Stawka VAT przy sprzedaży przez Gminę samochodu wykorzystywanego do przewozu osób niepełnosprawnych

ODPOWIEDŹ

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2014 r., zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z powyższego przepisu wynika, że prawo do zwolnienia od podatku przysługuje wówczas, gdy łącznie są spełnione dwie przesłanki, a mianowicie towar mający być przedmiotem dostawy służył wyłącznie wykonywaniu czynności zwolnionych od podatku i przy nabyciu towaru nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku należnego.

Jak wynika z pytania, Gmina ma zamiar sprzedać samochód zakupiony w 2003 roku, który służył do przewozu osób niepełnosprawnych.

W stanie prawnym obowiązującym do końca 2013 r. sprzedaż taka byłaby zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Przepis ten zwalniał bowiem wówczas od podatku dostawę towarów używanych pod warunkiem, że okres używania przez podatnika dokonującego ich dostawy wyniósł co najmniej pół roku, a w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

O ile warunek dotyczący braku możliwości odliczenia podatku naliczonego przy zakupie towaru pozostał, nowością jest, aby przedmiotem dostawy były towary wykorzystywane wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku.

Jak wynika z pytania, z tytułu posiadania, czy używania samochodu, Gmina nie wykonywała czynności odpłatnych. Najprawdopodobniej w tym zakresie świadczyła czynności nie podlegające opodatkowaniu, a te (pomimo że jest to działalność, która nie pozwala podatnikom na odliczanie podatku naliczonego przy dokonywaniu dotyczących jej zakupów) nie korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Tak więc, moim zdaniem Gmina przy sprzedaży używanego samochodu zakupionego w 2003 roku nie może zastosować zwolnienia od podatku VAT, tym samym jest obowiązana do zastosowania stawki podstawowej w wysokości 23%. Takie stanowisko potwierdziła także Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 31 marca 2014 roku nr ITPP2/443-1466/13/AJ.

Z kolei, na początku maja br. nasza redakcja otrzymała odpowiedź na pytanie skierowane do Ministerstwa Finansów dot. opodatkowania VAT sprzedaży przez gminy w 2014 roku samochodu używanego do działalności niepodlegającej opodatkowaniu VAT (np. samochodu specjalnego używanego przez Straż Pożarną, czy samochodu używanego przez Straż Miejską), przy nabyciu których gminie nie przysługiwało prawo do odliczenia naliczonego podatku, z której wynika odmienne stanowisko.

Zdaniem Ministerstwa Finansów nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podatnika działającego w takim charakterze. Ministerstwo Finansów odnosi się do przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. W myśl art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zdaniem Ministerstwa Finansów, „przyjmując, że składniki rzeczowe majątku ruchomego o których mowa w pytaniu (…) nie zostały nabyte na potrzeby działalności gospodarczej w rozumieniu VAT (a co za tym idzie nie przysługiwało z tytułu ich nabycia prawo do odliczenia), w kontekście okoliczności, że towary te były faktycznie użytkowane dla realizacji celów, które stanowią działalność publiczno – prawną (pozostającą poza VAT), w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej można uznać, że sprzedając je gmina nie działa „w charakterze podatnika”, a to oznacza, że ich sprzedaż nie podlega opodatkowaniu VAT.

W konsekwencji nie znajdzie tu zastosowanie zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług (czynność ta nie podlega bowiem opodatkowaniu VAT)”.

Ponadto Ministerstwo Finansów zastrzegło, że „należy każdorazowo badać, czy sprzedaż majątku gminnego podlega wyłączeniu z VAT. Należy pamiętać, że w każdym przypadku konieczna jest ocena spełniania przesłanek art. 9 i 13 dyrektywy 2006/112/WE (odpowiednio art. 15 ustawy o VAT) w konkretnych okolicznościach faktycznych sprawy”.

W przypadku opisanym w pytaniu samochód był używany do przewozu osób niepełnosprawnych, tak więc czynność ta z pewnością należy do zadań własnych Gminy polegających na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty, w szczególności m. in. pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych. Biorąc zatem pod uwagę przytoczoną powyżej odpowiedź Ministerstwa Finansów w analizowanej sprawie należałoby uznać, że w sytuacji gdy Gmina przedmiotowy samochód wykorzystywała wyłącznie do przewozu osób niepełnosprawnych, a więc do realizacji zadań stanowiących działalność publiczno-prawną, czyli pozostającą poza VAT, oraz, że przy nabyciu tego samochodu Gminie nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku można uznać, że sprzedając go gmina nie działa „w charakterze podatnika”, a więc jego sprzedaż nie podlega opodatkowaniu VAT.

W tej sytuacji, gdy istnieją tak odmienne stanowiska Ministerstwa Finansów zasadnym jest, aby Gmina rozważyła wystąpienie z wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji indywidualnej w przedmiotowej sprawie.

Iwona Porez