Ustalanie podstawy opodatkowania w 2014 roku

ODPOWIEDŹ

Zgodnie z nowym brzmieniem art.29a ust.1, który zastąpi dotychczasowy art.29 ustawy o podatku od towarów i usług (zwanej dalej ustawą o VAT) podstawą opodatkowania będzie wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze, mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Tak jak i do tej pory, podstawa opodatkowania nie będzie obejmowała samego podatku od towarów i usług. Powyższe wynika z brzmienia art.29a ust.6 pkt 1 ustawy o VAT który, wskazuje, że podstawa opodatkowania nie obejmuje kwoty podatku. Pomimo tego, że ustawodawca zrezygnował z przepisu regulującego to jednoznacznie, z uwagi na brzmienie nowego art.29a ust.1 należy uznać, że tak jak obecnie, w przypadku gdy przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi podatnik otrzymał całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek lub ratę, ich  kwota, pomniejszona o kwotę VAT, również stanowi podstawę opodatkowania. Powyższe dotyczyć będzie także otrzymanych zaliczek na dotacje, subwencje lub inne  dopłaty o podobnym charakterze.

Warto zauważyć, iż przepisy obowiązujące do dnia 31 grudnia 2013 roku nie zawierają szczegółowych regulacji dotyczących dodatkowych elementów, które winny być uwzględnione przy prawidłowej kalkulacji podstawy opodatkowania. Natomiast wchodzący w życie z dniem 1 stycznia 2014 roku przepis art.29a ust.6 ustawy stanowi jednoznacznie, że podstawa opodatkowania będzie obejmować również

1. podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze,

2. koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Z powyższego wynika, że koszty dodatkowe będą dzieliły los dostawy lub świadczenia głównego i łącznie stanowiły podstawę opodatkowania.

Tak jak dotychczas, podstawa opodatkowania nie będzie obejmować kwot:

1) stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty,

2) udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży.

Natomiast nowością jest zapis art.29a ust.7 pkt 3, który stanowi, że podstawa opodatkowania nie będzie obejmować kwot otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Z analizy wskazanego zapisu wynika, że aby dane wydatki mogły być uznane jako „zwrot kosztów” i nie stanowić podstawy opodatkowania, kwoty te winny dotyczyć wydatku poniesionego w imieniu i na rzecz nabywcy, powinny one również być ujęte przez podatnika na koncie przejściowym. Zdaniem Redakcji, powyższy przepis będzie miał zastosowanie jedynie w sytuacji, gdy podatnik nie będzie stroną transakcji a jedynie podmiotem, który opłacił wydatek w imieniu nabywcy, a następnie żąda jego zwrotu. Zatem faktura potwierdzająca koszty nabycia winna wskazywać nabywcę. Koszty z tego tytułu podatnik wykaże przejściowo w ewidencji na potrzeby podatku. W księgach rachunkowych kwota ta nie powinna stanowić dla podatnika odpowiednio jego kosztu a obciążenie nabywcy przychodu. Jeżeli natomiast podatnik będzie brał udział w świadczeniu usługi działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej nadal zastosowanie znajdzie zasada wynikająca z art.8 ust.2a ustawy o VAT, zgodnie z którym w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi. W takim wypadku podatnik działając we własnym imieniu otrzyma fakturę potwierdzającą poniesienie kosztu i wartość tych kosztów przeniesie (refakturuje) na kontrahenta. Takie zdarzenie w księgach rachunkowych znajdzie odzwierciedlenie zarówno po stornie kosztów jak i przychodów.

Na gruncie nowego przepisu art.29a ust.10 ustawy o VAT podstawę opodatkowania obniżać będziemy o:

• kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen,

• wartość zwróconych towarów i opakowań, z zastrzeżeniem art. 29a ust. 11 i 12,

• zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło,

• wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w art.29a ust.1 ustawy.

W przypadku obniżenia podstawy opodatkowania w stosunku do podstawy określonej w fakturze pierwotnej, znowelizowane przepisy nadal będą nakładały na sprzedawcę obowiązek posiadania potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę. Natomiast znowelizowany przepis art.29a pozwoli również przedsiębiorcom na obniżenie podstawy opodatkowania w przypadku gdy podatnik nie otrzymał potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę pod warunkiem, że:

• udokumentuje próbę doręczenia faktury korygującej,

• z posiadanej przez podatnika dokumentacji będzie wynikało, że nabywca towaru lub usługobiorca wie, że transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi w fakturze korygującej (art.29a ust.15 pkt 4 ustawy o VAT).

Dagmara Kamieńska