Uproszczona transakcja trójstronna

ODPOWIEDŹ

Powołane na fakturze przepisy wskazują, iż mamy do czynienia z transakcją trójstronną uproszczoną, w której obowiązek opodatkowania spoczywa na ostatnim w kolejności odbiorcy. Dalsza odsprzedaż samochodu podlega opodatkowaniu VAT.

UZASADNIENIE

Art. 197 dyrektywy VAT 2006/112/WE stanowi, że odbiorca towarów jest zobowiązany do zapłaty VAT, jeżeli spełniony jest warunek: podlegająca opodatkowaniu transakcja jest dostawą towarów dokonaną na warunkach przewidzianych w art. 141.

Natomiast zgodnie z art. 141 cytowanej dyrektywy każde państwo członkowskie podejmuje szczególne środki w celu zapewnienia, aby VAT nie był pobierany od wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów dokonywanych na jego terytorium na mocy art.  40, w przypadku gdy spełnione są następujące warunki:

• a) nabycia towarów dokonuje podatnik, który nie ma siedziby w danym państwie członkowskim, ale który został zidentyfikowany do celów VAT w innym państwie członkowskim;

• b) nabycie towarów jest dokonywane do celów ich późniejszej dostawy przez podatnika, o którym mowa w lit.  a), na terytorium tego samego państwa członkowskiego;

• c) towary nabyte w ten sposób przez podatnika, o którym mowa w lit. a), są bezpośrednio wysyłane lub transportowane z państwa członkowskiego innego niż państwo, w którym został on zidentyfikowany do celów VAT, do osoby, na rzecz której ma on dokonać późniejszej dostawy;

• d) osoba, na rzecz której dokonywana jest późniejsza dostawa, jest innym podatnikiem lub osobą prawną niebędącą podatnikiem zidentyfikowaną do celów VAT w tym samym państwie członkowskim;

• e) osoba, o której mowa w lit.  d), została uznana zgodnie z art.  197 za osobę zobowiązaną do zapłaty VAT należnego z tytułu dostawy dokonanej przez podatnika, który nie ma siedziby w państwie członkowskim, w którym podatek jest należny.

Zatem jeżeli kontrahent powołuje się na cytowane wyżej artykuły, można domniemywać, iż dostawa dokonana była w systemie transakcji trójstronnej uproszczonej.

Definicję wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej zawiera art.135 ust.1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym przez WTT należy rozumieć transakcję spełniającą łącznie poniższe warunki:

• trzech podatników VAT zidentyfikowanych na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych w trzech różnych państwach członkowskich uczestniczy w dostawie towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności, przy czym dostawa tego towaru jest dokonana między pierwszym i drugim oraz drugim i ostatnim w kolejności,

• przedmiot dostawy jest wysyłany lub transportowany przez pierwszego lub też transportowany przez drugiego w kolejności podatnika VAT lub na ich rzecz z terytorium jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego.

Kontrahenci biorący udział w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej mają możliwość zastosowania procedury uproszczonej w ramach tej transakcji. Zasady stosowania procedury uproszczonej w zakresie wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej określają przepisy art.135-138 ustawy o VAT. Dają one możliwość ułatwienia zasad opodatkowania dostawy towarów dokonywanej pomiędzy trzema podatnikami w różnych krajach Unii Europejskiej.

Ułatwienie to prowadzi do przeniesienia opodatkowania nabycia dostarczanych towarów na ostatniego w kolejności podatnika, co z kolei skutkuje uproszczeniem zasad rozliczenia podatku dla podatnika występującego jako drugi w kolejności.

Zgodnie bowiem z art.135 ust.1 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług, uproszczona procedura w zakresie opodatkowania WTT prowadzi do rozliczenia VAT przez ostatniego w kolejności podatnika, na rzecz którego dokonana została dostawa towarów przez podatnika występującego jako drugi w kolejności. Żeby zastosowanie takiego uproszczonego rozliczenia podatku było możliwe, muszą być spełnione łącznie poniższe wymagania:

• dostawa na rzecz ostatniego w kolejności podatnika VAT musi być bezpośrednio poprzedzona wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów u drugiego w kolejności podatnika VAT;

• drugi w kolejności podatnik VAT dokonujący dostawy na rzecz ostatniego w kolejności podatnika VAT nie może posiadać siedziby działalności gospodarczej w państwie członkowskim, w którym kończy się transport lub wysyłka;

• drugi w kolejności podatnik VAT musi stosować wobec pierwszego i ostatniego w kolejności podatnika VAT ten sam numer identyfikacyjny na potrzeby VAT, który został mu przyznany przez państwo członkowskie inne niż to, w którym zaczyna się lub kończy transport lub wysyłka;

• ostatni w kolejności podatnik VAT musi stosować numer identyfikacyjny na potrzeby VAT państwa członkowskiego, w którym kończy się transport lub wysyłka;

• ostatni w kolejności podatnik VAT musi zostać wskazany przez drugiego w kolejności podatnika VAT jako obowiązany do rozliczenia VAT od dostawy towarów realizowanej w ramach procedury uproszczonej.

Zatem, zastosowanie procedury uproszczonej w ramach WTT prowadzi do przeniesienia obowiązku opodatkowania dokonanej dostawy towarów z drugiego podatnika VAT na rzecz podatnika występującego jako ostatni w kolejności. W transakcji trójstronnej ostatni podatnik dokonuje nabycia towarów od drugiego podatnika, z tym, że towar przywożony jest bezpośrednio z kraju, w którym znajduje się pierwszy podatnik.

W przypadku transakcji trójstronnej ostatni podmiot (ostateczny odbiorca towarów) objęty uproszczoną procedurą jest zobowiązany ująć w prowadzonej ewidencji oprócz danych określonych w art. 109 ust.3 ustawy o VAT:

• obrót z tytułu dokonanej na jego rzecz dostawy oraz kwotę podatku przypadającą na tę dostawę, która stanowi u niego wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów,

• nazwę i adres drugiego w kolejności podatnika podatku od wartości dodanej.

Podatnik, który w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej jest ostatnim w kolejności podatnikiem, w składanej deklaracji VAT-7 wykazuje odpowiednio dane o wewnątrzwspólnotowym nabyciu towaru (WNT) w pozycji 23 i 24 oraz ewentualnie wykazuje podatek naliczony od tego nabycia w części D.2. (jeżeli służy czynnościom opodatkowanym). Wypełnienie określonej pozycji w części D.2. jest uzależnione od tego, czy podatnik nabył środki trwałe rozliczane w pozycji 43 i 44, czy też towary pozostałe rozliczane w pozycji 45 i 46 deklaracji VAT-7. Ostatnią czynnością jest wykazanie nabycia w deklaracji VAT-UE (bez oznaczenia jako trójstronne).

Dalsza odsprzedaż tego samochodu podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

EWIDENCJA W DEKLARACJACH: VAT-7(17) WNT z tytułu nabycia pojazdu należy wykazać po stronie podatku należnego w poz. 23 podstawę opodatkowania i w poz. 24 podatek należny, natomiast po stronie podatku naliczonego w pozycji 45 wartość netto i w pozycji 46 podatek naliczony.

Halina Lisowska

Podstawa prawna: art. 141, art. 197 dyrektywy VAT 2006/112/WE, art. 109 ust.3, art.135 ust.1 pkt 2 i pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług.