0
1113
Jestem czynnym podatnikiem VAT. Zalegam z płaceniem VAT-u bo kontrahenci nie wywiązują się z płatności wobec mnie. W ramach egzekucji napisałem podanie do Urzędu o ściągniecie VAT z moich dłużników. Egzekucja w urzędzie działa opieszale w tej kwestii i chce egzekwować VAT z wpływów na rachunek bankowy, co zablokuje moja działalność. Czy można wyegzekwować od urzędu skarbowego szybsze działanie wobec mojego kontrahenta?
ODPOWIEDŹ
Środkiem służącym Podatnikowi do przyśpieszenia bądź zobligowaniem do należytego działania administracyjnego organu egzekucyjnego jest: w trybie kodeksu postępowania administracyjnego skarga na zaniedbanie lub nienależyte wykonywanie zadań przez właściwe organy albo przez ich pracowników, naruszenie praworządności lub interesów skarżących, a także przewlekłe lub biurokratyczne załatwianie spraw – skargę tę rozpoznaje organ nadzoru czyli dyrektor izby skarbowej, w trybie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji skarga na przewlekłość postępowania egzekucyjnego – skargę tę od 1 stycznia 2016 roku rozpoznaje naczelnik urzędu skarbowego.
UZASADNIENIE
Zaległości VAT naczelnik urzędu skarbowego dochodzi w trybie przymusowym tzn. doręcza upomnienie, a następnie wystawia tytuł wykonawczy. Na podstawie tytułu wykonawczego organ egzekucyjny urzędu skarbowego będzie prowadził egzekucję z majątku Podatnika.
Zgodnie z art. 7 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (u.p.e.a.) organ egzekucyjny stosuje środki egzekucyjne tylko takie, które przewiduje ustawa. Stosowanie tych środków ma doprowadzić do realizacji zaległości VAT. Ustawodawca zastrzegł jednak, iż stosowanie środków winno być najmniej uciążliwe dla Podatnika.
Zatem jeżeli Podatnik po otrzymaniu tytułu wykonawczego wskazuje pewną do ściągnięcia wierzytelność, organ egzekucyjny powinien zastosować ten środek egzekucyjny. Zajęcie innych wierzytelności jest pełnoprawnym środkiem egzekucyjnym, który może stosować naczelnik urzędu skarbowego w ramach egzekucji administracyjnej. Mając jednak na uwadze opisaną sytuację Podatnik może poddać ocenie działanie organu egzekucyjnego poprzez:
1. złożenie skargi na zaniedbanie lub nienależyte wykonywanie zadań przez właściwe organy albo przez ich pracowników, naruszenie praworządności lub interesów skarżących, a także przewlekłe lub biurokratyczne załatwianie spraw, w trybie kodeksu postępowania administracyjnego (k.p.a).
Na podstawie art. 227 kpa osoba zainteresowana oraz mająca interes ws prawie może złożyć skargę na każdym etapie postępowania egzekucyjnego, bowiem w myśl art. 18 (u.p.e.a.), jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej, w postępowaniu egzekucyjnym zastosowanie mają odpowiednie przepisy k.p.a. Zasadność skargi bada organ nadzoru nad organem egzekucyjnym tj. dyrektor izby skarbowej.
Należy jednak zauważyć, iż skarga z art. 227 k.p.a. wnoszona jest w związku z już podjętym działaniem organu, ewentualnie w związku z brakiem takiego działania, ma na celu zwrócenie uwagi właściwym organom na wszelkie nieprawidłowości powstałe w wyniku takiego działania lub zaniechania. Postępowanie w sprawie tego typu skarg ma cechy samodzielnego jednoinstancyjnego postępowania administracyjnego uproszczonego i kończy się czynnością materialno-techniczną, określoną w art. 238 § 1 k.p.a., informującą stronę o sposobie załatwienia skargi.
Zatem Strona w wyniku złożonej skargi w trybie art. 227 k.p.a. zostanie poinformowana jak sprawa została załatwiona. Od rozpoznania nie przysługuje stronie dalsza droga odwoławcza.
2. złożenie skargi na przewlekłość postępowania w trybie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
W myśl art 54 (u.p.e.a.) Podatnikowi przysługuje skarga na czynności egzekucyjne organu egzekucyjnego lub egzekutora oraz skarga na przewlekłość postępowania egzekucyjnego. Skargęna czynności egzekucyjne składa się w terminie 14 dni od dnia zawiadomienia zobowiązanego o czynności egzekucyjnej, o ile przepisy ustawy egzekucyjnej nie stanowią inaczej. Należy zauważyć, iż terminu do złożenia skargi na przewlekłość postępowania ustawodawca nie określił, tak więc można ten środek zaskarżenia złożyć na każdym etapie postępowania egzekucyjnego.
Od 1 stycznia 2016 roku postanowienie w sprawie skarg wydaje organ egzekucyjny. Na postanowienie o oddaleniu skargi przysługuje zażalenie do dyrektora izby skarbowej. Należy jednak zauważyć, iż przewlekłości postępowania nie można wprost utożsamiać z łącznym czasem trwania egzekucji. O przewlekłości mówi się tylko wówczas, gdy organ egzekucyjny nie podejmuje czynności zmierzających do wyegzekwowania należności, uwzględniając czas niezbędny do podjęcia tych czynności, a więc, gdy postępowanie trwa dłużej niż to konieczne z przyczyn leżących po stronie organu (Wyrok NSA w Warszawie z dnia 10 grudnia 2010 r. II FSK 1803/09).
Nadmienić także trzeba, iż szybkość stosowania środka egzekucyjnego w postaci zajęcia innych wierzytelności leży także w interesie organu egzekucyjnego i to ze względu na jego skuteczność. Jeżeli jednak organ egzekucyjny nie czyni starań, żeby jego działanie było sprawne i skuteczne, wówczas skarga w trybie art. 54 § 1 (u.p.e.a.) byłaby zasadna. Dostrzec należy, że z zajęciem innych wierzytelności w trybie art. 89 (u.p.e.a.) wiąże się wiele obowiązków organu egzekucyjnego. W przypadku braku oświadczenia bądź odpowiedzi negatywnej dłużnika zajętej wierzytelności dotyczącej przekazania środków należących do Podatnika, zgodnie art. 71a (u.p.e.a.) organ egzekucyjny musi przeprowadzić kontrolę u dłużnika zajętej wierzytelności pod kątem istnienia wskazanej przez Podatnika wierzytelności. Następnie jeżeli wierzytelność istnieje określić jej wysokość w postanowieniu. Dopiero z chwilą, kiedy postanowienie stanie się ostateczne organ egzekucyjny będzie mógł egzekwować należne kwoty Podatnikowi od jego dłużnika.
Do czasu przeprowadzenia kontroli organ egzekucyjny nie będzie wiedział, czy zajęcie jest skuteczne, a wskazane przez Podatnika kwoty są wymagalne. Natomiast w sytuacji uznania wierzytelności przez dłużnika Podatnika lecz braku wykonania zajęcia tj. braku zapłaty organowi, organ egzekucyjny bez kontroli może wydać postanowienie, w którym określi należną kwotę.
Wobec powyższego zaniechanie przez organ egzekucyjny powyższych czynności w przypadku zajęcia innych wierzytelności wiąże się z przewlekłością działania, zatem skarga w trybie art. 54 (u.p.e.a.) winna być uznana za zasadną.
Paulina Pawluk
Podstawa prawna: art. 227, art. 238 § 1 ustawy z dnia 16 czerwca 1960 roku kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 23) - art. 54, art. 71a, art. 89 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 roku o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz. U. z 2016 roku poz. 599 ze zm.).
