Wszczęcie kontroli w trybie administracyjnym

ODPOWIEDŹ

Organ podatkowy powinien przedłużyć termin zakończenia kontroli, która na dzień 31 grudnia 2016 roku nie została jeszcze wszczęta, ponieważ organ posiada informacje w postaci zwróconej przez urząd pocztowy przesyłki o administracyjnym wszczęciu kontroli podatkowej w dniu 5 stycznia 2017 roku.

UZASADNIENIE

Zgodnie z art. 284 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa wszczęcie kontroli podatkowej, z zastrzeżeniem §3 i art. 284a §1, następuje przez doręczenie kontrolowanemu upoważnienia do jej przeprowadzenia oraz okazanie legitymacji służbowej. Kontrolowany jest obowiązany ustanowić pełnomocnika na wypadek swojej nieobecności w czasie kontroli, jeżeli nie ustanowił pełnomocnika ogólnego lub szczególnego.

Jeżeli kontrolowanym jest osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, upoważnienie doręcza się oraz okazuje się legitymację służbową członkowi zarządu, wspólnikowi albo innej osobie upoważnionej do reprezentowania kontrolowanego lub prowadzenia jego spraw (reprezentant kontrolowanego). Jeżeli kontrolowanym jest zakład podmiotu zagranicznego, upoważnienie doręcza się oraz okazuje się legitymację służbową osobie faktycznie kierującej, nadzorującej lub reprezentującej działalność prowadzoną na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 284 §2 i §2a ustawy Ordynacja podatkowa).

W ww. art. 284 §1, §2 i §2a ustawy Ordynacja podatkowa uregulowano przypadki, gdy kontrolowany bądź uprawnione do występowania w jego imieniu osoby są obecne w miejscu, w którym rozpoczyna się kontrola. Natomiast w art. 284 §3-6 ww. ustawy unormowano sytuację, gdy kontrolowany lub osoba fizyczna wyznaczona do reprezentowania go w trakcie kontroli w trybie art. 281a są nieobecni w miejscu, w którym ma być przeprowadzona kontrola.

W takiej sytuacji na podstawie art. 284 §3 ustawy Ordynacja podatkowa organ podatkowy w związku z planowaną kontrolą wzywa kontrolowanego do stawienia się w miejscu prowadzenia kontroli, tj. do urzędu skarbowego w dniu następnym po upływie 7 dni, liczonych od dnia doręczenia niniejszego wezwania. Upoważnienie do przeprowadzenia kontroli zostanie doręczone kontrolowanemu niezwłocznie,z chwilą stawienia się w miejscu prowadzenia kontroli. Jednocześnie w wezwaniu informuje się podatnika, że zgodnie z art. 284 §4 ww. ustawy, w przypadku niestawienia się osoby wzywanej w ww. terminie, wszczęcie kontroli nastąpi z mocy prawa w dniu upływu wskazanego powyżej terminu.

Powyższe rozwiązanie ma zapobiec utrudnianiu podjęcia kontroli podatkowej przez celową nieobecność kontrolowanych lub reprezentujących ich osób w miejscu, w którym wszczynana jest kontrola. Kontrola zostaje wszczęta następnego dnia po upływie 7 dni od dnia doręczenia wezwania. Jest to tzw. wszczęcie kontroli w trybie administracyjnym.

W przypadku braku odbioru powyższego wezwania przez podatnika wszczęcie kontroli następuje poprzez tzw. fikcyjne doręczenie określone w art. 150 ustawy Ordynacja podatkowa. Artykuł 150 ustanawia zastępczy sposób doręczenia. Przepis ten umożliwia przyjęcie fikcji prawnej, że pismo, którego adresat nie odebrał z placówki pocztowej lub z urzędu gminy (miasta) w określonym terminie, zostało doręczone z upływem ostatniego dnia tego terminu. Przewidziany w art. 150 zastępczy sposób doręczenia może być wykorzystany wyłącznie w razie niemożności bezpośredniego doręczenia pisma adresatowi

w mieszkaniu lub miejscu pracy ani pośredniego doręczenia przez domownika, sąsiada lub dozorcę. Osoba doręczająca pismo powinna dokonać adnotacji w dokumencie potwierdzenia odbioru o niemożności doręczenia w sposób wskazany w art. 148 §1 lub art.149, a następnie pozostawić zawiadomienie o miejscu przechowywania pisma. Zawiadomienie należy ponowić, jeżeli adresat nie podejmie pisma w terminie 7 dni. Miejsce pozostawienia zawiadomienia powinno wyraźnie wynikać z dokumentu potwierdzenia odbioru. Jeżeli podatnik odbierze pismo z właściwego urzędu lub placówki pocztowej, datą doręczenia jest data odbioru tego pisma. Jeśli natomiast pismo nie zostanie odebrane w ciągu 14 dni, datą doręczenia jest upływ ostatniego dnia 14-dniowego terminu (art. 150 §4). Samo pismo zwraca się wówczas organowi podatkowemu i pozostawia w aktach sprawy podatkowej.

W upoważnieniu do przeprowadzenia kontroli podatkowej wskazany jest przewidywany termin zakończenia kontroli podatkowej, który w przypadku nie zakończenia kontroli należy przedłużyć zawiadamiając podatnika o niezakończeniu kontroli w tym terminie. W przedmiotowej sprawie wszczęcie kontroli nastąpiło w trybie administracyjnym w dniu 5 stycznia 2017 roku. Data ta jest następstwem 14-dniowego przechowywania i dwukrotnego awizowania przesyłki przez urząd pocztowy. Przesyłka z wezwaniem do stawienia się w miejscu kontroli została zwrócona do urzędu skarbowego z adnotacją na potwierdzeniu odbioru o podwójnym awizowaniu. W związku z powyższym w oparciu o posiadaną wiedzę przez organ podatkowy, że kontrola zostanie wszczęta w trybie administracyjnym w dniu 5 stycznia 2017 roku konieczne jest zawiadomienie przez organ podatkowy podatnika o zmianie terminu zakończenia kontroli podatkowej i wskazanie nowego terminu zakończenia kontroli.

Marta Rusin

Podstawa prawna: art. 150, art. 284 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa.