciu o przepisy Kodeksu Spółek Handlowych.
W kontekście art.12 ustawy o NIP sukcesja NIP nie jest w tym przypadku możliwa gdyż takie przekształcenie nie spełnia wymogów ustawowych uzasadniających jego sukcesję. Nowo powstała spółka musi wystąpić o nadanie Numeru Identyfikacji Podatkowej.
Magdalena Misiak