Skutki podatkowe dokonania darowizny przedsiębiorstwa

ODPOWIEDŹ

Nie, czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Nie jest także konieczne sporządzenie remanentu i dokonanie korekty podatku naliczonego.

UZASADNIENIE

W przepisach dotyczących podatku od towarów i usług nie ma szczególnego uregulowania dotyczącego darowizny zorganizowanego przedsiębiorstwa. W opisanej sytuacji zastosowanie znajdzie art.6 ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług, z którego wynika, że przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Zatem również darowizna przedsiębiorstwa jest neutralna na gruncie podatku od towarów i usług.

W tym miejscu chcielibyśmy zwrócić uwagę na definicję terminu „przedsiębiorstwo”. Definicji tej nie zawierają przepisy ustawy o VAT, a zatem dla celów określenia zakresu pojęcia „przedsiębiorstwo” wykorzystuje się regulację zawartą w art.55¹ - 55² ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku - Kodeks cywilny, zgodnie z którym przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.Obejmuje ono w szczególności:

• oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

• własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

• prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

• wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

• koncesje, licencje i zezwolenia;

• patenty i inne prawa własności przemysłowej;

• majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

• tajemnice przedsiębiorstwa;

• księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Natomiast czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa. Zatem składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, iż można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Odnośnie konieczności sporządzenia remanentu należy zwrócić uwagę na art.14 ust.1 ustawy o VAT, zgodnie z którym opodatkowaniu podatkiem podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów, w przypadku:

• rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej;

• zaprzestania przez podatnika, o którym mowa w art.15, będącego osobą fizyczną wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, obowiązanego, na podstawie art.96 ust.6, do zgłoszenia zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu skarbowego.

Zgodnie z art.14 ust.4 ustawy o VAT przepis ust.1 i 3 stosuje się do towarów, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Natomiast stosownie do postanowień art.14 ust.5 ww. ustawy o VAT w przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 3, podatnicy są obowiązani sporządzić spis z natury towarów na dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. W związku z tym, że przedmiotem darowizny będzie całe przedsiębiorstwo, a darowizna przedsiębiorstwa nastąpi przed datą likwidacji działalności gospodarczej, na dzień zaprzestania działalności przez darczyńcę nie wystąpią towary podlegające opodatkowaniu. W związku z powyższym w opisanej sytuacji nie wystąpi obowiązek, o którym mowa w art.14 ust.1 ustawy o VAT.

Odnośnie konieczności korekty podatku naliczonego, należy zwrócić uwagę na generalną zasadę regulującą prawo do odliczenia VAT, którą zawiera art.86 ust.1 i ust.2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, a zgodnie z którymi w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124, a kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług. Przywołane regulacje wskazują, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki:

• odliczenia tego dokonuje podatnik VAT oraz

• towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Jeżeli zatem zakupione towary po przekazaniu przedsiębiorstwa będą wykorzystywane w całości do prowadzenia działalności opodatkowanej, wówczas nie ma konieczności dokonania korekty podatku naliczonego przy nabyciu towarów. Stanowisko to potwierdza interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach nr IBPP4/443-131/13/BP z 14 czerwca 2013 roku.

Agnieszka Falkowska

Starszy Komisarz Skarbowy