0
1622
Podatnik prowadzi jednoosobowo działalność gospodarczą i jest jednocześnie razem z żoną wspólnikiem spółki cywilnej. W ewidencji środków trwałych firmy jednoosobowej jest samochód, który podatnik chciałby przekazać do s.c. W jaki sposób należy tego dokonać optymalizując zobowiązanie w podatku VAT? Małżonkowie nie posiadają rozdzielczości majątkowej a przy zakupie samochodu (ciężarowego) odliczony został VAT naliczony.
ODPOWIEDŹ
Przedsiębiorca, który chce wykorzystać samochód w spółce cywilnej ma kilka możliwości. Może przedmiotowy samochód wnieść aportem, użyczyć, lub przekazać w formie darowizny. Jednakże wszystkie formy przekazania będą w tym przypadku opodatkowane podatkiem VAT.
UZASADNIENIE
Wniesienie samochodu aportem do spółki
Zgodnie z art.5 ust.1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, natomiast przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej (art.7 ust.1 i art.8 ust.1 pkt 1 ustawy o VAT).
W myśl cytowanych powyżej przepisów wniesienie wkładu niepieniężnego, czyli aport rzeczowy rodzi obowiązek podatkowy w VAT, gdyż wniesienie aportu (wkładu niepieniężnego) do spółki cywilnej spełnia definicję dostawy towarów - następuje tutaj przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
W niektórych sytuacjach czynność wniesienia aportu rzeczowego korzysta ze zwolnienia od VAT. Dzieje się tak, gdy przedmiot aportu spełnia warunki zawarte m.in. w art.43 ust.1 pkt 2 ustawy o VAT. Na mocy powyższego artykułu zwolniony od podatku jest aport towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
W opisanym przypadku Czytelnik dokonał odliczenia podatku naliczonego przy zakupie przedmiotowego samochodu, zatem wniesienie aportu do spółki cywilnej nie może korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust.1 pkt 2.
Reasumując, wniesienie przez Czytelnika będącego podatnikiem VAT czynnym wkładu niepieniężnego w postaci samochodu ciężarowego stanowi dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu. Dokonywanie czynności opodatkowanych, wskazanych w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, podlega dokumentowaniu w sposób wskazany w ustawie o VAT. Zgodnie z przepisem art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, Czytelnik będzie obowiązany wystawić fakturę dokumentującą wniesienie aportu.
Podobne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w indywidualnej interpretacji nr IBPP1/4512-212/16/BM z dnia 6 maja 2016 roku, w której stwierdził, iż: „wniesienie wkładu niepieniężnego (aportu rzeczowego) do spółki prawa handlowego lub cywilnego – w zależności od tego co jest jego przedmiotem – spełnia definicję odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług, a tym samym w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy, uznawane jest za sprzedaż”.
Użyczenie samochodu spółce
Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:
użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Z powyższego przepisu wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług muszą zostać spełnione łącznie oba warunki wymienione w tym przepisie tj. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika musi być dokonane dla celów innych niż jego działalność gospodarcza oraz podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów.
W opisanej w pytaniu sytuacji, w przypadku użyczenia samochodu ciężarowego na rzecz spółki cywilnej mielibyśmy do czynienia z nieodpłatnym użyczeniem do celów innych niż prowadzona działalność gospodarcza Czytelnika (do celów działalności odrębnego podmiotu – Spółki) a Czytelnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy zakupie ww. środków trwałych. Zatem wypełnione zostały przesłanki określone w art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i Czytelnik przy tej transakcji wystąpi w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. W konsekwencji, czynność nieodpłatnego użyczenia samochodu ciężarowego spółce stanowić będzie czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT w związku z zastosowaniem art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT.
Darowizna
Zgodnie z art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług przez dostawę towarów rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności wszelkie darowizny, jeżeli podatnikowi przysługiwało przy nabyciu tych towarów, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zatem VAT należny w przypadku darowizny jest związany z uprzednim zaistnieniem prawa do odliczenia, które to prawo wiąże się ściśle z działalnością opodatkowaną podatkiem od towarów i usług. Opodatkowanie nieodpłatnego przekazania towarów wystąpi wtedy, gdy podatnikowi przysługiwało przy nabyciu tych towarów prawo do odliczenia VAT. Zgodnie natomiast z art. 29a ust. 2 ustawy o VAT w przypadku dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2, podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia - koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy tych towarów. Obowiązek podatkowy z tytułu darowizny powstanie zgodnie z ogólną zasadą określoną w art. 19a ust.1 ustawy o VAT, tj. z chwilą dokonania darowizny.
Zatem w sytuacji przekazania samochodu firmowego umową darowizny, podlegać ona będzie opodatkowaniu stawką 23%, biorąc za podstawę opodatkowania aktualną wartość rynkową tego samochodu i czynność tę należy wykazać w deklaracji VAT w rozliczeniu za okres, w którym tej darowizny dokonano.
Uwaga: Istnieje jeszcze jeden wariant przekazania auta spółce, czyli sprzedaż.
Ze sprzedażą problem jest jednak taki, że Czytelnik sprzedałby auto spółce cywilnej, w której sam jest wspólnikiem. Oznaczałoby to sprzedaż samemu sobie. Dlatego zalecamy, by w takiej sytuacji, zamiast umowy kupna-sprzedaży, zawrzeć ze spółką umowę, na skutek której samochód zostanie objęty współwłasnością łączną. W ten sposób własność auta zostanie przeniesiona na wszystkich wspólników. Z podatkowego punktu widzenia powinno to mieć takie same skutki, jak sprzedaż, więc będzie opodatkowane stawką VAT 23%.
Halina Lisowska
Podstawa prawna: art.5 ust.1 pkt 1, art.7 ust.1 , art.8 ust.1 pkt 1 i ust.2, art.43 ust.1 pkt 2, 106b ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.
