Stawka VAT przy sprzedaży szkoły przez gminę

ODPOWIEDŹ

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Co do zasady, w myśl art.43 ust.1 pkt 10 ustawy, dostawa budynków, budowli lub ich części jest zwolniona z VAT, z wyjątkiem gdy:

• jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

• pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Przez pierwsze zasiedlenie na mocy art.2 pkt 14 ustawy rozumie się oddanie do użytkowania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części po ich:

a) wybudowaniu lub

b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Zatem, aby można było stwierdzić czy doszło do pierwszego zasiedlenia istotne jest wykazanie, że przekazanie budynku po wybudowaniu lub ulepszeniu nastąpiło w ramach czynności podlegających opodatkowaniu. Zgodnie z powszechną opinią organów podatkowych nie sposób mówić o pierwszym zasiedleniu, w rozumieniu przytoczonych przepisów ustawy, w przypadku rozpoczęcia użytkowania budynku, które nie następuje w ramach czynności podlegających opodatkowaniu (np. sprzedaż, najem). Na przykład w interpretacji z 6 grudnia 2011 r. (ITPP2/443-1298/11/AD) Izba Skarbowa w Bydgoszczy stwierdziła, że „Pierwsze zasiedlenie będzie natomiast miało miejsce wówczas, gdy wybudowany lub zmodernizowany obiekt zostanie sprzedany lub np. oddany w dzierżawę, najem. Zarówno sprzedaż, jak i dzierżawa czy najem są bowiem czynnościami podlegającymi opodatkowaniu”. Z treści pytania wynika, że budynek szkoły wybudowany w 1978 roku przez gminę został oddany do użytkowania. Brak jest natomiast informacji, które pozwoliłyby uznać, że zaistniały zdarzenia uznawane za pierwsze zasiedlenie.

W konsekwencji, jeśli budynek nie stanowił uprzednio przedmiotu dostawy oraz nie był przedmiotem świadczenia usług jak np. dzierżawa czy najem, to dostawa budynku pomimo upływu tylu lat od jego wybudowania będzie stanowić pierwsze jego zasiedlenie, a zatem jego sprzedaż nie będzie podlegała zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

W sytuacji natomiast spełnienia przez czytelnika wymienionych powyżej warunków do zastosowania zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 10 możecie Państwo zrezygnować z tego zwolnienia i wybrać opodatkowanie dostawy budynku wyłącznie w przypadku, gdy nabywcą będzie czynny podatnik VAT (nie będzie zatem możliwe w przypadku sprzedaży dla osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej), a nabywca oraz Państwo złożycie przed dniem dokonania dostawy tego budynku właściwemu dla jego nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego, zgodne oświadczenie (zawierające dane określone w art. 43 ust. 11 ustawy), że wybierają opodatkowanie dostawy tego budynku.

Ponadto, w myśl art.43 ust.1 pkt 10a ustawy o VAT dostawa budynków, budowli lub ich części nieobjęta zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, również podlega zwolnieniu pod warunkiem, że:

• w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

• dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Ostatniego z warunków nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat (art.43 ust.7a ustawy).

W tej sytuacji, należy przeanalizować warunki powyższego zwolnienia „uzupełniającego”. Z uwagi na fakt, iż sprzedawany budynek został zbudowany w 1978r. przez gminę (czyli w okresie kiedy nie obowiązywała ustawa o VAT) oczywistym jest, iż pierwszy warunek jest spełniony, bowiem w związku z jego wybudowaniem, gminie nie przysługiwało prawo do obniżenia wartości podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Zatem, jeżeli został również spełniony drugi warunek (w sytuacji, gdy poniesione zostały wydatki na jego ulepszenie), wówczas opisana sprzedaż będzie zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT. W tym przypadku nie można zrezygnować ze zwolnienia i wybrać opodatkowania dostawy budynku.

Dodać należy również, że zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Zatem, przy sprzedaży budynku wraz z gruntem całość będzie podlegała opodatkowaniu bądź zwolnieniu.

Bożena Sawicka