Rozliczenie zakupu z UE praw do emisji gazów cieplarnianych

ODPOWIEDŹ

Zakup praw do emisji do powietrza gazów cieplarnianych od niemieckiego podatnika jest importem usług i podlega opodatkowaniu VAT na terytorium kraju.

UZASADNIENIE

Ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych określa zasady funkcjonowania systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, do których zaliczany jest m.in. dwutlenek węgla.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług świadczeniem usług jest m.in. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych.

Zakup praw do emisji do powietrza gazów cieplarnianych na gruncie ustawy o VAT uznawane jest zatem jako nabycie usług. Zgodnie z orzecznictwem zbycie uprawnień do emisji należy rozpatrywać jako pewne prawo niematerialne, podobne do prawa autorskiego czy też innego zbywalnego prawa majątkowego.

Zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy o VAT świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art.17 ust.1 pkt 4 stanowi import usług. Natomiast w myśl art.17 ust.1 pkt 4 ustawy o VAT, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

a) usługodawcą jest m.in. podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju,

b) usługobiorcą jest:

• w przypadku usług, do których stosuje się art.28b - podatnik, o którym mowa w art.15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art.15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art.97 ust. 4,

• w pozostałych przypadkach - podatnik, o którym mowa w art.15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art.15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art.97 ust.4;

Jak wskazano w pytaniu Czytelnik jest podatnikiem podatku od towarów i usług, a prawa do emisji są nabywane od kontrahenta z Niemiec. W myśl ww. regulacji prawnych, Czytelnik jako usługobiorca usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji do powietrza gazów cieplarnianych jest zobowiązany do rozliczenia VAT należnego z tytułu importu usług.

Polski ustawodawca nie przewidział żadnych szczególnych zasad dla określenia miejsca świadczenia usług handlu uprawnieniami. Z tego też względu zastosowanie znajdą ogólne reguły. Zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

W związku z powyższym miejscem opodatkowania nabycia uprawnień do emisji gazu jest Polska, w związku z czym Czytelnik zobowiązany jest do rozliczenia VAT z tytułu tej transakcji.

Obowiązek podatkowy z tytułu importu usług powstaje co do zasady zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, a więc z chwilą wykonania usługi. Jeżeli przed wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty (art. 29a ust. 8).

W 2014 roku podatnik może w dowolny sposób udokumentować import usług np. poprzez sporządzenie odrębnego dokumentu księgowego, lub dokonanie stosownych wyliczeń na fakturze otrzymanej od kontrahenta, ponieważ nie ma obecnie przepisów, które odnosiłyby się do faktur wewnętrznych.

Natomiast zasady przeliczania kwot wyrażonych w walucie obcej reguluje art. 31a ustawy o VAT, z którego wynika, że kwoty wyrażone w walucie obcej wykazywane na fakturze przelicza się na złote według ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski kursu średniego waluty obcej na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień:

• powstania obowiązku podatkowego lub

• wystawienia faktury - jeżeli podatnik wystawia fakturę przed powstaniem obowiązku podatkowego.

Podatnik może również przeliczać kwoty te według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego lub wystawienia faktury.

VAT należny od importu usług stanowi VAT naliczony podlegający odliczeniu (w deklaracji VAT za ten sam okres rozliczeniowy), o ile zakup związany jest z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Zgodnie bowiem z art. 86 ust. 10b pkt 3 ustawy o VAT podatnik nabywający usługę w ramach importu ma prawo do odliczenia podatku VAT zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z art. 86 ust. 10, tj. w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do importowanych przez podatnika usług powstał obowiązek podatkowy, pod warunkiem, że podatnik uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu tej transakcji w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek.

Zgodnie z art. 86 ust. 11 ustawy o VAT, jeżeli podatnik nie odliczy VAT w ww. terminie, może tego dokonać w jednym z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych, lub jeżeli nie dokonał tego obniżenia w powyższych terminach może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od końca roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego (art. 86 ust. 13).

Bożena Sawicka