Termin rozpoczęcia ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy fiskalnej przy jednorazowej transakcji

ODPOWIEDŹ

Obowiązek rozpoczęcia ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej powstaje z dniem 01.01.2018 roku jednakże w związku z zaniechaniem sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie ma Pan obowiązku posiadania kasy rejestrującej dopóki nie wystąpi kolejna sprzedaż na rzecz ww. osób. W takim przypadku obowiązek stosowania kasy nastąpi z chwilą dokonania transakcji

UZASADNIENIE

Zgodnie z regulacją zawartą w art. 111 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. Zatem, jednym z podstawowych kryteriów decydujących o obowiązku ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kasy fiskalnej jest status odbiorcy wykonywanych przez podatnika świadczeń. Obowiązek ten dotyczy także sytuacji, gdy czynności sprzedaży/świadczenia usług są zwolnione od podatku lub wykonuje je podatnik zwolniony od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy o podatku od towarów i usług.

Przepisy § 2 oraz § 3 rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących wskazują na dwojakiego rodzaju zwolnienie z obowiązku prowadzenia ewidencji za pomocą kas rejestrujących tj.:

• dla określonych grup podatników (zwolnienie podmiotowe),

• dla konkretnych czynności (zwolnienie przedmiotowe). 

Na mocy § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2017 r., czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia. W części II załącznika określono sprzedaż dotyczącą szczególnych czynności, która podlega zwolnieniu z obowiązku ewidencjonowania obrotu za pomocą kas rejestrujących tj.:

• poz. 50 - dostawa towarów i świadczenie usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, jeżeli czynności te w całości zostały udokumentowane fakturą.

W odniesieniu do niektórych czynności wymienionych w załączniku do rozporządzenia zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania do dnia 31 grudnia 2017 r. stosuje się zgodnie z warunkami określonymi w tym załączniku (§ 2 ust. 2 rozporządzenia) - powyższe zwolnienie jest zwolnieniem przedmiotowym, tj. dotyczącym niektórych czynności wykonywanych przez podatnika.

W przypadku zatem sprzedaży osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej przedmiotu stanowiącego środek trwały, transakcji tej podatnik nie musi rejestrować przy zastosowaniu kasy fiskalnej, pod warunkiem, że sprzedaż tą w całości udokumentuje fakturą. Jednocześnie obrót ten nie jest wliczany do limitu, którego przekroczenie powoduje obowiązek stosowania kasy rejestrującej. Jeśli natomiast sprzedawany serwer nie spełniał definicji środka trwałego podlegającego amortyzacji w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, wówczas omawiane zwolnienie nie miałoby zastosowania. Zważywszy jednak na fakt, iż dokonano korekty tej faktury „do zera” przyjmujemy, że do transakcji ostatecznie nie doszło, zatem w efekcie Czytelnik nie uzyskał obrotu który obligowałby do rozpoczęcia ewidencji za pomocą kasy rejestrującej.

Na podstawie zapisu § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2017 r. podatników rozpoczynających po dniu 31 grudnia 2016 r. dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli przewidywany przez podatnika obrót z tego tytułu nie przekroczy, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w danym roku podatkowym, kwoty 20 000 zł. (jest to zwolnienie podmiotowe ze względu na określony rozporządzeniem limit obrotów, z którego podatnik może korzystać w sytuacji braku możliwości korzystania ze zwolnienia przedmiotowego).

Na potrzeby stosowania w/w zwolnienia nie uwzględnia się zrealizowanego lub przewidywanego obrotu z tytułu czynności, o których mowa w poz. 37 i 50 załącznika do rozporządzenia (§ 3 ust. 4 rozporządzenia).

W przypadku podatników korzystających z w/w zwolnienia, traci ono moc po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym podatnik przekroczył obrót z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności, w kwocie 20 000 zł (§ 5 ust. 2 rozporządzenia).

Z kolei jak wynika z zapisu art. 111 ust. 3b ustawy o podatku od towarów i usług – podatnicy prowadzący ewidencję przy zastosowaniu kas rejestrujących, u których podstawą opodatkowania jest kwota prowizji lub inna postać wynagrodzenia za wykonywane usługi w ramach umowy agencyjnej, zlecenia, pośrednictwa lub innych umów o podobnym charakterze albo marża, ewidencjonują na potrzeby obliczenia osiąganego przez nich obrotu oraz kwot podatku należnego całą wartość sprzedaży własnej oraz prowadzonej na rzecz lub w imieniu innych podatników.

W związku z tym zapisem, aby ustalić kwotę wykorzystanego limitu zwolnienia podatnik powinien uwzględniać całą wartość sprzedaży pomniejszoną o podatek policzony od marży. Niestety w przypadku sprzedaży samochodów może się okazać, że sprzedaż nawet jednego z nich spowoduje przekroczenie kwoty limitu, a co za tym idzie obowiązek zainstalowania kasy rejestrującej. Tak się stało niewątpliwie w omawianym przypadku, ponieważ kwota osiągniętego obrotu w wysokości 15.000,00 zł, w związku ze sprzedażą dokonaną w miesiącu październiku przekracza kwotę obowiązującego limitu liczonego w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w 2017 r. (w przypadku dalszej, ciągłej sprzedaży kasa powinna być zainstalowana od 01.01.2018 r.).

Jednakże utrata prawa do wskazanego zwolnienia nie wyznacza momentu instalacji kasy rejestrującej, lecz moment, od którego każda sprzedaż na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej (lub rolnika ryczałtowego) musi być zaewidencjonowana przy zastosowaniu kasy fiskalnej (chyba że ze względu na rodzaj wykonywanych czynności sprzedaż ta korzystałaby ze zwolnienia przedmiotowego z obowiązku ewidencjonowania). Dopóki jednak nie wystąpi kolejna sprzedaż na rzecz takich osób, nie musi Pan posiadać kasy rejestrującej.

Podsumowując powyższe, biorąc pod uwagę obowiązujące do dnia 31 grudnia 2017 roku przepisy rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących ma Pan obowiązek ewidencjonowania obrotu z tytułu sprzedaży samochodów w systemie VAT marża (a także innych towarów) na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej po upływie 2 miesięcy następujących po miesiącu, w którym obrót uzyskany z tytułu sprzedaży niekorzystającej ze zwolnienia przekroczył kwotę obowiązującego limitu wyliczonego w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w 2017 roku - według wzoru 20.000 zł : 365 dni w roku x liczba dni wykonywania czynności od października 2017 roku tj. daty transakcji sprzedaży samochodu). Jeżeli jednak nie będzie Pan już więcej dokonywał sprzedaży to nie będzie Pan miał obowiązku stosowania kasy. Obowiązek ten pojawi się z chwilą dokonania kolejnej transakcji sprzedaży towarów na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub rolników ryczałtowych.

Anna Kassian

Podstawa prawna: art. 111 ust. 1, ust. 3b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2017r. poz. 1221), § 2 ust. 1 i 2 w powiązaniu z poz. 50 części II załącznika, § 3 ust. 1 pkt 2 i ust. 4, § 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 16.12.2016r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2016 r. poz. 2177).