Stawka VAT przy sprzedaży używanego specjalnego samochodu pożarniczego

ODPOWIEDŹ

Zgodnie z art.15 ust.6 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT) nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Zgodnie z art.6 ust.1 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zgodnie z art.7 ust.1 pkt 14 ustawy o samorządzie gminnym zadania własne gminy obejmują między innymi sprawy porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej. Zatem w zakresie działania Straży Pożarnej Gmina nie występuje w charakterze podatnika VAT. W związku z tym zakładam, że Gminie nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu pojazdu, ze względu na to, że samochód nie był wykorzystywany do wykonywania czynności opodatkowanych.

Jednakże sprzedając samochód Gmina występuje w charakterze podatnika, ponieważ umowa sprzedaży jest umową cywilnoprawną. Zgodnie z art.43 ust.1 pkt 2 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 roku zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Przytoczony przepis pozwala na zwolnienie od podatku dostawy towarów wykorzystywanych na cele działalności zwolnionej od podatku, nie odnosi się natomiast do czynności nie podlegających opodatkowaniu.

Zgodnie z art.136 dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 roku w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej państwa członkowskie zwalniają od podatku dostawę towarów:

• wykorzystywanych wyłącznie do celów działalności zwolnionej przedmiotowo od podatku, jeżeli towary te nie dały prawa do odliczenia;

• przy których nabyciu lub wykorzystaniu VAT nie podlegał odliczeniu, ze względu na to, że nie są ściśle związane z działalnością gospodarczą (takich jak wydatki na artykuły luksusowe, rozrywkę lub wydatki reprezentacyjne).

Gdyby sprzedawany samochód był wykorzystywany przez Straż Pożarną jedynie do końca 2013 roku, nie byłoby wątpliwości co do prawa do zastosowania zwolnienia od VAT przy jego dostawie, ponieważ do końca 2013 roku obowiązywał przepis §13 ust.1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 roku w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym zwolnieniu od VAT podlegały czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Zatem w tym przypadku przepis art.43 ust.1 pkt 2 ustawy o VAT mógłby być zastosowany wprost, bo pojazd był wykorzystywany wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, a przy jego nabyciu Gminie nie przysługiwało prawo do odliczenia naliczonego podatku.

Jednakże od 1 stycznia 2014 roku nie ma już przepisu przewidującego zwolnienie od VAT dla czynności związanych z wykonywaniem zadań publicznych, wykonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego, pojawia się zatem wątpliwość czy, w przypadku gdy pojazd był wykorzystywany również w 2014 roku, Gmina nadal może zastosować zwolnienie przy jego dostawie. Moim zdaniem takie prawo nie wynika wprost z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Można jednak rozważyć zastosowanie zwolnienia w oparciu o art.136 pkt b cytowanej powyżej dyrektywy 2006/112/WE, ze względu na brak prawa do odliczenia podatku przez brak związku z prowadzona działalnością gospodarczą. Warto jednak potwierdzić z organami podatkowymi takie prawo do zastosowania zwolnienia, na przykład w drodze indywidualnej interpretacji prawa podatkowego. Argumentacją mogłoby być również, poparte wykładnią celowościową przepisu twierdzenie, że użyte w art.43 ust.1 pkt 2 ustawy o VAT pojęcie „działalności zwolnionej od podatku” odnosi się również do działalności nie podlegającej opodatkowaniu.

Jeżeli omawiane zwolnienie nie będzie mogło mieć zastosowania to, w oparciu o art.41 ust.2 w powiązaniu z art.146a pkt 2 ustawy o VAT dostawa pożarniczych samochodów specjalnych i specjalistycznych, przeznaczonych na cele ochrony przeciwpożarowej podlega opodatkowaniu stawką VAT 8% (towary te zostały wymienione w poz.129 załącznika nr 3 do ustawy). Zatem, jeżeli sprzedawany samochód ma być używany przez nabywcę na cele ochrony przeciwpożarowej, jego dostawa podlega opodatkowaniu 8% stawką podatku. W przeciwnym przypadku dostawa samochodu podlega opodatkowaniu stawką VAT 23%.

Ewa Konarska