0
1045
Z firmą z Ameryki Południowej podpisaliśmy umowę na wykonanie urządzeń z półrocznym terminem realizacji (ze względu na skomplikowany i pracochłonny proces produkcyjny). W listopadzie 2015 roku wpłynęła pierwsza zaliczka a w lutym 2016 roku druga zaliczka. Czy powinno się wystawić faktury zaliczkowe na otrzymane kwoty? Czy można wystawić fakturę za zaliczkę listopadową w miesiącu grudniu 2015? W/w urządzenia zostały wysłane w miesiącu czerwcu 2016r, 16 czerwca wypłynęły z Hamburga. Transport będzie trwał 33 dni. Dopiero po uruchomieniu i sprawdzeniu w fabryce urządzeń zostaną nam odesłane potwierdzenia odbioru towaru i kopie faktur. Do 25 lipca br. nie będziemy mieli żadnych dokumentów potwierdzających wywóz. Ile mamy czasu aby przedłożyć dokumenty potwierdzające wywóz towarów poza UE? Dokumenty celne wraz z fakturami zostały dołączone do transportu.
ODPOWIEDŹ
Podatnik ma prawo opodatkować zaliczkę na poczet eksportu towarów stawką podatku VAT 0% nawet wówczas, gdy wywóz tych towarów nastąpi w terminie późniejszym niż 2 miesiące, pod warunkiem, że wywóz towarów w tym późniejszym terminie jest uzasadniony specyfiką realizacji tego rodzaju dostaw potwierdzoną warunkami dostawy. Fakturę dokumentującą otrzymanie zaliczki wystawia się najpóźniej w terminie do 15-go dnia miesiąca następnego po otrzymaniu zaliczki.
UZASADNIENIE
Z przekazanych informacji nie wynika wprost kiedy została podpisana umowa na wykonanie urządzenia, a tym samym kiedy upływa półroczny termin na realizację zlecenia. Nie wiadomo też co należy rozumieć pod pojęciem realizacja zlecenia, czy jest to termin podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego po przetestowaniu urządzenia, czy fakt wywozu urządzenia do odbiorcy? W umowie należy doprecyzować termin wywozu towarów (i co to oznacza, że jest to np. data przekazania towarów do transportu z siedziby dostawcy), jest to termin bardzo istotny z uwagi na późniejsze konsekwencje podatkowe w zakresie podatku VAT związane z opodatkowaniem zaliczek otrzymanych na poczet przyszłej dostawy eksportowej. Z dalszej treści będzie wynikało dlaczego warunki umowne będą decydowały o tym kiedy i jaką stawkę podatku VAT należy zastosować do otrzymanych zaliczek.
Należy pamiętać, że obowiązek podatkowy w eksporcie określa się według zasady ogólnej określonej w art.19a ustawy o podatku od towarów i usług (UPTiU), co oznacza, że powstaje on z chwilą dokonania dostawy towarów będących przedmiotem eksportu.
O momencie dokonania dostawy eksportowanych towarów przesądzają warunki dostawy INCOTERMS, z których to jednoznacznie wynika w którym momencie nabywca może rozporządzać towarami jak właściciel (dokonuje ich transportu, ubezpiecza je podczas transportu itp.), co określa datę dostawy towarów przez podatnika polskiego i od tego momentu liczy się ustawowe terminy niezbędne na zgromadzenie dokumentów potwierdzających wywóz towarów. Brak informacji ze strony Czytelnika w tym zakresie nie daje możliwości dokładnego określenia momentu dostawy towarów (może to być np. moment dostawy towaru do portu w Hamburgu).
Ponadto z zapisów art. 19a ust.8 UPTiU wynika, że jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru podatnik otrzymał zaliczkę na poczet dostawy towarów, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanych kwot. Oznacza to, że obowiązek podatkowy z tytułu otrzymanych zaliczek na poczet eksportu towarów powstał u podatnika w miesiącu listopadzie 2015 roku i ponownie w lutym 2016 roku.
Opodatkowanie zaliczek na poczet eksportu oraz transakcji faktycznego eksportu towarów
Stawka podatku VAT w eksporcie towarów wynosi 0%, pod warunkiem że podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej (art. 41 ust. 4 w powiązaniu z art.41 ust. 6 UPTiU). Dokumentami potwierdzającymi wywóz towaru poza terytorium UE zgodnie z art. 41 ust. 6a są w szczególności:
dokument w formie elektronicznej otrzymany z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych albo potwierdzony przez urząd celny wydruk tego dokumentu;
dokument w formie elektronicznej pochodzący z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych, otrzymany poza tym systemem, jeżeli zapewniona jest jego autentyczność;
zgłoszenie wywozowe w formie papierowej złożone poza systemem teleinformatycznym służącym do obsługi zgłoszeń wywozowych albo jego kopia potwierdzona przez urząd celny.
Jeżeli podatnik nie posiada dokumentu potwierdzającego wywóz, wówczas nie wykazuje tej dostawy w deklaracji VAT-7 za dany okres rozliczeniowy, lecz w okresie następnym, stosując stawkę podatku 0%, pod warunkiem otrzymania wymaganego dokumentu potwierdzającego wywóz przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za ten następny okres. W przypadku nieotrzymania tego dokumentu w terminie określonym w zdaniu poprzednim mają zastosowanie stawki właściwe dla dostawy tego towaru na terytorium kraju (art.41 ust.7 UPTiU).
Powyższe przepisy stosuje się również w przypadku, gdy podatnik posiada dokument celny potwierdzający procedurę wywozu (art.41 ust.8 UPTiU).
Otrzymanie przez podatnika dokumentu potwierdzającego wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej w terminie późniejszym, upoważnia podatnika do dokonania korekty podatku należnego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym podatnik otrzymał ten dokument (art.41 ust.9)
Z kolei art. 41 ust. 9a UPTiU stanowi, że jeżeli podatnik otrzymał całość lub część zapłaty przed dokonaniem dostawy towarów, stawkę podatku 0% w eksporcie towarów stosuje się w odniesieniu do otrzymanej zapłaty, pod warunkiem że wywóz towarów nastąpi w terminie 2 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym podatnik otrzymał tę zapłatę, oraz podatnik w tym terminie otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium UE .
Jednakże powyższy przepis stosuje się również, jeżeli wywóz towarów nastąpi w terminie późniejszym niż określony w ust. 9a (czyli później niż w terminie 2 miesięcy), pod warunkiem że wywóz towarów w tym późniejszym terminie jest uzasadniony specyfiką realizacji tego rodzaju dostaw potwierdzoną warunkami dostawy, w których określono termin wywozu towarów.
Z przekazanych informacji wiadomo, że wykonanie urządzeń będących przedmiotem eksportu wymaga sporo czasu ze względu na skomplikowany i pracochłonny proces produkcyjny, dlatego też w umowie strony określiły czas realizacji tego zlecenia na okres półroczny. Wiadomo więc, że towar nie zostanie wywieziony po okresie dwóch miesięcy licząc od daty otrzymania obu zaliczek, jednak mimo to z uwagi na specyfikę dostarczanych towarów oraz zapisy umowne podatnik ma prawo do zastosowania stawki VAT 0% w stosunku do otrzymanych zaliczek.
Jak wynika z art. 19a ust.8 UPTiU, obowiązek podatkowy z tytułu otrzymanych zaliczek powstał odpowiednio w miesiącu listopadzie 2015 i lutym 2016. W deklaracjach VAT-7 za te miesiące należało wykazać te zaliczki jako sprzedaż eksportową opodatkowaną stawką 0%. Wywiezienie towarów w terminie przewidzianym w umowie daje podatnikowi prawo do zachowania stawki 0%, pod warunkiem, że po dokonaniu tej dostawy w terminie określonym ustawowo zgromadzi dokumentację potwierdzającą wywóz towarów poza terytorium UE.
Z przekazanej dokumentacji wiadomo, że podatnik jest w posiadaniu wywozowego dokumentu towarzyszącego, który jest potwierdzeniem wysyłki towarów z portu wyjścia w Hamburgu. Taki dokument jest wystarczającym do potwierdzenia wywozu towaru poza terytorium UE.
Jeżeli jednak podatnik nie dokonał wywozu urządzenia w terminie przewidzianym w umowie (nie wywiązał się z postanowień umownych, np. miał wywieźć towar do końca maja, a tego nie uczynił i zrobił to dopiero w czerwcu), wówczas podatnik ten powinien skorygować deklaracje za miesiąc listopad 2015 i luty 2016 i otrzymane zaliczki opodatkować stawką VAT 23%. Dopiero w deklaracji VAT-7 za miesiąc czerwiec 2016 podatnik mógłby skorygować podatek należny i wykazać cała dostawę (wraz z zaliczkami) ze stawką podatku VAT w wysokości 0%, pod warunkiem posiadania dokumentu potwierdzającego wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej.
W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że polski podatnik posiada wywozowy dokument towarzyszący, poświadczający wywóz towarów z portu wyjścia w Hamburgu. Dokument ten jest wystarczający do zastosowania stawki VAT 0% do tej dostawy.
Termin wystawienia faktur dokumentujących otrzymanie zaliczek na poczet eksportu
Należy w tym miejscu zwrócić szczególną uwagę na to, że data wystawienia faktury zaliczkowej nie określa momentu powstania obowiązku podatkowego dla zaliczki, który powstał w dacie jej otrzymania. Termin wystawienia faktury dokumentującej otrzymanie zaliczki określają zapisy art. 106i ust.2 UPTiU. Przepis ten mówi, że jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy.
Tak więc dla zaliczki otrzymanej w listopadzie należało wystawić fakturę najpóźniej w dniu 15 grudnia 2015, jednak należy pamiętać, że obowiązek podatkowy w VAT powstał w listopadzie 2015r., dokładnie w dacie otrzymania tej zaliczki.
Dorota Mróz
Biegły Rewident
Podstawa prawna: art.19a ust.8, art. 41 ust.4-9a, art.106i ust.2 ustawy o podatku od towarów i usług.
