Rozliczenie transakcji trójstronnej

ODPOWIEDŹ

W przypadku udziału w transakcji łańcuchowej, gdy towar ulega przemieszczeniu pomiędzy różnymi państwami, istotną kwestią staje się ustalenie, której dostawie należy przyporządkować transport towarów.

Prawo do zastosowania stawki VAT 0% ma ten podmiot, którego dostawie jest przyporządkowana wysyłka lub transport towaru.

UZASADNIENIE

W przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, uznaje się, że dostawy towarów dokonał każdy z podmiotów biorących udział w tych czynnościach.

Transakcja łańcuchowa to transakcja, w której odbywają się co najmniej dwie dostawy pomiędzy co najmniej trzema podmiotami, przy czym towar wydawany jest bezpośrednio przez pierwszego dostawcę ostatniemu nabywcy.

W przypadku opisanym przez Czytelnika mamy właśnie do czynienia z tzw. transakcją łańcuchową, której cechą szczególną jest to, w odróżnieniu od zwykłego schematu składania zamówień i przemieszczania towaru pomiędzy poszczególnymi podmiotami, że dochodzi tylko do jednego fizycznego wydania towaru i do kilku dostaw w rozumieniu prawnym.

Zasadnicze znaczenie dla opodatkowania przedmiotowych transakcji ma ustalenie miejsca dostawy. Każda z dostaw w transakcji łańcuchowej traktowana jest odrębnie, co oznacza, że dla każdej z nich odrębnie ustalane jest też miejsce dokonania dostawy.

Transakcje łańcuchowe mogą mieć charakter:

• krajowy (gdzie wszystkie biorące w niej udział podmioty są zlokalizowane na terytorium jednego kraju i towar ulega przemieszczeniu tylko na terytorium kraju),

• międzynarodowy (gdzie podmioty biorące w niej udział znajdują się na terytorium dwóch lub więcej państw i towar ulega przemieszczeniu pomiędzy dwoma państwami.

W przypadku udziału w transakcji łańcuchowej o charakterze międzynarodowym, jak w przypadku opisanym przez Czytelnika, gdy towar ulega przemieszczeniu pomiędzy różnymi państwami, istotną kwestią staje się ustalenie, której dostawie należy przyporządkować transport towarów, gdyż ma to decydujące znaczenie z punktu widzenia ustalenia miejsca świadczenia dla każdej z dostaw w łańcuchu, a tym samym dla określenia skutków podatkowych dla podmiotów dokonujących poszczególnych dostaw w transakcji łańcuchowej. W przypadku bowiem, gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, przy czym towar ten jest wysyłany lub transportowany, to wysyłka lub transport tego towaru są przyporządkowane tylko jednej dostawie; jeżeli towar jest wysyłany lub transportowany przez nabywcę, który dokonuje również jego dostawy, przyjmuje się, że wysyłka lub transport są przyporządkowane dostawie dokonanej dla tego nabywcy, chyba że z warunków dostawy wynika, że wysyłkę lub transport towaru należy przyporządkować jego dostawie.

Po przyporządkowaniu wysyłki lub transportu jednej dostawie pozostałe dostawy towarów uznaje się za dostawy tzw. nieruchome. W takim przypadku dostawę towarów, która:

• poprzedza wysyłkę lub transport towarów - uznaje się za dokonaną w miejscu rozpoczęcia wysyłki lub transportu towarów,

• następuje po wysyłce lub transporcie towarów - uznaje się za dokonaną w miejscu zakończenia wysyłki lub transportu towarów.

Ponieważ każda z dostaw w łańcuchu transakcji traktowana jest odrębnie, to dla każdej należy ustalić miejsce opodatkowania na zasadach dla niej właściwych.

O tym, która transakcja jest dostawą ruchomą lub nieruchomą decyduje, który z kolejnych w łańcuchu podmiotów transportuje towar.

W przypadku opisanym w pytaniu transport organizuje firma C, zatem transport należy przyporządkować dostawie z firmy B do C, natomiast dostawą poprzedzającą transport towarów jest dostawa pomiędzy A i B która jest dostawą krajową opodatkowaną stawką VAT właściwą dla tego towaru w Polsce. Dostawa pomiędzy B i C stanowi WDT. Podmiot B winien wykazać WDT w Polsce, a C WNT w Słowacji.

Przy czym należy pamiętać, że podmiot B aby móc skorzystać ze stawki 0% winien być zarejestrowany jako podatnik VAT UE. Ponadto, dostawa winna być dokonana na rzecz nabywcy posiadającego właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, nadany przez państwo członkowskie właściwe dla nabywcy, zawierający dwuliterowy kod stosowany dla podatku od wartości dodanej, a podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy w której wykazuje WDT, musi posiadać w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju.

EWIDENCJA W DEKLARACJACH:

Firma A: W deklaracji VAT-7(17) w pozycji 15 podstawa opodatkowania i w pozycji 16 podatek należny dla dostawy towarów opodatkowanych stawką 5%, w pozycji 17 i 18 dla dostawy towarów opodatkowanych stawką 8% lubw pozycji 19 i 20 dla dostawy towarów opodatkowanych stawką 23%.

Firma B: W deklaracji VAT-7(17) w pozycji 21 wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów - podstawa opodatkowania.

Karol Zen

Podstawa prawna: art.5 ust. 1, art.7 ust.8, art.9 ust.1, art.13 ust.1, art. 22 ust. 1 pkt 1, ust. 2 i ust. 3, art. 25 ust.2 pkt 1 ustawy o VAT.