0
1090
Gmina została zobowiązana do zapłaty odszkodowania za niedostarczenie lokalu socjalnego lokatorowi, który nie płaci czynszu za mieszkanie. Właścicielem mieszkania (kamienicy) jest obecnie firma - podatnik VAT. Otrzymaliśmy od niej tytułem odszkodowania fakturę VAT ze stawką 23%. Czy odszkodowanie to podlega opodatkowaniu VAT?
ODPOWIEDŹ
Nie, odszkodowanie wypłacone przez Gminę z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
UZASADNIENIE
Zgodnie z przepisami art.5 ust.1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 1 w/w ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.
Kwestie odszkodowań z tytułu niewywiązania się z warunków umowy regulują przepisy kodeksu cywilnego. Odszkodowanie jest zapłatą za wyrządzone szkody, poniesione przez kogoś straty. Zgodnie z art. 361 k.c. co do zasady, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie - co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika.
W sytuacji przedstawionej przez Czytelnika, Gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego lokatorowi, który nie płacił czynszu za mieszkanie, w związku z czym została zobowiązana do zapłaty odszkodowania właścicielowi mieszkania. Firma, będąca właścicielem kamienicy wystawiła fakturę VAT, w której wykazała podatek VAT od należnego odszkodowania.
Stosownie do art. 417 § 1 Kodeksu cywilnego, za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Jeżeli Gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do Gminy na podstawie wyżej wymienionego przepisu.
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają czynności wynikające z zawartych umów, a świadczenia podatników muszą mieć charakter odpłatny, wzajemny i ekwiwalentny. Nie można więc mówić o opodatkowaniu VAT w sytuacji, gdy wypłata pieniędzy jest związana z koniecznością zapłaty odszkodowania np. za niewywiązanie się z zobowiązania umownego, a jednocześnie nie zachodzi żadne świadczenie ze strony wynajmującego.
Kwota wypłacona przez Gminę właścicielowi lokalu nie stanowi wynagrodzenia za usługę najmu lokalu mieszkalnego lecz stanowi rekompensatę za niedostarczenie lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego. Tak więc, otrzymane wynagrodzenie nie stanowi obrotu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług i nie podlega opodatkowaniu. Właściciel kamienicy błędnie wystawił Gminie fakturę VAT z wykazanym podatkiem należnym, gdyż wypłata odszkodowania nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu tym podatkiem.
Stanowisko to potwierdził również Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w wydanej interpretacji nr IBPP3/443-859/AB z 17 lutego 2010 roku.
Iwona Porez
