Usługi najmu świadczone przez powiat na rzecz jednostek budżetowych

ODPOWIEDŹ

Zgodnie z art.41 ust.1 w powiązaniu z art.146 a pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług podstawowa stawka VAT wynosi 23%. Niezależnie od tego, ustawodawca zezwolił na opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnił je od podatku. Stawki preferencyjne wynikają bezpośrednio z ustawy lub zostały określone w wydanych do niej rozporządzeniach wykonawczych.

W §13 ust.1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 roku w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług zwolnione zostały czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Natomiast z pkt 13 tego paragrafu wynika , iż zwalnia się od podatku usługi świadczone pomiędzy:

-jednostkami budżetowymi,

-samorządowymi zakładami budżetowymi,

-jednostkami budżetowymi i samorządowymi zakładami budżetowymi,

z wyjątkiem usług wymienionych w poz. 140-153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy oraz usług komunikacji miejskiej.

W myśl ustawy z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym, powiat jest jednostką samorządu terytorialnego posiadającą osobowość prawną , wykonującą zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. W celu realizacji zadań powiat może tworzyć jednostki organizacyjne i zawierać umowy z innymi podmiotami. Zakres, zasady działania oraz organizacja jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych zostały określone w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych. W myśl tej ustawy sektor finansów publicznych tworzą między innymi:

- jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki,

- jednostki budżetowe,

- samorządowe zakłady budżetowe;

Jednostkami budżetowymi są jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych nieposiadające osobowości prawnej, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo jednostki samorządu terytorialnego. Natomiast do wykonywania niektórych zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego, mogą zostać powołane przez organy stanowiące tych jednostek samorządowe zakłady budżetowe.

Z powyższego wynika, iż powiat nie jest jednostką budżetową ani samorządowym zakładem budżetowym w związku z czym do świadczonych usług najmu nie ma zastosowania zwolnienie od podatku wynikające z §13 ust.1 pkt 13 rozporządzenia w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o VAT. W opisywanym przypadku nie może również zostać zastosowane zwolnienie wynikające z §13 ust.1 pkt 12 rozporządzenia, gdyż usługa ta wykonywana jest na podstawie umów cywilnoprawnych.

W konsekwencji, powiat jako jednostka samorządu terytorialnego, będąca czynnym podatnikiem VAT, która w ramach czynności cywilnoprawnych świadczy usługi najmu powinna je opodatkować stawką VAT w wysokości 23%.

W tym miejscu należy jednak zauważyć, iż w świetle uchwały 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 czerwca 2013 roku o sygnaturze I FPS 1/13 jednostki budżetowe nie są odrębnymi podatnikami podatku od towarów i usług z uwagi na to , iż nie prowadzą samodzielnie (niezależnie) działalności gospodarczej. Natomiast takimi podatnikami mogą być zakłady budżetowe. W następstwie uchwały pojawiły się wątpliwości jak w przyszłości należy stosować rozstrzygnięcie sądu. W komunikacie wydanym dnia 9 lipca 2013 roku Ministerstwo Finansów zobowiązało się do przedstawienia koncepcji realizacji w praktyce ww. uchwały NSA po opublikowaniu jej uzasadnienia i dokonaniu szczegółowej analizy. Ponadto resort finansów stwierdził, że „nie będą kwestionowane dotychczasowe rozliczenia gminnych jednostek budżetowych jako podatników VAT, natomiast kwestia dalszego rozliczania podatku od towarów i usług w związku z wykonywanymi przez nie czynnościami zostanie przedstawiona w koncepcji odnoszącej się do tej uchwały”.

W ostatnio wydanych indywidualnych interpretacjach organy podatkowe nadal stoją na stanowisku, iż jednostki budżetowe gminy niemające osobowości prawnej są wyodrębnionymi jednostkami organizacyjnymi, które po przekroczeniu określonego progu obrotu dla celów VAT powinny zarejestrować są jako odrębni podatnicy tego podatku. Takie stanowisko zawarte zostało między innymi w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach nr IBPP3/443-1069/13/KG z 29 sierpnia 2013 roku oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi nr IPTPP1/443-495/13-4/AK z 19 września 2013 roku. Gdyby jednak Ministerstwo Finansów przychyliło się ostatecznie do stanowiska składu 7 sędziów NSA i uznało, że jednostki budżetowe nie są odrębnymi podatnikami, najem przez powiat lokali swoim jednostkom budżetowym nie podlegałby opodatkowaniu VAT.

Emilia Wach