Usługi biura rachunkowego a usługi doradcze

• Ustawa deregulacyjna a obowiązki w podatku VAT

Zgodnie z art.113 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług zwalnia się od podatku VAT sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.00 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Natomiast w myśl art. 113 ust. 13 pkt 2 lit.b ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r., zwolnień, o których mowa w ust. 1 nie stosuje się między innymi  do podatników świadczących usługi w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego.

W związku z wątpliwościami zawartymi w zapytaniu należy rozstrzygnąć, czy usługi świadczone przez biuro rachunkowe zaliczają się  do usług w zakresie doradztwa, których świadczenie wyłącza podatnika z możliwości skorzystania ze zwolnienia od podatku VAT określonego w art. 113 ust. 1 ustawy.

Z uwagi na to, iż zarówno  ustawa o podatku od towarów i usług jak i przepisy wykonawcze nie definiują pojęcia doradztwa należy posłużyć się wykładnią językową. Zgodnie z definicją zawartą w Słowniku Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996), pod pojęciem „doradcy” należy rozumieć tego, „kto doradza”, „ten, kto udziela porad”, a „doradzić”, oznacza „udzielić porady, wskazać sposób postępowania w jakiejś sprawie”.

Kierując się tą definicją należy zauważyć, iż usługi doradcze mogą swoim zakresem obejmować bardzo szerokie spektrum np.: doradztwo ubezpieczeniowe, prawne, podatkowe, finansowe, zawodowe czy personalne. Ustawa z dnia 5 lipca 1996 roku o doradztwie podatkowym w brzmieniu obowiązującym od 10 sierpnia 2014 roku jako czynności doradztwa podatkowego w art. 2 ust. 1 wymienia:

1. udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami;

2. prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg rachunkowych, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie;

3. sporządzanie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie;

4. reprezentowanie podatników, płatników i inkasentów w postępowaniu przed organami administracji publicznej i w zakresie sądowej kontroli decyzji, postanowień i innych aktów administracyjnych w sprawach wymienionych w pkt 1

Wykonywanie czynności wymienionych w punkcie 1 i 4 zostało w art. 3 tej ustawy zastrzeżone dla ściśle określonego kręgu podmiotów a mianowicie są to:

1. osoby fizyczne, wpisane na listę doradców podatkowych;

2. adwokaci i radcowie prawni;

3. biegli rewidenci.

Oznacza to, że, co do zasady, usługi wymienione w pkt 2 i 3 może wykonywać każda zainteresowana osoba. Z kolei zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych wyrażonym w wydawanych przez nie interpretacjach indywidualnych (np. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 28 sierpnia 2014 roku, sygnatura IPTPP4/443-410/14-2/MK): „Treść przytoczonego wyżej przepisu art. 2 ust. 1 ustawy o doradztwie podatkowym wskazuje, że aby zaliczyć określone czynności do wykonywanych w ramach doradztwa podatkowego, muszą się one mieścić w zakresie czynności wymienionych w tym artykule, a składające się na nie elementy muszą wystąpić łącznie.

Ponadto z przytoczonej wyżej interpretacji wynika, iż świadczenie przez biuro rachunkowe takich usług jak:

• bieżące prowadzenie ewidencji księgowej wszelkich zaistniałych zdarzeń gospodarczych (ksiąg handlowych, książki przychodów i rozchodów, ewidencji przychodów),

• prowadzenie kont księgowych,

• bieżące kompletowanie dokumentów, ewidencje VAT sprzedaży i zakupów, ewidencje środków trwałych oraz sporządzanie tabel,

• ewidencja przychodów na potrzeby zryczałtowanego podatku,

• ewidencji wynagrodzeń, warunków na wynagrodzenia, wyliczanie podstawy do zasiłków chorobowych na druku ZUS-23,

• dokumentacja kadrowo-płacowa oraz rozliczeń z ZUS,

• sporządzanie deklaracji rozliczeniowych ZUS i przekazywanie ich wysyłką elektroniczną przy użyciu imiennego certyfikatu elektronicznego,

• sporządzanie deklaracji aktualizacyjnych (PIT 12) w związku ze zmianą danych firmy na podstawie informacji od klientów,

• sporządzanie deklaracji rozliczeniowych, zeznania oraz informacje podatkowe ściśle związane z zaewidencjonowanymi zdarzeniami gospodarczymi (VAT-7, VAT-UE, PIT-4R, PIT-36),

• sporządzanie sprawozdań wymaganych przez Urząd Statystyczny i sporządzanie rocznych sprawozdań finansowych, które są integralną częścią kompleksowej usługi księgowej w ramach zawartych umów,

- nie stanowi usług doradczych i upoważnia (...) do korzystania „ze zwolnienia określonego w art. 113 ust. 1 ustawy pod warunkiem, że nie wykonuje i nie będzie wykonywała czynności, które ze zwolnienia korzystać nie mogą, określonych w art. 113 ust. 13 ustawy”.

Zmiany w ustawie o doradztwie podatkowym, spowodowane wprowadzeniem ustawy deregulacyjnej, mają na celu ułatwienie dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych, i nie wprowadzają żadnych nowych elementów w zakresie opodatkowania  podatkiem od towarów i usług. Ponadto należy zauważyć, iż usługi rachunkowo-księgowe mieszczą się w grupowaniu  PKWiU: 69.20.2, a doradztwo podatkowe zostało sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 69.20.3.

Zatem, skoro jak wynika z pytania, osoba prowadząca biuro nie świadczy usług doradczych i nie jest doradcą podatkowym, to tak jak do tej pory ma prawo korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

• Stosowanie kas fiskalnych w 2015 roku

W dniu 4 listopada br. Minister Finansów podpisał nowe rozporządzenie w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Będzie ono obowiązywało w latach 2015 i 2016.

W § 4 nowego rozporządzenia zawarto katalog czynności, do których nie mają zastosowania żadne zwolnienia przewidziane w tym rozporządzeniu. Począwszy od 2015 roku katalog ten rozszerzono między innymi o czynności w zakresie doradztwa podatkowego. Zdaniem Redakcji, konsekwentnie należałoby uznać, że jeśli osoba prowadząca biuro podatkowe nie jest doradcą podatkowym i nie świadczy usług doradczych, to nie będzie jej obowiązywała zmiana określona w § 4 nowego rozporządzenia.

W prasie pojawiły się jednak artykuły, z których wynika, że nawet jednokrotne wypełnienie np. zeznania osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej spowoduje konieczność wprowadzenia w biurze rachunkowym kasy fiskalnej.

W tej samej w/w interpretacji czytamy: „Odnosząc się natomiast do kwestii sporządzania, podpisywania i składania deklaracji oraz informacji przez Wnioskodawczynię stwierdzić należy, że samego faktu sporządzania i składania takich deklaracji podatkowych oraz ich podpisywania, nie można uznać za czynność doradztwa podatkowego, o ile ta czynność nie będzie realizowana w ramach odrębnego zlecenia, lecz stanowić będzie element kompleksowej obsługi klienta w zakresie świadczonych przez biuro rachunkowe Wnioskodawczyni usług rachunkowo-księgowych. Wnioskodawczyni jest podmiotem posiadającym certyfikat księgowy, który zgodnie z (...) art. 76a ust. 2 ustawy o rachunkowości ma uprawnienia m.in. do sporządzania, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych, nie posiada natomiast uprawnień doradcy podatkowego, stąd też – w przypadku sporządzania, składania i podpisywania deklaracji, które to deklaracje będą jednym z elementów świadczonych przez Wnioskodawczynię kompleksowych usług księgowych - zastosowania nie znajdzie art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. a i lit. b ustawy.”

Interpretacja ta, potwierdza zatem opinię, iż  sporządzenie deklaracji podatkowej, zeznania, w sytuacji gdy czynność ta zostanie zrealizowana w ramach odrębnego zlecenia (jednorazowo) i nie będzie stanowić elementu kompleksowej obsługi klienta w zakresie świadczonych przez biuro rachunkowe Czytelniczki usług rachunkowo-księgowych zostanie uznana za czynność doradztwa podatkowego, a wówczas spowoduje obowiązek określony w  w/w § 4 nowego rozporządzenia – konieczność zainstalowania kasy fiskalnej.

Niewątpliwie, z uwagi na brak w ustawie oraz rozporządzeniu definicji użytego w tych aktach terminu usługi doradztwa, problem obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy fiskalnej sporządzanych przez biura rachunkowe na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej deklaracji, zeznań, będzie jeszcze przedmiotem licznych dyskusji, a także interpretacji podatkowych.

Emilia Wach

W związku z interpretacją ogólną Ministerstwa Finansów wydaną 9 kwietnia 2015 roku samo sporządzenie - wypełnienie deklaracji osobom fizycznym nie prowadzącym działalności gospodarczej (np. rozliczenia roczne PIT 37), nie rodzi wobec biur rachunkowych obowiązku rejestracji tych usług na kasie rejestrującej.

Zapraszamy do zapoznania się z pełnym tekstem interpretacji ogólnej i komunikatu MF - link.