Sprzedaż oraz nabycie usług gastronomicznych i kateringowych

1. Podstawowe definicje związane ze sprzedażą wyżywienia

Dla prawidłowego opodatkowania sprzedaży związanej z wyżywieniem kluczowe znaczenie ma rozstrzygnięcie czy w danym przypadku ma miejsce dostawa towarów czy też świadczenie usług. Temat usług gastronomicznych powiązany jest także z tematem dostawy produktów żywnościowych, bowiem w niektórych sytuacjach trudno określić przedmiot sprzedaży tzn. czy w rozumieniu przepisów dotyczących podatku od towarów i usług dana sprzedaż jest usługą czy dostawą. Trzeba bardzo dokładnie zidentyfikować przedmiot transakcji, czyli to, z jaką czynnością mamy do czynienia - z dostawą towarów czy ze świadczeniem usługi, bowiem od tego zależy wysokość opodatkowania VAT. W sytuacji, gdy mamy do czynienia z wykonaniem usługi związanej z wyżywieniem - właściwą stawką podatku będzie 8%, a gdy mamy do czynienia ze sprzedażą - właściwą stawką podatku będzie 5%.

Jednak pojęcia usługi gastronomicznej czy kateringowej nie zostały zdefiniowane w ustawie o podatku od towarów i usług. W celu prawidłowego rozróżnienia rodzajów sprzedaży możemy wspomóc się rozporządzeniem wykonawczym Rady (UE) nr 282/ 2011 z 15 marca 2011 roku ustanawiającym środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Zgodnie z art. 6 wspomnianego rozporządzenia Rady usługi restauracyjne i cateringowe oznaczają usługi polegające na dostarczaniu gotowej lub niegotowej żywności lub napojów albo żywności i napojów, przeznaczonych do spożycia przez ludzi, wraz z odpowiednimi usługami wspomagającymi pozwalającymi na ich natychmiastowe spożycie. Dostarczanie żywności lub napojów lub żywności i napojów stanowi jedynie element większej całości, w której muszą przeważać usługi. Usługi restauracyjne polegają na świadczeniu takich usług w lokalu należącym do usługodawcy, podczas gdy usługi cateringowe polegają na świadczeniu takich usług poza lokalem usługodawcy. Za usługi cateringowe i restauracyjne nie uznaje się dostawy gotowej lub niegotowej żywności lub napojów albo dostawy gotowej lub niegotowej żywności i napojów, wraz z ich transportem lub bez niego, ale bez żadnych innych usług wspomagających.

Natomiast Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 10 marca 2011 roku w połączonych sprawach C-497/09, C-499/09, C-501/09 oraz C-502/09 wskazał, że „sprzedaży towaru zawsze towarzyszy minimalny zakres świadczonych usług, jak umieszczenie towaru na półkach sklepowych czy wystawienie rachunku, w związku z czym tylko usługi odrębne od usług nierozerwalnie związanych ze sprzedażą towarów można brać pod uwagę w celu określenia udziału świadczenia usług w świadczeniu złożonym, obejmującym również dostawę towarów”. Wg TSUE, „działalność restauracyjną charakteryzuje szereg elementów i czynności, wśród których dostawa żywności jest tylko jedną ze składowych i gdzie dalece przeważają usługi. Świadczenie takie należy zatem uznać za świadczenie usług”.

Trybunał orzekł również, że usługą jest także dostarczanie posiłków na zewnątrz (catering). Według Trybunału „dania gotowe dostarczane przez przedsiębiorstwo cateringowe do miejsca zamieszkania klienta, w odróżnieniu od dań serwowanych na stoiskach i w pojazdach gastronomicznych oraz w kinach, nie są z reguły przygotowywane w sposób standardowy, lecz zawierają w znacznie większym stopniu aspekt świadczenia usług, wymagających znacznie większego nakładu pracy i umiejętności. Jakość produktów, kreatywność i sposób podania są w tym przypadku elementem, który z reguły gra dla klienta istotną rolę”.

PODSUMOWUJĄC:

Usługi gastronomiczne i cateringowe związane są z dostarczaniem posiłków, jednak na gruncie podatku VAT różnią się miejscem świadczenia (miejscem spożycia posiłków). Usługa gastronomiczna polega na przygotowaniu i podaniu posiłku w miejscu, w którym jest on przyrządzany (np. w restauracji). Natomiast usługa kateringowa, zgodnie ze Słownikiem języka polskiego PWN, polega na przygotowywaniu i dostarczaniu na zamówienie gotowych potraw lub na organizacji przyjęć. Usługi kateringowe polegają na świadczeniu poza lokalem usługodawcy.

Podstawową stawką VAT jest 23%. Jednak niektóre towary czy usługi w sektorze wyżywienia podlegają opodatkowaniu stawkami preferencyjnymi 8% i 5%. Prawidłowe zdefiniowanie rodzaju wykonywanej działalności, sprecyzowanie wykonywanych czynności w rozumieniu ustawy o VAT (czy jest to usługa czy dostawa) i w konsekwencji prawidłowa klasyfikacja PKWiU ma kluczowe znaczenie dla ustalenia właściwej stawki VAT, co omówimy w następnym punkcie.

PAMIĘTAJ: 

Za danie gotowe nie można uznać posiłku nabytego w restauracji, czy innym lokalu - do spożycia na miejscu. W takim przypadku podatnik skorzysta bowiem z usługi przygotowania i podawania posiłków w lokalach i stołówkach (PKWiU 56.1). Tym samym w miejsce dostawy towarów dojdzie do wykonania usługi opodatkowanej stawką VAT 8%. Daniem gotowym nie jest także posiłek serwowany w ramach usługi cateringu. Przedmiotem świadczenia jest bowiem usługa podania posiłku poza lokalem przedsiębiorstwa.

Kluczem w ocenie czy mamy do czynienia z dostawą towaru czy z wykonaniem usługi, której przedmiotem jest produkt spożywczy, jest wystąpienie dodatkowych czynności (przetworzenia) wykonanych przed sprzedażą oraz dokonanych przed spożyciem przez samego nabywcę.

Przykład 1

Pan Jan Nowak prowadzi restaurację we Wrocławiu. Posiłki serwowane są na miejscu w lokalu. Pan Nowak zatem prowadzi działalność polegającą na sprzedaży usług gastronomicznych.

Przykład 2

Pani Ewa Miłosz przygotowuje posiłki śniadaniowe i obiadowe w specjalnie przygotowanej i wyposażonej kuchni. Posiłki te podawane są poza lokalem na specjalne zamówienie. Pani Ewa prowadzi działalność polegającą na sprzedaży usług kateringowych.

Przykład 3

Państwo Dorota i Piotr Sanicz prowadzą działalność gospodarczą. Pani Dorota przygotowuje zapakowane i oznaczone kanapki oraz posiłki pakowane próżniowo lub mrożone. Pan Piotr zajmuje się sprzedażą tak zapakowanych dań pracownikom biur, firm lub dla sklepów. Działalność Państwa Sanicz polega na dostawie towarów.

2. Klasyfikacja według PKWiU i stawki VAT

Przepisy dot. podatku od towarów i usług dla potrzeb określenia właściwej stawki podatku w określonych sytuacjach odwołują się do klasyfikacji statystycznych. Zgodnie bowiem z art.5a ustawy o podatku od towarów i usług, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art.5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

2.1. Usługi związane z wyżywieniem

Usługi związane z wyżywieniem wymieniono w dziale 56 PKWiU. Dział ten obejmuje usługi związane z zapewnieniem pełnego wyżywienia przeznaczonego do bezpośredniej konsumpcji w restauracjach, włączając restauracje samoobsługowe i oferujące posiłki „na wynos”, z lub bez miejsc do siedzenia.

Należy pamiętać, że dział ten nie obejmuje m.in. gotowych posiłków i dań, mrożonych, w puszkach, w słoikach, pakowanych próżniowo lub przy pomocy innych technologii opakowań ze zmodyfikowaną atmosferą, sklasyfikowanych w 10.85.1. Dział ten nie obejmuje też gotowych posiłków i dań, łatwo psujących się, sklasyfikowanych w 10.89.16.0.

Prosimy także pamiętać, że nie jest tu istotny rodzaj obiektu serwującego posiłki, ale fakt, że są one przeznaczone do bezpośredniej konsumpcji. Dział ten składa się następujących usług:

1) usługi restauracji i pozostałych placówek gastronomicznych – PKWiU 56.10, na które składają się:

• - usługi przygotowywania i podawania posiłków w restauracjach (56.10.11.0),

• - usługi przygotowywania i podawania posiłków w wagonach restauracyjnych i na statkach (56.10.12.0),

• - usługi przygotowywania i podawania posiłków w lokalach samoobsługowych (56.10.13.0),

• - pozostałe usługi podawania posiłków (56.10.19.0);

2) usługi przygotowywania i dostarczania żywności dla odbiorców zewnętrznych

• - usługi przygotowywania i dostarczania żywności (katering) dla gospodarstw

• - usługi przygotowywania i dostarczania żywności dla pozostałych odbiorców

3) pozostałe usługi gastronomiczne - PKWIU 56.29:

• - usługi gastronomiczne świadczone w oparciu o zawartą z klientem umowę ,

• - usługi gastronomiczne świadczone dla przedsiębiorstw transportowych,

• - usługi stołówkowe,

• - usługi przygotowywania i podawania napojów.

Na mocy §3 ust.1 rozporządzenia Ministra Finansów z 23 grudnia 2013 roku w  sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i  usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych, stawka VAT wynosi 8% m.in. dla usług związanych z  wyżywieniem (PKWiU ex 56), z wyłączeniem sprzedaży:

1) napojów alkoholowych o  zawartości alkoholu powyżej 1,2%,

2) napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych,

3) napojów, przy przygotowywaniu których jest wykorzystywany napar z  kawy lub herbaty, niezależnie od udziału procentowego tego naparu w przygotowywanym napoju,

4) napojów bezalkoholowych gazowanych,

5) wód mineralnych,

6) innych towarów w  stanie nieprzetworzonym opodatkowanych stawką, o której mowa w  art. 41 ust. 1 ustawy

Zatem sprzedaż usług gastronomicznych, kateringowych, zakwalifikowanych do działu 56 PKWiU, korzystać będzie z preferencyjnej 8% stawki VAT.

2.2. Dostawa posiłków i dań

Posiłki i dania gotowe według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług znajdują się w grupowaniu 10.85.1. Jak wynika z wyjaśnień Głównego Urzędu Statystycznego klasa 10.85 obejmuje gotowe (t.j. przygotowane, przyprawione i ugotowane) posiłki i dania, składające się co najmniej z dwóch różnych składników, mrożone, w puszkach, w słoikach, pakowane próżniowo. Potrawy te zwykle są pakowane i etykietowane z przeznaczeniem na sprzedaż. Natomiast klasa ta nie obejmuje m.in. zup i bulionów, sklasyfikowanych w 10.89.11.0, sprzedaży detalicznej gotowych posiłków i dań - dział 47, gotowych posiłków i dań przygotowywanych w zakładach gastronomicznych, do bezpośredniego spożycia (dział 56). Do dań i posiłków gotowych znajdujących się w ww. grupowaniu możemy zaliczyć np. zamrożone pizze i inne dania w opakowaniach plastikowych zamrożone lub przygotowane do spożycia produkty typu instant. Gotowy posiłek to produkt, który jest samodzielny i zdatny do spożycia w jego aktualnym stanie lub po obróbce termicznej. Za takie można uznać również towary podawane w słoikach np. zupy, pulpety (wcześniej przygotowane do spożycia jako gotowy posiłek).

Towary takie najczęściej wymagają - bezpośrednio przed dokonaniem konsumpcji – dodatkowych czynności takich jak obróbka termiczna (podgrzanie, umieszczenie w kuchence mikrofalowej lub smażenie), bowiem w formie nieprzetworzonej nie są zdatne do bezpośredniego spożycia. Są one pakowane, często w sposób gwarantujący im długi okres przechowywania, bowiem same w sobie nie nadają się do bezpośredniego spożycia.

Zgodnie z art.41 ust.2a, poz.28 załącznika nr 10 do ustawy o VAT to gotowe posiłki i dania, z wyłączeniem produktów o zawartości alkoholu powyżej 1,2% (PKWiU ex 10.85.1), podlegają opodatkowaniu stawką VAT wysokości 5 %. Zatem sprzedaż gotowych (tj. przygotowanych, przyprawionych, ugotowanych) posiłków i dań, sklasyfikowanych pod symbolem PKWiU 10.85.1, zamrożonych lub pakowanych (np. próżniowo lub w puszkach) i etykietowanych z przeznaczeniem na sprzedaż w stanie nieprzetworzonym, korzystać będzie z preferencyjnej 5 % stawki podatku od towarów i usług.

Prosimy pamiętać, że w przypadku gdy mamy do czynienia ze sprzedażą gotowych posiłków i dań na wynos, przygotowanych np. w bufecie w stanie nadającym się do bezpośredniego spożycia (w tym również zakupionych od podmiotu trzeciego i przygotowanych do bezpośredniej konsumpcji), wówczas następuje świadczenie usługi związanej z wyżywieniem, która z opisanej wyżej obniżonej do 5% stawki podatku, nie korzysta. W sytuacji takiej sprzedaż opodatkowana będzie 8% stawką podatku.

WAŻNE: Kwalifikacji usług do określonego symbolu PKWiU dokonuje sam podatnik. W przypadku wątpliwości w ustaleniu symbolu PKWiU można zwrócić się do Ośrodka Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi o wydanie interpretacji w zakresie zakwalifikowania towaru lub usługi.

W  związku z  wątpliwościami dotyczącymi właściwej stawki VAT dla sprzedaży posiłków i  dań przez placówki gastronomiczne, Minister Finansów 24 czerwca 2016 roku wydał interpretację ogólną nr PT1.050.3.2016.156, w której wskazał m.in., że:

• dla określenia prawidłowej stawki podatku jaka ma zastosowanie przy sprzedaży posiłków i dań przez placówki gastronomiczne, należy dokonać prawidłowego zaklasyfikowania tej czynności wg PKWiU,

• dla uznania czy dana czynność będzie zaliczona do klasy PKWiU 10.85 Gotowe posiłki i dania, czy do działu PKWiU 56 Usługi związane z wyżywieniem istotne jest, czy oferowane produkty są w pełni przyrządzone i serwowane jako posiłek gotowy do bezpośredniego spożycia, czy też nie są przeznaczone do bezpośredniej konsumpcji - np. są zamrożone lub pakowane próżniowo i etykietowane z przeznaczeniem na sprzedaż,

• fakt oferowania tych produktów osobno bądź w zestawach (np. kanapka mięsna, frytki razem z napojem, czy też tortilla, pieczone ziemniaki razem z napojem), nie ma wpływu na sposób zaklasyfikowania,

• dla dokonania prawidłowej klasyfikacji wg PKWiU nie mają wpływu również czynniki takie jak to, czy: punkty sprzedaży znajdują się w miejscu ogólnodostępnym, w punktach sprzedaży znajdują się stoliki i krzesła, dostępne są naczynia i sztućce, produkty są przeznaczone do spożycia na miejscu czy na wynos, (np. pakowane w bibułki czy tekturowe pudełka), w punktach sprzedaży są: toalety, szatnia, zainstalowana jest klimatyzacja, czy ogrzewanie,

• należy stwierdzić, że posiłki sprzedawane przez różnego rodzaju placówki gastronomiczne, które są przeznaczone do bezpośredniej konsumpcji, nie mogą korzystać z 5% stawki podatku od towarów i usług na podstawie art. 41 ust. 2a w związku z poz. 28 załącznika nr 10 do ustawy o VAT, ponieważ nie są klasyfikowane w grupowaniu PKWiU 10.85.1; produkty takie, co do zasady, są opodatkowane 8% stawką podatku na podstawie § 3 ust. 1 pkt 1 w związku z poz. 7 załącznika do rozporządzenia w sprawie stawek VAT, z zastrzeżeniem wyjątków wskazanych w tej pozycji załącznika, do których ma zastosowanie podstawowa stawka podatku,

• na sposób opodatkowania tych produktów (wysokość stawki podatku) nie ma zatem wpływu to, czy w świetle orzecznictwa TSUE ich sprzedaż na terytorium kraju będzie traktowana jako świadczenie usług, czy też jako dostawa towarów; wynika to z faktu, że ustawodawca przy wyznaczaniu zakresu stosowania obniżonej stawki posłużył się klasyfikacją statystyczną,

• zatytułowanie w załączniku do rozporządzenia w sprawie stawek VAT grupy towarów/usług objętych stawką obniżoną jako: „III Usługi” nie oznacza, że ze stawki obniżonej nie może korzystać sprzedaż posiłków i dań klasyfikowanych na gruncie orzecznictwa TSUE jako dostawa towarów; zatytułowanie tej grupy w ten sposób stanowi konsekwencję wyznaczenia zakresu stosowania obniżonej stawki przy zastosowaniu klasyfikacji statystycznej - PKWiU i objęcia stawką obniżoną czynności uznanych przez tę klasyfikację za usługi (poz. 7 – 12 załącznika do rozporządzenia w sprawie stawek VAT) oraz ujęcia w tym załączniku usług w rozumieniu orzecznictwa TSUE (poz. 13-14 załącznika do rozporządzenia w sprawie stawek VAT).

Przykład 4

Pan Jan Nowak, który prowadzi restaurację we Wrocławiu, a posiłki serwowane są na miejscu w lokalu, prowadzi działalność polegającą na sprzedaży usług gastronomicznych. Działalność Pana Jana mieści się w grupowaniu 56.10 PKWiU i opodatkowana jest stawką 8%.

Przykład 5

Pani Ewa Miłosz prowadzi działalność polegającą na sprzedaży usług kateringowych, przygotowuje i dostarcza żywność na uroczystości domowe oraz firmowe. Działalność Pani Ewy można zaklasyfikować do grupowania PKWiU 56.21.11.0 - usługi przygotowywania i dostarczania żywności (katering) dla gospodarstw domowych i 56.21.19.0 - usługi przygotowywania i dostarczania żywności (katering) dla pozostałych odbiorców zewnętrznych. Usługi opodatkowane są stawką VAT  w wysokości 8%.

Przykład 6

Państwo Dorota i Piotr Sanicz, którzy prowadzą działalność gospodarczą polegającą na przygotowywaniu i sprzedaży posiłków pakowanych próżniowo lub mrożonych - dania mięsne, mączne mogą zaklasyfikować swoje wyroby do grupowania 10.85.11.0 - gotowe posiłki i dania na bazie mięsa, podrobów lub krwi oraz do grupowania 10.85.14.0 - gotowe posiłki i dania na bazie wyrobów mącznych. Stawka VAT na wyżej wymienione produkty to 5%.

Przykład 7

Państwo Marta i Bartosz Kowalscy prowadzą kuchnię, w której przygotowują i sprzedają pierogi, naleśniki, krokiety, gołąbki. Produkty sprzedawane są:

1. do klientów, którzy dokonują ich dalszej odsprzedaży i które są w postaci niegotowej do bezpośredniego spożycia (konieczne jest ich ugotowanie lub rozmrożenie

2. posiłki sprzedawane na wynos gotowe do bezpośredniego spożycia w opakowaniach jednorazowych oraz dowożone do klienta.

Zatem:

1. produkty te powinny być klasyfikowane w grupowaniu PKWiU 10.85.1 i opodatkowane stawką 5%,

2. produkty te powinny być klasyfikowane w grupowaniu PKWiU 56 i opodatkowane stawką VAT  w wysokości 8%.

3. Sprzedaż napojów przy świadczeniu usługi

Kolejną wątpliwość u podatników wzbudza sposób opodatkowania sprzedaży napojów przy świadczeniu usług związanych z wyżywieniem. Powołana powyżej zasada stanowi, że 8% stawkę stosuje się dla usług związanych z  wyżywieniem (PKWiU ex 56), z wyłączeniem sprzedaży:

• napojów alkoholowych o  zawartości alkoholu powyżej 1,2%,

• napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%,

• napojów, przy przygotowaniu których jest wykorzystywany napar z  kawy lub herbaty, niezależnie od udziału procentowego tego naparu w  przygotowywanym napoju,

• napojów bezalkoholowych gazowanych,

• wód mineralnych,

• innych towarów w  stanie nieprzetworzonym opodatkowanych stawką 23%.

Należy także pamiętać, że każda sprzedaż napojów mlecznych z udziałem kawy i herbaty opodatkowana będzie stawką VAT 23%,  niezależnie od udziału procentowego naparu kawy lub herbaty w przygotowywanym napoju, co wynika z brzmienia pozycji 52 załącznika nr 3 do ustawy o VAT i poz. 31 załącznika nr 10 do ustawy o VAT, które pozwalają na zastosowanie obniżonej stawki podatku w odniesieniu do pozostałych napojów bezalkoholowych, określonych jako: „zawierające tłuszcz mlekowy, z wyłączeniem napojów, przy przygotowywaniu których wykorzystywany jest napar z kawy lub herbaty, niezależnie od udziału procentowego tego naparu w przygotowywanym napoju”.

Analizując przytoczone powyżej przepisy, można przyjąć, że:

• Sprzedaż (czyli dostawa i usługa) napojów  wymienionych w pozycji 7 załącznika do ww. rozporządzenia Ministra Finansów opodatkowana jest stawką podstawową 23%.

• Sprzedaż napojów opodatkowanych stawkami 5% np. soków z owoców i warzyw, napojów mlecznych w lokalu w sytuacji gdy sprzedaży tej towarzyszą czynności

• (np. udostępnienie miejsca do spożycia napoju, wlanie soku do naczynia, podanie go do stolika, udekorowanie napoju itp.) skutkujące uznaniem tej sprzedaży za świadczenie usługi - opodatkowana jest VAT wg stawki 8%.

• Sprzedaż napojów opodatkowanych stawką 5% np. soków, napojów mlecznych w lokalu może być opodatkowana VAT według stawki 5%  w sytuacji, gdy soki z owoców i warzyw sprzedawane są w oryginalnym, zamkniętym opakowaniu (np. w kartoniku, w butelce). W takich przypadkach sprzedaż soków ma charakter dostawy towarów, a w konsekwencji jest opodatkowana wg 5% stawki VAT.

Jak wynika z powyższego, należy bardzo precyzyjnie określić stan faktyczny tzn. jeśli klient zamawia kilka odrębnych elementów (posiłek, napój) należy uznać, że na jego rzecz świadczonych jest kilka usług gastronomicznych i każda usługa powinna być opodatkowana odrębnie wg właściwych dla niej stawek.

4. Odliczenie VAT przy zakupie usług związanych z wyżywieniem

4.1. Zakup usług gastronomicznych i kateringowych

Ogólna zasada stanowiąca prawo do odliczenia VAT stanowi, że w zakresie, w jakim towary i  usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT. Jednak, jak wskazano w art. 88 ust. 1 pkt  4 ustawy o VAT, podatnik nie ma prawa do odliczenia w  odniesieniu do nabywanych usług noclegowych i gastronomicznych (z wyjątkiem nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób). Wobec tego, w stosunku do zakupu usług gastronomicznych podatnikom nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego i nie ma w  tym przypadku znaczenia, że zakup ten ma związek z  prowadzoną przez niego działalnością opodatkowaną VAT.

Bardzo często podatnicy nie nabywają jednak „usług gastronomicznych”, ale „usługi cateringowe” i mają często wątpliwości, czy przy nabyciu przysługuje im prawo do odliczenia VAT. Jak już wskazaliśmy powyżej, zakup usługi gastronomicznej nie daje prawa do odliczenia VAT. Jednak ograniczenia w odliczaniu VAT nie stosuje się do nabywanych przez podatnika usług kateringowych, które stanowią usługę odrębną od gastronomicznej. Taki pogląd potwierdzają także organy podatkowe, które wskazują w wydawanych interpretacjach, że katering stanowi usługę odrębną od  gastronomicznej i nie stosuje się wobec niej ograniczeń w  odliczaniu VAT, o których mowa w  art.88 ust.1 pkt  4 ustawy o VAT.

Obecnie bowiem do celów VAT stosuje się klasyfikację PKWiU 2008. Jak omówiliśmy w pkt 2, w dziale 56 („Usługi związane z wyżywieniem”) tej klasyfikacji, pod symbolem PKWiU 56.2 wskazano „Usługi przygotowania żywności dla odbiorców zewnętrznych (katering) i pozostałe usługi gastronomiczne”, pod symbolem PKWiU 56.21 – „Usługi przygotowywania i dostarczania żywności dla odbiorców zewnętrznych (katering)”, natomiast pod symbolem PKWiU 56.29 „Pozostałe usługi gastronomiczne”. Pozwala to uznać, że usługi kateringowe stanowią odrębne od usług gastronomicznych usługi, a w konsekwencji istnieje możliwość odliczania podatku VAT.

Prosimy jednak pamiętać, że samo tylko określenie usługi na fakturze, jako „usługa cateringowa”, a nie „usługa gastronomiczna” nie może przesądzać o tym, że można odliczyć VAT naliczony z takiej faktury. Organ podatkowy może bowiem skontrolować, jaki charakter miała usługa. Dlatego też podatnik powinien odróżnić usługi cateringowe od usług restauracyjnych i gastronomicznych i pamiętać, że usługi kateringowe różnią się od usług gastronomicznych miejscem spożycia posiłków przygotowanych przez usługodawcę.

4.2. Usługi stołówkowe

Przy różnych instytucjach czy firmach prowadzone są stołówki pracownicze. Pojęcie usług stołówkowych nie zostało zdefiniowane w przepisach dot. podatku od towarów i usług ani w przepisach unijnych. W słowniku PWN znajduje się definicja słowa stołówka, które oznacza zakład żywienia zbiorowego przy instytucji lub salę jadalną takiego zakładu. Zatem usługi stołówkowe należy zakwalifikować do usług gastronomicznych lub kateringowych stosując kryteria przypisywane tym usługom. Dlatego też, jeśli posiłki podawane w stołówce są również w niej bezpośrednio przygotowywane (w stołówce jest również kuchnia) - wówczas mamy do czynienia z usługą gastronomiczną, przy zakupie której nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego. Jeśli jednak posiłki są przygotowywane w innym miejscu, a stołówka oznacza jedynie salę, do której dostarczane są posiłki - wówczas mamy do czynienia z usługą kateringową, przy zakupie której istnieje możliwość odliczenia podatku naliczonego.

Przykład 8

Firma “A” zaprosiła swoich pracowników na obiad do restauracji i otrzymała fakturę.Nabycie to stanowi zakup usługi gastronomicznej, nie dającej prawa do odliczenia VAT.

Przykład 9

Firma “B” w czasie szkolenia pracowników zamówiła posiłek do siedziby firmy. Nabycie to stanowił zakup usługi kateringowej i daje prawo do odliczenia VAT.

Przykład 10

Pracownicy firmy “C” z siedzibą w Poznaniu odbywali szkolenie w Warszawie. W czasie delegacji pracownicy zjedli obiad w restauracji i przedstawili fakturę. Podatek VAT naliczony od takich usług nie podlega odliczeniu.

PAMIĘTAJ: 

Gdy dokonujesz zakupu usług kateringowych, wówczas masz prawo do  odliczenia podatku VAT naliczonego od  tego zakupu, pod warunkiem istnienia związku z działalnością gospodarczą podlegającą opodatkowaniu. Gdy dokonujesz zakupu usługi gastronomicznej, wówczas nie masz prawa do odliczenia podatku VAT.

Jan Falkowski

Podstawa prawna: art. 5a, art.41, art.86 ust.1 i 88 ust.1 pkt 4 ustawy o VAT, art. 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 23 grudnia 2013 roku w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku VAT, oraz warunków stosowania stawek obniżonych.