Żądanie faktury od niezarejestrowanego podatnika VAT

Stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 31 października 2018 roku nr 0114-KDIP1-3.4012.462.2018.2.ISK

Sytuacja Podatnika

Wyrokiem z dnia 22 kwietnia 2014 roku Sąd przyznał do wypłaty na rzecz radcy prawnego określoną kwotę z tytułu pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu. Radca prawny złożył rachunek na zasądzoną kwotę. W wyniku przeprowadzonej kontroli Organ podatkowy uznał, że radca prawny świadczący pomoc prawną z urzędu, zgodnie z art. 15 ustawy o VAT, uznany jest za podatnika podatku od towarów i usług, tym samym świadczenie usług na zlecenie Sądu powinien udokumentować fakturą VAT, której jednak radca nie wystawił. Podatek VAT został zapłacony przez radcę prawnego do kasy Urzędu Skarbowego w dniu 31 stycznia 2018 r. Ponadto radca na dzień złożenia niniejszego wniosku nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej, nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT, a jedynym jego źródłem utrzymania jest emerytura.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą prawa do żądania faktury VAT od radcy prawnego przy wypłacie w bieżącym roku zasądzonego wyrokiem Sądu podatku VAT z tytułu wyświadczonej przez radcę prawnego w 2014 roku pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu.

Stanowisko Dyrektora

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – według art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Z powyższych przepisów wynika, iż faktura jest dokumentem potwierdzającym zaistnienie zdarzenia gospodarczego (potwierdzeniem nabycia określonych towarów i usług lub też otrzymania zaliczki) i nierozerwalnie związana jest z powstaniem obowiązku podatkowego. Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie ww. dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi (nabywcy), a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego. Przy czym podmiotem uprawnionym do wystawiania faktur VAT jest jedynie podmiot zarejestrowany jako podatnik VAT.

Mając na uwadze treść art. 106 ust. 1 ustawy, wskazać należy, że podmiotami uprawnionymi do wystawiania faktur są podatnicy podatku VAT. Natomiast przez podatnika podatku VAT, zgodnie z art. 15 ustawy, uznaje się m.in. osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. Wskazać jednak należy, iż podatnicy podatku VAT, mają prawo do wystawiana faktur jedynie po dokonaniu rejestracji, o której mowa w art. 96 ust. 1 ustawy.

Z okoliczności przedmiotowej sprawy wynika, że radca prawny na dzień złożenia niniejszego wniosku nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej, nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT. Tym samym należy uznać, że radca na dzień złożenia niniejszego wniosku nie jest podmiotem uprawnionym do wystawiania faktur. W konsekwencji Wnioskodawca nie może żądać od niego faktury z tytułu wyświadczonej na jego rzecz usługi pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu w 2014 r.

Podstawa prawna: art. 15, art. 106 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.