0
1001
Dokonywana przez Gminę dostawa gruntu wraz z wzniesionymi na tym gruncie budynkami lub budowlami podlega opodatkowaniu stawką VAT właściwą dla tych budynków lub budowli, nawet jeżeli wartość transakcji ekonomicznie odpowiadać będzie jedynie wartości gruntu.
Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku o sygnaturze I FSK 1232/10 z 10 sierpnia 2011 roku.
Sytuacja podatnika
Spółdzielnia Pracy wystąpiła do Gminy z wnioskiem o nabycie w drodze bezprzetargowej gruntów stanowiących własność Gminy. Grunty te stanowią część nieruchomości zabudowanej budynkami usługowo-produkcyjnymi znajdującymi się na terenie Spółdzielni. Budynki zakładu produkcyjnego oraz garaże i drogi znajdujące się na tych działkach zostały wybudowane ze środków Spółdzielni w latach 70-tych. W związku z faktem, że nakłady poniesione na zrealizowane na zbywanych nieruchomościach budynki, są własnością nabywcy, Gmina dokonuje sprzedaży przedmiotowych nieruchomości za cenę pomniejszoną o wartość znajdujących się na niej budynków.
W związku z powyższym, Gmina zwróciła się do Ministra Finansów o udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy przy dostawie gruntu zabudowanego budynkami stosować ma stawkę podatku VAT właściwą dla dostawy budynków na nim posadowionych, stosownie do art. 29 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego
NSA zgodził się ze stanowiskiem Gminy oraz poprzedzającym opisywany wyrok stanowiskiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, że przy dostawie gruntu zabudowanego budynkami stosować ma stawkę podatku VAT właściwą dla dostawy budynków na nim posadowionych.
Zdaniem NSA, kluczowe znaczenie w omawianej sprawie ma między innymi wykładnia art. 29 ust. 5 ustawy VAT. Zgodnie z treścią tego przepisu w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Przepis ten reguluje szczególną sytuację, gdy podatnik dokonuje w ramach jednej transakcji dostawy dwóch różnych towarów: budynku (budowli lub ich części) oraz gruntu, z którym budynek (budowla lub jej cześć) ten jest trwale związany. Treść tego przepisu, nakazuje opodatkować dostawę gruntu według tej samej stawki, co budynek na nim wybudowany. Jeżeli zatem dostawa dotyczy budynków i budowli, która objęta jest stawką podstawową, dostawa gruntu związanego z tym obiektem jako niewyłączona z podstawy opodatkowania tegoż obiektu, również podlega opodatkowaniu według tej stawki. W przypadku zaś, gdy dostawa budynków, budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku VAT, ze zwolnienia korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.
Naczelny Sąd przekonała argumentacja Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, zgodnie z którą konstrukcja dzieląca jedną transakcję na dostawę niezabudowanego gruntu i nieodpłatną dostawę towarów sprzeczna jest nie tylko z systemem prawa cywilnego (oddziela bowiem byt prawny własności budynków od własności gruntu, na którym budynki te w sposób trwały zostały wzniesione) ale też sprzeczna jest ze stanem faktycznym. Gdyby nawet podzielić przedmiot transakcji na dwie części (budynki i grunt) to grunt (w stanie faktycznym opisanym we wniosku) nadal byłby gruntem zabudowanym.
Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że, w świetle unormowań zawartych w Kodeksie cywilnym, niemożliwe jest istnienie własności budynku całkowicie oderwanej od prawa do gruntu. NSA przypomniał, że zgodnie z zasadą „superficies solo cedit”, wszystko co jest trwale z gruntem związane stanowi część składową gruntu. Skoro zaś w myśl art. 47 § 1 k.c., część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych, to należało uznać, że mimo iż Spółdzielnia Pracy wybudowała z własnych środków przedmiotowe budynki, właścicielem gruntu zabudowanego budynkami pozostaje Gmina K. Niezasadne w świetle przepisów prawa cywilnego jest zatem dzielenie dostawy gruntu zabudowanego na dwie samodzielne i odrębne transakcje dostawy gruntu oraz dostawy budynku. Trudno jest również znaleźć uzasadnienie dla takiego podziału na gruncie regulacji ustawy o podatku od towarów i usług.
NSA zgodził się z poglądem sądu I instancji, że przyjęta przez organ konstrukcja dzieląca jedną transakcję na dostawę niezabudowanego gruntu i nieodpłatną dostawę towarów nie zmienia okoliczności, że grunt podlegający dostawie, to wciąż grunt zabudowany, do dostawy którego należy stosować treść tak art. 29 ust. 5 , jak i art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy VAT. W efekcie powyższego przedmiotem opodatkowania dostawy zabudowanego gruntu, o którym mowa w niniejszej sprawie będzie wartość całej transakcji, mimo, że ekonomicznie odpowiadać będzie jedynie wartości gruntu.
Podstawa prawna: art.29 ust.5 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.
