Refakturowanie kosztów przez Gminę na Sołectwo

ODPOWIEDŹ

Nie, Gmina nie powinna wystawiać refaktury za energię elektryczną.

UZASADNIENIE

Gmina w rozumieniu ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym posiada osobowość prawną i wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Na podstawie art.5 w/w ustawy gmina może tworzyć jednostki pomocnicze: m.in. sołectwa. Jednostka pomocnicza gminy stanowi strukturę społeczno-terytorialną, która przejmuje na swoim terytorium realizację zadań publicznych, ułatwiając gminie wykonywanie jej zadań. Szczególną kompetencją, przysługującą wyłącznie sołectwom, jest dysponowanie funduszem sołeckim.

Zgodnie z art.5 ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Czynności te podlegają opodatkowaniu pod warunkiem, że są wykonywane przez podmiot działający w charakterze podatnika. Zgodnie z brzmieniem art.15 ust.1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą. Natomiast w myśl przepisu art.15 ust.6 w/w ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji, których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Ustawa o samorządzie gminnym nie nadała sołectwom osobowości prawnej, a w związku z tym nie mogą one tworzyć budżetów. Natomiast powinny prowadzić swoją gospodarkę finansową w powiązaniu z budżetem gminy, co wynika wprost z art.51 ust.3 ustawy o samorzadzie gminnym, który brzmi: „Statut gminy określa uprawnienia jednostki pomocniczej do prowadzenia gospodarki finansowej w ramach budżetu gminy.” Tak więc obowiązkiem gminy jest uchwalenie zakresu działania sołectwa, zasad przekazywania mu składników mienia do korzystania oraz środków ze swojego budżetu na realizację zadań przez sołectwo.

W przypadku gdy gmina wykonuje działalność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług oraz przekroczy kwotę uprawniającą do stosowania zwolnienia podmiotowego od podatku, zobligowana jest do dokonania rejestracji jako podatnik VAT czynny i do rozliczania się z podatku od towarów i usług. Sołectwo natomiast nie może byż odrębnym podatnikiem VAT z uwagi na to, iż jedynie gmina jest wyposażona w osobowość prawną i może zawierać umowy cywilnoprawne.

Biorąc pod uwagę powyższe oraz fakt, że Sołectwo jest jednostką pomocniczą służącą do wykonywania zadań Gminy, nie występuje odrębna od podmiotowości Gminy podmiotowość Sołectwa. Tym samym zakup energii nie powinien być refakturowany na Sołectwo ani na Sołtysa.

Należy również zauważyć, że udostępnianie świetlic wiejskich należy do zadań własnych Gminy na podstawie art.7 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym, zgodnie z którym zaspokajanie potrzeb wspólnoty, w szczególności w zakresie kultury, należy do zadań własnych gminy. Jeśli chodzi o kwestię przekazania budynku świetlicy wiejskiej należy mieć na uwadze, że regulacje zawarte w art. 48 ustawy o samorządzie gminnym przewidują możliwość zarządzania przez jednostkę pomocniczą mieniem oraz rozporządzanie dochodami z tego źródła, jednakże nawet wtedy będzie ona działać w imieniu i na rzecz Gminy. W związku z tym oraz w myśl art.15 ust.6 ustawy o VAT, udostępniając świetlicę Gmina nie działa w charakterze podatnika VAT, a zatem nie ma prawa do odliczenia podatku z faktury dokumentującej zakup energii, jeżeli zakup ten dotyczy wyłącznie działania świetlicy. Jeżeli jednak zakupiona energia będzie częściowo związana za sprzedażą opodatkowaną, a tylko częściowo z czynnościami nie podlegającymi opodatkowaniu, zgodnie z obecnym orzecznictwem Gmina nadal zachowuje pełne prawo do odliczenia podatku.

Iwona Porez