Wzajemnie potrącenie wierzytelności a MPP

Odpowiedź

W przypadku dokonania potrąceń wzajemnych wierzytelności nie stosuje się mechanizmu podzielonej płatności w zakresie w jakim kwoty należności są potrącane.

 

Uzasadnienie

Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności (MPP) polega na tym, że:

1) zapłata kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek VAT;

2) zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek bankowy albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, albo jest rozliczana w inny sposób.

 

Zapłata z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności dokonywana jest w złotych polskich przy użyciu komunikatu przelewu udostępnionego przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, przeznaczonego do dokonywania płatności w mechanizmie podzielonej płatności, w którym podatnik wskazuje:

1) kwotę odpowiadającą całości albo części kwoty podatku wynikającej z faktury, która ma zostać zapłacona w mechanizmie podzielonej płatności;

2) kwotę odpowiadającą całości albo części wartości sprzedaży brutto;

3) numer faktury, w związku z którą dokonywana jest płatność;

4) numer, za pomocą którego dostawca towaru lub usługodawca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku.

Zatem, podatnicy, którzy otrzymali fakturę z wykazaną kwotą podatku, przy dokonywaniu płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury mogą zastosować mechanizm podzielonej płatności. Przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi, w  każdym przypadku gdy:

• stroną transakcji, z  której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
• jednorazowa wartość transakcji, bez  względu na  liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w  walutach obcych przelicza się na  złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez  NBP z  ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Zgodnie z art. 108a ust. 1d ustawy o podatku od towarów i usług w przypadku dokonania potrącenia, o  którym mowa w  art.  498 Kodeksu cywilnego, przepisów dot. dokonywania płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności nie stosuje się w  zakresie, w  jakim kwoty należności są potrącane.

Zgodnie z art. 498 Kodeksu cywilnego, gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek takiego potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Potrącenia dokonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie. Oświadczenie ma moc wsteczną od chwili, kiedy potrącenie stało się możliwe.

Zatem, kompensata wierzytelności występuje wówczas, gdy jedna strona jest w stosunku do drugiej dłużnikiem i jednocześnie wierzycielem, tj. ma zarówno wierzytelności, jak i zobowiązania względem tej drugiej strony i na skutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.
W tej formie rozliczeń nie dochodzi do zapłaty w pieniądzu, a jedynie do zaliczenia jednej wierzytelności na poczet drugiej, co w rezultacie skutkuje zaspokojeniem wierzyciela i realizacją zobowiązania. Dodać trzeba, że wzajemne potrącenia wierzytelności obydwu stron umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.

 

Przykład

Pani Monika prowadzi sklep ze sprzętem komputerowym. Pani Ewa natomiast świadczy usługi reklamowe. Pani Monika sprzedała firmie Pani Ewy komputery na kwotę brutto 25.000 zł, natomiast Pani Ewa wykonała usługę reklamową na kwotę 30.000 zł. Po dokonaniu kompensaty pomiędzy przedsiębiorcami pozostała do zapłaty kwota 5.000 zł na rzecz Pani Ewy. W tej sytuacji Pani Monika dokona zapłaty 5.000 zł bez obowiązku stosowania MPP, ponieważ usługa reklamowa nie znajduje się w załączniku nr 15. W odwrotnej sytuacji, gdyby to Pani Ewie pozostała do zapłaty kwota 5.000 zł na rzecz Pani Moniki wówczas, pomimo że do zapłaty pozostała kwot niż 15.000 zł to Pani Ewa zobowiązana byłaby do zapłaty tej kwoty z zastosowaniem MPP.

 

Należy podkreślić, że charakter potrącenia zawartego w art. 498 k.c., mówi o dwóch osobach – podmiotach będących jednocześnie względem siebie dłużnikiem i wierzycielem, co powoduje, że obecnie nie ma możliwości uznania kompensat wielostronnych (umownych) za dopełnienie obowiązków związanych z zapłatą w obligatoryjnym mechanizmie podzielonej płatności, co zauważył DIS w interpretacji dnia 17 stycznia 2020 roku nr 0111-KDIB3-1.4012.626.2019.1.ICz.

 

Ewidencja w deklaracjach: W VAT-7(20) dostawa towarów oraz świadczenie usług na terytorium kraju, opodatkowane stawką 23% - poz. 19 podstawa opodatkowania, poz. 20 – podatek należny.

Paulina Matuszewska

 

Podstawa prawna: art. 108a ust. 1, 1a, 1d ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług, art. 498 – 499 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny.