Wystawianie przez nabywcę faktur w imieniu sprzedawcy

ODPOWIEDŹ

Może Pan wystawić fakturę w imieniu i na rzecz sprzedawcy jedynie pod warunkiem, że istnieje wcześniejsze porozumienie pomiędzy stronami oraz określona procedura zatwierdzania faktur przez podatnika dokonującego sprzedaży.

UZASADNIENIE

Obowiązujące od 1 stycznia 2013 roku znowelizowane przepisy w zakresie fakturowania wprowadziły zliberalizowane zasady dotyczące wystawiania faktur przez nabywcę towarów i usług w imieniu dostawcy (tzw. samofakturowania). Szczegółowe regulacje w tym zakresie zawiera §6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 roku w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (tzw. rozporządzenia fakturowego). Zgodnie z powołanym przepisem, w roku 2013, nabywca może wystawić w imieniu i na rzecz sprzedawcy faktury dokumentujące:

• dokonanie sprzedaży przez podatnika na rzecz tego podmiotu;

• otrzymanie należności przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi (przedpłaty, zaliczki, zadatku, raty);

• dostawę towarów lub świadczenia usług, których miejscem opodatkowania jest kraj trzeci

- jeżeli istnieje wcześniejsze porozumienie między tymi dwiema stronami i pod warunkiem, że istnieje określona procedura zatwierdzania poszczególnych faktur przez podatnika dokonującego tych czynności.

Dodatkowo w ust.1 przepisu §6 wskazano, iż osobami uprawnionymi do wystawiania faktur potwierdzających nabycie towarów lub usług będą podatnicy podatku, podatnicy podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze bądź też osoby prawne niebędące takim podatnikiem. Faktury takie może również wystawić upoważniona przez sprzedawcę osoba trzecia a w szczególności jego przedstawiciel podatkowy (§6 ust.2 rozporządzenia). Nabywca może wystawić fakturę zarówno gdy sprzedającym jest podatnik VAT czynny jak i podatnik zarejestrowany jako zwolniony podmiotowo od VAT.

Warto podkreślić, iż obecnie do zastosowania procedury samofakturowania wystarczające jest wcześniejsze porozumienie pomiędzy stronami transakcji oraz procedura określająca sposób akceptacji faktur przez sprzedawcę. Żaden z przepisów nie reguluje formy i treści porozumienia jak również sposobu zatwierdzania poszczególnych faktur. Powyższe pozostawiono w gestii poszczególnych stron sprzedaży. Jednakże naszym zdaniem w celach dowodowych zaleca się ustalenie powyższych zasad na piśmie. Ważne bowiem jest, aby strony transakcji mogły udowodnić, że porozumienie zostało zawarte.

Istotną kwestią jest również ustalenie i przestrzeganie prawidłowej procedury akceptacji wystawianych faktur przez sprzedawcę. W przypadku braku takiej akceptacji nabywca traci bowiem prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego wskazanego na tej fakturze gdyż z mocy art.88 ust.3a pkt 5 ustawy o podatku od towarów i usług nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury w przypadku gdy faktury wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami nie zostały zaakceptowane przez sprzedającego. Natomiast na sprzedawcy nadal będzie ciążył obowiązek rozliczenia kwoty podatku należnego z tytułu dokonanej dostawy.

Co do zasady faktura wystawiona przez nabywcę winna zawierać takie same dane jak faktura wystawiona przez dostawcę (czyli dane określone w §5 ust.1 rozporządzenia fakturowego), ale dodatkowo powinna zawierać wyraz „samofakturowanie” (§5 ust.2 pkt 2 rozporządzenia).

Warto również wspomnieć, iż w roku 2013 zlikwidowano obowiązek informowania właściwego naczelnika urzędu skarbowego o zawarciu umowy dotyczącej samofakturowania, uznając iż szczegóły porozumienia i sposób akceptacji faktur należy wyłącznie do stron transakcji.

Z zadanego pytania nie wynika, czy między stronami transakcji istnieje porozumienie odnośnie wystawiania faktur przez nabywcę i czy istnieje procedura zatwierdzania poszczególnych faktur przez sprzedawcę. Jeżeli te warunki nie są spełnione, nie powinien Pan wystawiać faktury w imieniu sprzedawcy.

Dagmara Kamieńska