0
1059
Jako osoba fizyczna prowadzę działalność gospodarczą w zakresie wynajmu lokali. Działalność ta jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług według stawki 23%. Dodatkowo prowadzę kantor wymiany walut (nie jest pobierane wynagrodzenie prowizyjne ani inne dodatkowe opłaty). Działalność ta jest zwolniona od VAT. W deklaracji VAT– 7 za styczeń 2013 roku dokonałem rocznej korekty podatku naliczonego. Do ustalenia wskaźnika proporcji sprzedaży opodatkowanej do sprzedaży ogółem przyjąłem cały obrót z działalności kantorowej. Mam wątpliwość czy takie rozliczenie było prawidłowe. Czy przy ustalaniu proporcji muszę wziąć pod uwagę całość obrotu ze sprzedaży kantorowej, czy tylko uzyskaną marżę na sprzedaży? Które koszty działalności powinienem brać pod uwagę do proporcjonalnego odliczenia VAT? Jaka kwota winna być uznana za przychód w podatku dochodowym?
ODPOWIEDŹ
W przedstawionej przez pana sytuacji, obrotem z działalności kantorowej będzie zrealizowany zysk na transakcjach walutowych. Zatem ustalając wskaźnik proporcji, jako wartość sprzedaży zwolnionej musi Pan uwzględnić wyłącznie wartość marży. Natomiast dla celów podatku dochodowego, w przychodach należy ująć kwoty należne z tytułu sprzedaży waluty, a kosztem uzyskania przychodów będą wydatki poniesione na nabycie tej waluty.
UZASADNIENIE
Z ogólnej zasady wyrażonej w art.90 ust.1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług wynika, że w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku, z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określania kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami w stosunku, do których przysługuje mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części tych kwot, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Proporcję tę ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności opodatkowanych w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności opodatkowanych i zwolnionych (art.90 ust.3 ustawy o VAT).
Zatem w opisanym przez Pana przypadku niezbędne jest ustalenie czy obrotem z działalności kantorowej (podlegającej zwolnieniu od VAT) jest całość przychodu uzyskanego ze sprzedaży walut, czy też wyłącznie kwota stanowiąca nadwyżkę pomiędzy ceną zakupu a ceną sprzedaży danej waluty obcej.
Definicję obrotu zawierają zapisy art.29 oraz art.30 ustawy o VAT. Zgodnie z art.29 ust.1 podstawą opodatkowania jest co do zasady obrót. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku. Natomiast zgodnie z art.30 ust.1 pkt 4 ustawy, podstawę opodatkowania czynności maklerskich, czynności wynikających z zarządzania funduszami powierniczymi, czynności wynikających z umowy agencyjnej lub zlecenia, pośrednictwa, umowy komisu lub innych usług o podobnym charakterze stanowi dla prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnymi, agenta, zleceniobiorcy lub innej osoby świadczącej usługi o podobnym charakterze – kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzeń za wykonanie usługi, pomniejszona o kwotę podatku.
Żaden z powołanych powyżej przepisów nie zawiera definicji obrotu w działalności kantorowej. Problem ten jednak rozstrzygnął Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekając, że „w przypadku transakcji wymiany walutowej, kiedy bank nie pobiera opłat ani prowizji, podstawę opodatkowania stanowi ogólny wynik transakcji usługodawcy w danym okresie” (por. wyrok w sprawie C-172/96 First National Bank of Chicago).
Reasumując, należy uznać, iż w przypadku, gdy prowadzi Pan działalność kantorową na zasadach ogólnych, nie pobierając wynagrodzenia prowizyjnego ani innych dodatkowych opłat, obrót stanowić będzie wyłącznie kwota zrealizowanego zysku na transakcjach walutowych. Zatem, w celu ustalenia prawidłowego wskaźnika proporcji, o którym mowa w art.90 ust.3 ustawy o VAT, w odniesieniu do sprzedaży kantorowej należy wyłącznie uwzględnić wartość marży.
W odniesieniu do kosztów, które należy uwzględnić przy ustalaniu proporcji odliczenia VAT, to są to te zakupy towarów lub usług, które służą sprzedaży opodatkowanej i zwolnionej i których nie może pan jednoznacznie przypisać jako służących jednemu z powyższych rodzajów sprzedaży. Najczęściej są to koszty nabycia usług księgowych, koszty biurowe, telekomunikacyjne i inne związane z bieżącą obsługą całej działalności gospodarczej.
Inaczej niż w podatku od towarów i usług należy uwzględniać kwoty przychodów i kosztów podatkowych w podatku dochodowym. Zasady powstania przychodów w działalności kantorowej oraz rozliczania kosztów związanych z tą działalnością należy rozpatrywać w oparciu o ogólną zasadę wyrażoną w art.14 ust.1 i art.22 ust.1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl wskazanego art.14 ust.1 przychodem z transakcji walutowych będą kwoty należne ze sprzedaży waluty, natomiast koszty uzyskania przychodów stanowią, zgodnie z art.22 ust.1 ustawy, wydatki poniesione na nabycie sprzedanej waluty, w tym okresie, w którym osiągnięto przychód z tego tytułu. Tym samym w podstawie opodatkowania podatkiem dochodowym zostanie uwzględniony osiągnięty dochód.
Dagmara Kamieńska
