Rejestracja dla celów VAT za granicą

1. Zasada terytorialności VAT

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2. eksport towarów;

3. import towarów na terytorium kraju;

4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W myśl art. 2 pkt 1 ustawy o VAT, przez terytorium kraju rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

Natomiast przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów. (art. 2 pkt 22 ustawy o VAT)

Z powyższego przepisu wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia jest terytorium kraju, przez które – w myśl definicji zawartej w art. 2 pkt 1 ustawy - rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

Podatek VAT ma charakter terytorialny, co oznacza że opodatkowaniu w Polsce podlegają tylko te czynności, które zostały objęte i enumeratywnie wymienione w polskiej ustawie o VAT. Ustawa o VAT zawiera szereg regulacji służących określaniu miejsca świadczenia usług, czy miejsca dostawy towarów, a w konsekwencji kraju, na obszarze którego powinno nastąpić opodatkowanie danej czynności.

Obowiązek rejestracji w innym kraju do VAT powstanie wtedy, gdy polski podmiot będzie zobowiązany do rozliczenia podatku VAT w tym innym kraju. Co oznacza, że to na polskiej firmie będzie spoczywał obowiązek odprowadzenia podatku VAT w innym kraju. Sytuacja taka wystąpi, gdy obowiązek rozliczenia VAT nie może być przerzucony na odbiorcę usługi lub nabywcę towaru w ramach odwrotnego obciążenia.

Pamiętaj: Zasada terytorialności VAT oznacza, że zasadniczo poszczególne transakcje podlegają opodatkowaniu w miejscu, w którym są wykonane.

2. Kiedy dostawa towarów podlega opodatkowaniu poza Polską

W tym rozdziale przedstawimy Państwu najczęściej występujące sytuacje, w których polski przedsiębiorca będzie zobowiązany do rozliczenia VAT

 2.1. Dostawa towarów wysyłanych

Miejscem dostawy towarów w przypadku towarów wysyłanych lub transportowanych przez dokonującego ich dostawy, ich nabywcę lub przez osobę trzecią jest miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy (art.22 ust.1 pkt 1 ustawy o VAT).

Przykład 1

Polski podatnik „A” sprzedał towar firmie czeskiej. Towar został wywieziony z Niemiec do Czech.

Dostawa ta podlega opodatkowaniu w Niemczech.

 2.2. Towary instalowane lub montowane

W przypadku towarów, które są instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego, przez dokonującego ich dostawy lub przez podmiot działający na jego rzecz, miejscem świadczenia (opodatkowania) jest miejsce, w którym towary są instalowane lub montowane. Wynika to z art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Przy czym nie uznaje się za montaż prostych czynności umożliwiających funkcjonowanie montowanego lub instalowanego towaru zgodnie z jego przeznaczeniem.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej nr 0461-ITPP2.4512.100.2017.1.AW z 25 kwietnia 2017 roku wyjaśnił, że w przypadku gdy instalacja lub montaż dokonywane są w państwie członkowskim innym niż państwo dostawcy, państwo członkowskie, na terytorium którego dokonywana jest instalacja lub montaż, podejmuje środki niezbędne, aby uniknąć podwójnego opodatkowania w tym państwie członkowskim. Organ wskazał także, iż przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęć „montaż” oraz „instalacja”, a zgodnie ze „Słownikiem języka polskiego PWN”, „montaż” to składanie maszyn, aparatów, urządzeń, itp. z gotowych części, zakładanie, instalowanie urządzeń technicznych. Z kolei „instalacja” to montowanie gdzieś urządzeń technicznych. Organ zwrócił uwagę, że stosownie do ww. art. 22 ustawy, do instalacji lub montażu nie zalicza się prostych czynności umożliwiających funkcjonowanie montowanego lub instalowanego towaru zgodnie z jego przeznaczeniem, a przez „proste czynności” należy rozumieć działania umożliwiające funkcjonowanie danego towaru, które potencjalny nabywca mógłby wykonać we własnym zakresie, np. korzystając z dołączonej instrukcji. Dlatego też za montaż lub instalację w rozumieniu art. 22 ustawy należy uznać takie czynności, które wymagają specjalistycznej wiedzy i umiejętności znanych przede wszystkim dostawcy montowanego lub instalowanego towaru.

Zatem, przy dostawie towarów z montażem, miejscem dostawy jest kraj, w którym odbywa się montaż, a więc kraj przeznaczenia towarów.

Przykład 2

Spółka „B” produkuje specjalistyczne urządzenia do obróbki drewna. Dokonywany przez Spółkę montaż i uruchomienie urządzeń są skomplikowanymi operacjami, w trakcie których metodą prób i testów Spółka musi zapewnić spełnienie określonych przez klienta parametrów. W listopadzie 2018 roku „B” dostarczyła takie urządzenie do kontrahenta we Włoszech i bezpośrednio u kontrahenta dokonała montażu i uruchomienia.

Zatem, dostawa urządzenia i jego montaż wraz z uruchomieniem podlega opodatkowaniu VAT we Włoszech.

Przykład 3

Spółka „C” produkuje małe urządzenia do obierania cebuli. Montaż i uruchomienie takiego urządzenia nie jest skomplikowaną operacją. Klient samodzielnie, posługując się dołączoną instrukcją może to urządzenie zamontować i uruchomić. W październiku 2018 roku „C” dostarczyła takie urządzenie do kontrahenta w Holandii.

Dostawa urządzenia podlega opodatkowaniu VAT w Polsce.

 2.3.Towary niewysyłane i nietransportowane

Miejscem opodatkowania towarów niewysyłanych i nietransportowanych jest miejsce, w którym towary znajdują się w momencie dostawy (art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT). Należy pamiętać, że przy ustalaniu miejsca opodatkowania towaru niewysyłanego i nietransportowanego nie jest istotne gdzie nabywca i dostawca mają siedzibę.

Przykład 4

Spółka „D” zakupiła towary handlowe na terytorium Niemiec. W czasie poszukiwania nabywcy, najkorzystniejszą ofertę złożyła firma czeska, która odebrała towary od „D” na terenie Niemiec.

Dostawa tych towarów podlega opodatkowaniu VAT w Niemczech.

Przykład 5

Spółka „E” prowadzi handel nieruchomościami. W maju 2018 roku zakupiła lokal użytkowy we Francji, następnie we wrześniu dokonała jego sprzedaży.

Dostawa tego lokalu podlega opodatkowaniu VAT we Francji.

 2.4. Transakcje łańcuchowe

W sytuacji gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, uznaje się, że dostawy towarów dokonał każdy z podmiotów biorących udział w tych czynnościach (art. 7 ust. 8 ustawy o VAT).

Natomiast gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, przy czym towar ten jest wysyłany bądź transportowany, to wysyłka lub transport tego towaru są przyporządkowane tylko jednej dostawie. Jeżeli towar jest wysyłany bądź transportowany przez nabywcę, który dokonuje również jego dostawy, przyjmuje się, że wysyłka lub transport są przyporządkowane dostawie dokonanej dla tego nabywcy, chyba że z warunków dostawy wynika, iż wysyłkę lub transport towaru należy przyporządkować jego dostawie. Zasada ta wynika z art. 22 ust. 2 ustawy o VAT.

Oznacza to, że w przypadku transakcji łańcuchowych, kiedy ten sam towar jest przedmiotem kilku kolejnych dostaw, lecz faktycznie jest przemieszczany jedynie od pierwszego dostawcy do ostatniego nabywcy, wówczas przyjmuje się, że ma miejsce jedna wysyłka (transport). Z uwagi na to, że dokonywane jest tylko jedno przemieszczenie towarów, to tylko jedna dostawa może być uznana za dostawę „ruchomą” towarów, pozostałe są dostawami „nieruchomymi”.

W tej sytuacji dostawę towarów, która:

1. poprzedza wysyłkę lub transport towarów, uznaje się za dokonaną w miejscu rozpoczęcia wysyłki lub transportu towarów,

2. następuje po wysyłce lub transporcie towarów, uznaje się za dokonaną w miejscu zakończenia wysyłki lub transportu towarów.

Zatem, analizując transakcje łańcuchowe, należy każdorazowo odnosić się do warunków dostawy dla transakcji pomiędzy poszczególnymi podmiotami i uwzględniając organizację transportu ustalać miejsce świadczenia.

Przykład 6

W ramach transakcji łańcuchowej: polska firma „1”zamówiła towar w firmie polskiej „2”, która zakupiła towar we Francji od firmy „3”. Towar ten „1” przywiozła sama z Francji transportem organizowanym i opłacanym przez swoją firmę.

Przypadek ten jest przykładem transakcji łańcuchowej, gdzie transport organizował nabywca ostateczny „1”.

.

„3” (Fr) --- dostawa nieruchoma ---> „2” (PL) ---- dostawa ruchoma ---> „1” (PL)

„3” (Fr ---------------------------- transport -----------------------------> „1” (PL)

W tym przypadku dostawą „ruchomą” jest transakcja pomiędzy polskimi firmami (1 i 2). Zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT dostawa tych towarów podlega opodatkowaniu w miejscu, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu towarów do nabywcy, czyli we Francji. Polska firma (2), która kupiła towar we Francji powinna opodatkować dostawę wewnątrzwspólnotową we Francji, natomiast polski nabywca (1) winien rozliczyć WNT w Polsce.

“Nieruchoma” dostawa pomiędzy podatnikiem francuskim i polskim („2”), ze względu na to, że poprzedza wysyłkę, podlega opodatkowaniu w miejscu rozpoczęcia wysyłki lub transportu zgodnie z art. 22 ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT, czyli również na terytorium Francji, ale jako dostawa krajowa.

Pamiętaj: W przypadku transakcji łańcuchowej, gdy towar jest przemieszczany pomiędzy różnymi państwami UE, zasadniczą kwestią jest ustalenie, której dostawie należy przyporządkować transport towarów. Ma to bowiem decydujące znaczenie z punktu widzenia ustalenia miejsca świadczenia, dla każdej z dostaw w łańcuchu, a tym samym określenia skutków podatkowych.

 2.5. Dostawa towarów na pokładach statków, samolotów, pociągów

Miejscem opodatkowania dostawy towarów na pokładach statków, samolotów lub pociągów w trakcie części transportu pasażerów, która wykonywana jest na terenie Unii Europejskiej, jest miejsce rozpoczęcia transportu (art. 22 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT). W omawianej sytuacji należy pamiętać o zapisie ust.5 powołanego art.22. I tak:

• częścią transportu pasażerów wykonaną na terytorium UE jest część transportu zrealizowanego bez zatrzymania na terytorium państwa trzeciego, od miejsca rozpoczęcia transportu pasażerów do miejsca jego zakończenia,

• przez miejsce rozpoczęcia transportu pasażerów rozumie się przewidziane pierwsze na terytorium UE miejsce przyjęcia pasażerów na pokład, w tym również po odcinku podróży poza terytorium UE,

• przez miejsce zakończenia transportu pasażerów rozumie się przewidziane ostatnie na terytorium Unii Europejskiej miejsce zejścia z pokładu pasażerów, którzy zostali na niego przyjęci na terytorium Unii Europejskiej, w tym również przed odcinkiem podróży poza terytorium Unii Europejskiej,

• w przypadku podróży w obie strony, odcinek powrotny transportu uznaje się za transport oddzielny.

Zasady określone w art. 22 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, dotyczą towarów, które można nabyć odpłatnie na pokładach wymienionych środków transportu i stanowią one odrębną dostawę.

W tym miejscu chcielibyśmy zwrócić Państwa uwagę na fakt, iż powołane przepisy regulują miejsce dostawy towarów będących przedmiotem dostawy na pokładzie m.in. samolotu w trakcie transportu pasażerów, jednakże wyłącznie w sytuacji, gdy trasa lotu przebiega pomiędzy dwoma lotniskami położonymi na terenie Unii Europejskiej.

Powołane przepisy nie regulują wprost miejsca świadczenia dostawy towarów na trasie lotu rozpoczynającego się w kraju trzecim i kończącego się w kraju. Do dostawy towarów odbywającej się na pokładzie samolotu nie znajduje zastosowania zasada określona w art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy, ponieważ towary sprzedawane podczas lotów nie są towarami transportowanymi ani wysyłanymi. Tym samym, dla określenia miejsca dostawy towarów w przypadku trasy, która obejmuje także obszar poza UE – należy stosować regulacje dotyczące dostawy towarów niewysyłanych ani nietransportowanych, tj. art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy, zgodnie z którym miejscem dostawy jest miejsce, w którym towary znajdują się w momencie dostawy.

Przykład 7

Podczas lotu, na pokładzie samolotu lecącego z Wenecji do Wrocławia, sprzedawane są słodycze.

Miejscem opodatkowania dostawy towarów w tym przypadku są Włochy.

 2.6. Sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju

Zasady sprzedaży wysyłkowej ustawodawca zawarł w art. 23 ustawy o VAT. W przypadku sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, dostawę towarów, co do zasady, uznaje się za dokonaną na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia dla wysyłanych lub transportowanych towarów. Jednak dostawę tę uznaje się za dokonaną na terytorium Polski, jeżeli całkowita wartość netto towarów, innych niż wyroby akcyzowe, wysłanych lub transportowanych do tego samego państwa członkowskiego w ramach sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, jest mniejsza lub równa w danym roku i w roku poprzednim kwocie wyrażonej w złotych, odpowiadającej kwocie ustalonej przez państwo członkowskie przeznaczenia dla wysyłanych lub transportowanych towarów.

Przykładowe limity sprzedaży wysyłkowej w UE:

Austria	35.000 EUR
Belgia	35.000 EUR
Bułgaria	70.000 BGN = 35.791 EUR
Chorwacja	270.000 HRK = 36.291 euro
Czechy	1.140.000 CZK = 46.570 EUR
Estonia	35.151 EUR
Francja	100.000 EUR
Hiszpania	35.000 EUR
Holandia	100.000 EUR
Litwa	125.000 LTL = 36.203 EUR
Luksemburg	100.000 EUR
Łotwa	24.000 LVL = 34.052 EUR
Niemcy	100.000 EUR
Portugalia	35.000 EUR
Słowacja	35.000 EUR
Słowenia	35.000 EUR
Węgry	8.800.000 HUF = 32.257 EUR
Wielka Brytania	70.000 GBP = 81.843 EUR
Włochy	35.000 EUR

W sytuacji zatem, gdy przekroczone zostaną te limity, miejscem opodatkowania będzie terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia dla wysyłanych lub transportowanych towarów, począwszy od dostawy, którą przekroczono limit, do momentu przekroczenia limitów miejscem opodatkowania będzie terytorium kraju.

Przed przekroczeniem powyższych limitów sprzedaży należy zarejestrować się do VAT w danym kraju zazwyczaj składając dokumenty do właściwego Urzędu Skarbowego danego kraju. Procedury oraz czas oczekiwania różnią się w zależności od kraju. Po otrzymaniu numeru VAT danego kraju, przedsiębiorca wystawia faktury z tym numerem VAT oraz stawką zgodną z krajem odbiorcy oraz odprowadza podatek VAT w danym kraju.

Podatnicy, których obroty nie przekroczyły określonego limitu, mogą wybrać jako miejsce opodatkowania terytorium państwa członkowskiego, do którego dokonywana jest sprzedaż wysyłkowa, pod warunkiem pisemnego zawiadomienia urzędu skarbowego o skorzystaniu z takiej opcji, co najmniej na 30 dni przed datą dostawy, począwszy od której podatnik chce korzystać z opcji, z zaznaczeniem nazwy państwa członkowskiego lub państw, których powiadomienie to dotyczy. Wybór ten obowiązuje co najmniej przez 2 lata od daty pierwszej dostawy dokonanej w trybie przewidzianym tą opcją. Wybór miejsca opodatkowania w innym kraju może być korzystny w przypadku, gdy w danym kraju obowiązuje niższa stawka VAT. Przykładowo, rejestrując się do VAT we Francji nalicza się podatek wg francuskiej stawki VAT w wysokości 20% i odprowadza się podatek VAT do francuskich organów podatkowych. W przypadku rejestracji w Niemczech stawka ta wynosi 19%.

Szczegółowe progi i stawki VAT występujące w UE znajdą Państwo w wydaniu sierpniowym z 2018 roku Sposób na VAT.

 2.7.Import na terytorium innego kraju UE

W przypadku, gdy miejscem rozpoczęcia wysyłki lub transportu towarów jest terytorium państwa trzeciego, dostawę towarów dokonywaną przez podatnika lub podatnika podatku od wartości dodanej, który jest również podatnikiem z tytułu importu albo zaimportowania tych towarów, uważa się za dokonaną na terytorium państwa członkowskiego importu albo zaimportowania tych towarów (art.22 ust.4 ustawy o VAT).

Przykład 8

Polska spółka importuje towar z Chin. Towar trafia najpierw do portu w Hamburgu, a dopiero potem przewożony jest do Polski.

W takim przypadku w Niemczech należy opodatkować import towarów (przemieszczenie towarów do Polski należy uznać za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów).

3. Kiedy świadczenie usług opodatkowane jest poza Polską

Zasada terytorialności w podatku od towarów i usług nakazuje opodatkowanie odpłatnego świadczenia usług, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia jest terytorium kraju. W przypadku transakcji międzynarodowych, w pierwszej kolejności należy ustalić miejsce świadczenia danej usługi, gdyż nie zawsze miejsce wykonania tej usługi jest miejscem jej opodatkowania podatkiem VAT. Podstawowe reguły odnoszące się do określania miejsca opodatkowania usług, wskazane zostały w art. 28b i 28c ustawy o VAT i zastosowanie jednej z nich zależy od ustalenia, czy usługi świadczone są na rzecz podatników (co do zasady przedsiębiorców) czy też na rzecz podmiotów niebędących podatnikami - na rzecz konsumentów tj. osób nieprowadzących działalności gospodarczej.

I tak, zgodnie z art. 28b i 28c ustawy o VAT:

• miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej,

• w przypadku świadczenia usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, miejscem opodatkowania jest miejsce, w którym usługodawca posiada siedzibę działalności gospodarczej.

Zatem, w przypadku transakcji pomiędzy podatnikami z różnych krajów, obowiązek rozliczenia VAT – co do zasady – spoczywa na usługobiorcy. Co oznacza, że polski podatnik świadczący usługę na rzecz podatnika z innego kraju, nie jest zobowiązany do rozliczenia VAT. Polski przedsiębiorca musi jednak pamiętać o rozliczeniu VAT w Polsce w sytuacji, gdy będzie nabywcą usługi od usługodawcy zagranicznego.

Natomiast w przypadku, gdy polski podatnik świadczy usługę na rzecz osoby fizycznej z innego kraju, wówczas jest zobowiązany do opodatkowania tej transakcji w Polsce (w miejscu siedziby działalności gospodarczej). Należy jednak pamiętać, że ustawodawca wprowadził wiele wyjątków wskazanych w ustawie o VAT w art. 28d-28n oraz w § 3 i 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2013 roku w sprawie miejsca świadczenia usług oraz zwrotu kwoty podatku naliczonego jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług. Wyjątki te zobowiązują polskiego podatnika do opodatkowania transakcji w innym kraju niż Polska.

Ustalenie miejsca świadczenia usług wymaga bardzo szczegółowej analizy, którą przedstawiliśmy Państwu – z uwzględnieniem wszystkich wyjątków – w wydaniu lipcowym z 2018 roku Sposób na VAT.

Przykładem takiej wyjątkowej sytuacji jest:

• świadczenie usług, które są związane z konkretną nieruchomością, położoną poza terytorium państwa innego niż Polska (miejscem świadczenia usług jest miejsce położenia nieruchomości);

• świadczenie poza Polską, na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, usług m.in. w dziedzinie kultury, sportu, edukacji, rozrywki oraz usług podobnych (targi, wystawy), usług pomocniczych do usług transportowych, usług wyceny majątku rzeczowego ruchomego i na ruchomym majątku rzeczowym (miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym usługi są faktycznie wykonywane);

• przewóz osób (miejscem świadczenia usług transportu pasażerów jest miejsce, gdzie odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości); podatnik, świadcząc usługi transportu pasażerów powinien opodatkować usługę w poszczególnych państwach, przez terytorium których transport się odbywa, w częściach wynikających z przejechanych odległości, według reguł ustalonych w każdym kraju.

Przykład 9

Polska spółka odsprzedaje usługę hotelową, na rzecz innej spółki polskiej. Refaktura dotyczy noclegu w hotelu w Czechach.

Usługa ta podlega opodatkowaniu w Czechach, bowiem to w tym kraju położony jest hotel, a usługi związane z nieruchomościami zawsze opodatkowane są w kraju położenia nieruchomości.

4. Rejestracja do VAT

W sytuacji, gdy polski przedsiębiorca będzie miał obowiązek rozliczenia podatku w innym kraju, to musi się tam zarejestrować na potrzeby VAT. Obowiązkowej rejestracji do VAT w innym kraju musi dokonać przedsiębiorca z zagranicy, który chce prowadzić działalność gospodarczą podlegającą VAT w tym państwie. Ponadto polska firma musi się zarejestrować w innym kraju, gdy obrót przekroczy limity uprawniające do zwolnienia z rejestracji, dlatego należy monitorować wartość sprzedaży do każdego z krajów UE. Dodatkowo, w pewnych przypadkach, przepisy zezwalają na dobrowolną rejestrację do VAT dla zagranicznego podmiotu gospodarczego.

Kwestie obowiązku rejestracji do VAT na terytorium innych państw członkowskich, sposobu dokumentowania, rozliczania i wysokości podatku, podmiotu zobowiązanego do jego rozliczenia są regulowane przez akty prawne wydane przez upoważnione do tego organy i instytucje mające siedziby w tych krajach. Dlatego bezpiecznym rozwiązaniem jest konsultacja ze specjalistą do spraw VAT w danym kraju.

Przepisy VAT umożliwiają ustanowienie tzw. przedstawiciela podatkowego, który może złożyć w imieniu podatnika zgłoszenie rejestracyjne, a następnie będzie rozliczał VAT. Przedstawicielem takim może być np. agencja celna lub biuro rachunkowe działające w danym kraju i spełniające określone wymagania.

W Polsce rejestracja odbywa się poprzez złożenie formularza VAT-R. Jednak procedura rejestracji do VAT przebiega różnie w poszczególnych państwach UE. Polski przedsiębiorca nie musi posiadać siedziby lub też stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w kraju, w którym jest zobowiązany rozliczyć podatek. Jednak zgłoszenie rejestracyjne i rozliczenia VAT musi złożyć we właściwym w danym kraju urzędzie. Przykładowo w Niemczech, dla firm z Polski, które nie mają siedziby w Niemczech,właściwe są następujące urzędy skarbowe (Finanzamt):

• w Hameln: polskie firmy na litery A-G,

• w Oranienburgu: firmy zaczynające się na litery H-L,

• w Cottbus: na litery M-R,

• w Nördlingen z oddziałem w Donauwörth: polskie firmy na litery S do Ź.

Szczegółowe informacje znajdą Państwo na stronie:

//fa-oranienburg.brandenburg.de/cms/detail.php/bb1.c.374993.de

Prosimy pamiętać, że najczęściej polski przedsiębiorca musi się zarejestrować do VAT w innym kraju, gdy dokonuje transakcji:

• sprzedaży towarów na terytorium innego kraju i z tytułu tej sprzedaży ciąży na nim obowiązek zapłaty VAT (czyli w przypadkach gdy VAT nie rozliczy nabywca),

• świadczy usługi na terytorium innego kraju i z tytułu świadczenia tych usług ciąży na nim obowiązek zapłaty VAT (czyli w przypadkach gdy VAT nie rozliczy nabywca),

• dokonuje wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów, a towary są wysyłane z terytorium innego kraju niż Polska do innego państwa członkowskiego UE,

• dokonuje eksportu towarów, a towary są wysyłane z terytorium innego kraju do państwa spoza UE.

Jak już wspomniano, możliwa jest dobrowolna rejestracja do VAT w innym kraju niż Polska lub prowadzenie działalności w innym kraju. Często jest to atrakcyjny wybór dla polskiego przedsiębiorcy, biorąc pod uwagę niższą stawkę VAT obowiązującą w większości krajów UE. Doradzamy jednak bardzo szczegółową analizę przed podjęciem decyzji, biorąc pod uwagę także koszty działalności np. koszty wynajmu nieruchomości, koszty wynagrodzenia pracowników. Istotnym czynnikiem decydującym o wyborze kraju do rozliczania VAT jest także miejsce, w którym posiada siedzibę lub miejsce zamieszkania docelowy klient oraz stopień trudności procedur rozliczania VAT.

Jan Falkowski

Podstawa prawna: art. 2 pkt 1, art.5 ust.1, art.7, art.8, art.22 ust.1 pkt 1-4, ust.2-5, art.23, art. 28b, art.28c, art. 28d-28n ustawy z 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.