0
1059
Gmina ma zamiar sprzedać spółdzielni mieszkaniowej działkę, na której znajduje się blok wybudowany z nakładów spółdzielni w 1990 roku. Wcześniej grunt był dzierżawiony spółdzielni przez Gminę. Jaką stawkę VAT powinniśmy zastosować przy sprzedaży gruntu?
ODPOWIEDŹ
Opisany przez Państwa problem był przedmiotem sprzecznego orzecznictwa sądów administracyjnych.
W wyroku z 10 sierpnia 2011 roku o sygnaturze I FSK 1232/10, w stanie faktycznym zbliżonym do opisanego przez Państwa Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że, stosownie do art.29 ust.5 ustawy o podatku od towarów i usług, dla sprzedaży gruntu należy zastosować stawkę podatku właściwą dla dostawy budynków na nim posadowionych, czyli w tym przypadku sprzedaż powinna korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.
W wyroku tym NSA nie zgodził się ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów, że w przypadku takiej dostawy nie mamy do czynienia z jednolitą transakcją sprzedaży budynku wraz z gruntem, na którym stoi ten budynek, lecz z dwiema odrębnymi transakcjami, tj. dostawą gruntu oraz dostawą budynku, które winny zostać opodatkowane odrębnie. Sąd powołał się przy tym na przepisy art.46 §1 i art.48 Kodeksu cywilnego, wywodząc z nich, że niemożliwe jest istnienie własności budynku całkowicie oderwanej od prawa do gruntu. Zdaniem NSA w rozpatrywanej sprawie „przedmiotem sprzedaży jest zabudowany grunt, zaś Gmina dokonując sprzedaży nieruchomości pomniejszyła jedynie cenę sprzedaży całej nieruchomości o wartość wybudowanych przez Spółdzielnię Pracy, budynków. Mając powyższe na uwadze przypomnieć raz jeszcze należy, że zgodnie z zasadą "superficies solo cedit", wszystko co jest trwale z gruntem związane stanowi część składową gruntu. Skoro zaś w myśl art.47 §1 k.c., część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych, to należało uznać, że mimo iż Spółdzielnia Pracy wybudowała z własnych środków przedmiotowe budynki, właścicielem gruntu zabudowanego budynkami pozostaje Gmina K. Niezasadne w świetle przepisów prawa cywilnego jest zatem dzielenie dostawy gruntu zabudowanego na dwie samodzielne i odrębne transakcje dostawy gruntu oraz dostawy budynku. (…) przyjęta przez organ konstrukcja dzieląca jedną transakcję na dostawę niezabudowanego gruntu i nieodpłatną dostawę towarów nie zmienia okoliczności, że grunt podlegający dostawie, to wciąż grunt zabudowany, do dostawy którego należy stosować treść tak art.29 ust.5 , jak i art.43 ust.1 pkt 10 ustawy VAT. W efekcie powyższego przedmiotem opodatkowania dostawy zabudowanego gruntu, o którym mowa w niniejszej sprawie będzie wartość całej transakcji, mimo, że ekonomicznie odpowiadać będzie jedynie wartości gruntu.”
Z przedstawionym powyżej poglądem nie zgodził się inny skład sędziowski NSA, który w wydanym w zbliżonym stanie faktycznym wyroku o sygnaturze I FSK 310/12 z 10 stycznia 2013 roku uznał, że dostawa gruntu jest dostawą odrębną od dostawy posadowionego na nim budynku i nie korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, z którego korzystałaby dostawa budynku. Zdaniem Sądu, cywilistyczna „nierozłączność gruntu i budynku, który nie stanowi odrębnego przedmiotu własności nie oznacza, że dla ustalenia prawidłowej stawki podatku od towarów i usług dostawę gruntu zawsze należy traktować jako jednorodną dostawę z budynkiem.” W cytowanym wyroku NSA uznał również, że „w świetle regulacji dotyczących podatku od towarów i usług dostawa gruntów oraz budynków to różne dostawy. Jednocześnie art.29 ust.5 ustawy o VAT stanowi, że w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Przepis ten ma zastosowanie wówczas, gdy podatnik w ramach jednej transakcji dokonuje dostawy dwóch różnych towarów budynku oraz gruntu, z którym budynek ten jest nierozerwalnie związany. W rozpatrywanej sprawie przedmiotem dostawy nie był jednak budynek ale jedynie grunt. (…) Odnosząc powyższe do rozpatrywanej sprawy, w której Spółdzielnia "wytworzyła" towar, jakim jest budynek i uczyniła to z własnych środków bez udziału właściciela gruntu, a cena transakcji została tak skalkulowana w taki sposób, że nie będzie obejmowała wartości budynku, nie ma podstaw do przyjęcia, że przedmiotem dostawy był budynek. Z punktu widzenia prawa cywilnego, na Spółdzielnię przejdzie prawo własności budynku, ale jednocześnie, nie wystąpi dostawa towaru, jakim jest budynek, gdyż już wcześniej Spółdzielnia mogła dysponować wybudowanym przez siebie budynkiem jak właściciel. Ekonomiczne władanie rzeczą (budynkiem) należało do Spółdzielni z chwilą wybudowania budynku, chociaż nie należało do niej prawo własności.”
Podobne do prezentowanego z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego o sygnaturze I FSK 310/12 z 10 stycznia 2013 roku stanowisko prezentują obecnie organa podatkowe. W dodatku do czerwcowego numeru naszego pisma prezentowaliśmy indywidualną interpretację nr IPTPP2/443-28/13-6/JN z 18 kwietnia 2013 roku, w której Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi uznał, że zbycie przez Województwo na rzecz Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego działki, na której znajduje się budynek administracyjno-biurowy wybudowany ze środków własnych przez WORD oraz plac egzaminacyjny, podlega opodatkowaniu stawką VAT 23%.
W świetle powyższego, bezpieczniejszym rozwiązaniem jest zastosowanie do opisanej dostawy gruntu stawki VAT 23%. Jeżeli jednak zależy Państwu na zastosowaniu zwolnienia w opisanej transakcji, możecie rozważyć wystąpienie o indywidualną interpretację i ewentualną późniejszą obronę stanowiska przed sądami administracyjnymi.
Ewa Konarska
