Rozliczenie VAT w działalności mieszanej

ODPOWIEDŹ

Rozpoczynając prowadzenie działalności mieszanej w danym roku podatkowym należy wyliczyć szacunkowy wskaźnik proporcji i informację o jego wielkości przekazać właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.

UZASADNIENIE

W sytuacji gdy nabywa się towary lub usługi wykorzystywane do czynności w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanego z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego (art. 90 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług). Przepis ten wyraźnie wskazuje, że podatnik ma obowiązek określenia, które zakupy towarów lub usług wiążą się ze sprzedażą opodatkowaną, a które ze zwolnioną. Mając tak przypisane zakupy podatnik odlicza lub nie, (w zależności której czynności dotyczą nabyte towary lub usługi - opodatkowanej czy zwolnionej) podatek naliczony. Jednak zdarza się, że nie można w jednoznaczny sposób określić której czynności, opodatkowanej czy zwolnionej, dotyczy zakup lub w jakiej części. Wówczas na podstawie określonej proporcji dokonuje się odliczenia kwoty podatku naliczonego. Podatnik prowadzący „działalność mieszaną” proporcję tę określa na podstawie obrotu osiągniętego w poprzednim roku. Natomiast w sytuacji, gdy w minionym roku podatnik nie osiągnął obrotu z tytułu sprzedaży opodatkowanej i sprzedaży z tytułu której podatnikowi nie przysługuje prawo odliczenia podatku lub obrót ten był niższy niż 30.000 zł przyjmuje proporcję wyliczoną szacunkowo. W celu zastosowania wyliczonego przez siebie wskaźnika musi dokonać uzgodnienia jego wielkości z właściwym sobie naczelnikiem urzędu skarbowego. Informację o szacowanej przez podatnika proporcji w formie wniosku przekazuje się naczelnikowi urzędu skarbowemu. Wniosek taki powinien zawierać poza danymi teleadresowymi również informację o przewidywanym obrocie dotyczącym sprzedaży opodatkowanej i zwolnionej, na tej podstawie wyliczony wskaźnik, jak również rodzaje prowadzonej działalności oraz okres w jakim będziemy dokonywać rozliczeń za pomocą wskaźnika. Po rozpatrzeniu naszego wniosku i uzgodnieniu jego wielkości należy udać się do właściwego urzędu i podpisać protokół sporządzony przez naczelnika. Zauważyć należy że przepisy prawa podatkowego nie regulują terminu w jakim podatnik ma obowiązek dokonania powiadomienia naczelnika o wielkości proponowanego wskaźnika. Po pod-pisaniu takiego protokołu, w okresie o którym mowa w protokole, podatnik ma prawo do stosowania ustalonej w ten sposób proporcji.

Pamiętać należy, że dokonując rozszerzenia o kolejne przedmioty działalności podatnik powinien ustalić jakimi stawkami winny być one opodatkowane. Tym samym podjęcie świadczenia usług tłumaczenia powinno być opodatkowane stawką właściwą tj. 23%, natomiast organizowanie kolonii językowych dla dzieci może korzystać ze zwolnienia pod warunkiem spełnienia określonych warunków. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 24 lit a) ustawy o VAT usługi w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą oraz dostawa towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane wykonywane w formach i na zasadach określonych w przepisach o pomocy społecznej oraz przepisach o systemie oświaty zostały zwolnione z opodatkowania. Aby móc skorzystać ze zwolnienia zasadne jest rozstrzygnięcie czy podatnik spełnia warunki określone w przepisach o systemie oświaty. Zgodnie z art. 92a ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty w czasie wolnym od zajęć szkolnych dla uczniów mogą być organizowane kolonie, obozy i inne formy wypoczynku. Na podstawie dyspozycji zawartej w ust. 2 tego artykułu minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określił zasady organizowania form wypoczynku dla dzieci i młodzieży, o czym stanowi rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 stycznia 1997 rpku w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania. Wynika z tego, że zgodnie § 2 rozporządzenia, organizatorami wypoczynku mogą być szkoły i placówki, osoby prawne i fizyczne, a także jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Należy zwrócić uwagę, że rozporządzenie nie określa żadnych szczególnych wymagań co do formy prawnej, ani też warunków organizacyjno-finansowych, które powinien spełnić organizator. Ważne jest jedynie, aby organizator zapewnił bezpieczne warunki wypoczynku i właściwej opieki wychowawczej, a także zatrudnił odpowiednio przygotowaną kadrę pedagogiczną.

W myśl § 6 ust. 1 rozporządzenia organizator wypoczynku może zorganizować wypoczynek po przedstawieniu kuratorowi oświaty, właściwemu ze względu na lokalizację placówki, karty kwalifikacyjnej obiektu, której wzór określa załącznik nr 1 do rozporządzenia, danych dot. kwalifikacji pracowników pedagogicznych i kierownika placówki wypoczynku, informacji nt. formy wypoczynku, czasu trwania, liczby uczestników. Jeżeli zostaną spełnione powyższe warunki organizowanie kolonii językowych dla dzieci i młodzieży może korzystać ze zwolnienia.

Natomiast zagadnienie dotyczące kas rejestrujących odnosi się do podatników dokonujących sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Co do zasady każda sprzedaż dla wskazanych podmiotów zobowiązuje podatnika do ewidencjonowania transakcji za pomocą kas fiskalnych. Jednakże zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014 roku w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących podatnicy, u których obrót zrealizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20.000 zł są zwolnieni z obowiązków ewidencyjnych.

Poza powyższym zwolnieniem podatnik może skorzystać jeszcze ze zwolnienia wynikającego z §3 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia zgodnie z którym zwalnia się z obowiązków ewidencyjnych podatników, którzy dokonują dostawy towarów lub świadczą usługi zwolnione z obowiązku ewidencjonowania, wymienione w części I załącznika do rozporządzenia, w przypadku gdy udział obrotu z tytułu czynności zwolnionych z obowiązku ewidencjonowania, wymienionych w części I załącznika do rozporządzenia, w całkowitym obrocie podatnika realizowanym na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, zwany dalej „udziałem procentowym obrotu”, był w poprzednim roku podatkowym wyższy niż 80%. Prowadząc w poprzednim roku podatkowym wyłącznie działalność polegającą na świadczeniu usług edukacyjnych wskaźnik będzie wynosił 100%, a co za tym idzie w roku 2015 można skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa powyżej. Na kolejny rok Czytelnik będzie obowiązany do ponownego wyliczenia wskaźnika i sprawdzenia czy mieści się we wskazanym limicie.

Ostatnią możliwością stosowania zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania jest spełnienie warunku wynikającego z pkt 38 załącznika do rozporządzenia. Zgodnie z jego brzmieniem zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i zapłaty jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła. W tym wypadku kluczowe jest otrzymywanie wszystkich wpłat od osób fizycznych nieprowadzących działalności oraz rolników ryczałtowych na konto bankowe oraz prowadzenie ewidencji z której na podstawie otrzymanej zapłaty wynika czego dotyczy. Pamiętać trzeba, że otrzymanie chociaż raz wpłaty gotówkowej powoduje utratę prawa do zwolnienia oraz obowiązek instalacji kasy fiskalnej.

Agnieszka Kołodziejczak