Zakup i sprzedaż towaru w Niemczech dla kontrahenta z Niemiec

ODPOWIEDŹ

Zgodnie z art. 5. ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (UPTiU), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2. eksport towarów;

3. import towarów na terytorium kraju;

4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.    

Z opisu sytuacji wynika, że zakupione w Niemczech przez Czytelnika, polskiego podatnika, towary nie opuściły terytorium Niemiec, dlatego też niemiecki dostawca prawidłowo opodatkował je krajową stawką podatku VAT, gdyż nie wystąpiła u niego transakcja wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. W następnej kolejności polski podatnik dokonał dostawy tych towarów do odbiorcy z Niemiec, co powoduje, że transakcja ta  nie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce, gdyż zgodnie z w/cyt. art. 5 ust. 1 nie zaistniała żadna z wymienionych w tym przepisie czynności podlegających opodatkowaniu VAT w kraju.

Z kolei z treści art. 22. ust.1 pkt 1 UPTiU wynika, że miejscem dostawy towarów jest w przypadku towarów wysyłanych lub transportowanych przez dokonującego ich dostawy, ich nabywcę lub przez osobę trzecią – miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy.

Stąd też, ponieważ dostawa towarów dokonana przez polskiego podatnika ma miejsce na terytorium Niemiec, należy ją opodatkować zgodnie z obowiązującymi tam przepisami. Ponieważ polski podatnik nie jest zarejestrowany na potrzeby podatku VAT w Niemczech, to podmiotem zobligowanym do rozliczenia podatku VAT należnego od tej dostawy na zasadzie  mechanizmu „odwrotnego obciążenia” jest niemiecki odbiorca (zakładam, że jest on zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od wartości dodanej oraz zarejestrowanym na terytorium Niemiec podatnikiem VAT UE, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 5 lit. B UPTiU).

Z analogii zapisów art. 17 ust. 1 pkt.5 UPTiU wynika bowiem, że podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne: nabywające towary, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

a) dokonującym ich dostawy na terytorium kraju jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku dostawy towarów innych niż gaz w systemie gazowym, energia elektryczna w systemie elektroenergetycznym, energia cieplna lub chłodnicza przez sieci dystrybucji energii cieplnej lub chłodniczej, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4 (jako podatnik VAT czynny lub zwolniony)

b) nabywcą jest:

• w przypadku nabycia gazu w systemie gazowym, energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym, energii cieplnej lub chłodniczej przez sieci dystrybucji energii cieplnej lub chłodniczej – podmiot zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4 lub art. 97 ust. 4,

• w pozostałych przypadkach – podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana zgodnie z art. 97 ust. 4 (jako podatnik VAT UE),

c) dostawa towarów nie jest dokonywana w ramach sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju.

W świetle powyższych przepisów, polski podatnik powinien swoją dostawę udokumentować fakturą VAT wystawioną zgodnie z zapisami art. 106e UPTiU, a w szczególności powinna ona zawierać zapis „ODWROTNE OBCIĄŻENIE” oraz nie powinna zawierać takich informacji jak:

• stawka podatku,

• suma wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku,

• kwota podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku.

Polski podatnik może się ubiegać o zwrot podatku VAT zapłaconego w Niemczech, ale tylko wówczas, gdy spełnia warunki określone w  przepisach art. 89 UPTiU, który określa w ścisły sposób zasady zwrotu podatku.

Z zapisów art. 89 ust.1a w powiązaniu z ust.1 pkt.3  UPTiU wynika, że podmioty nieposiadające siedziby działalności gospodarczej, stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, z którego dokonywano transakcji gospodarczych, stałego miejsca zamieszkania lub zwykłego miejsca pobytu na terytorium kraju, niedokonujące sprzedaży na terytorium kraju mogą ubiegać się o zwrot podatku w odniesieniu do nabytych przez nie na terytorium kraju towarów i usług lub w odniesieniu do towarów, które były przedmiotem importu na terytorium kraju, jeżeli te towary i usługi były przez te podmioty wykorzystywane do wykonywania czynności dających prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego na terytorium państwa, w którym rozliczają one podatek od wartości dodanej lub podatek o podobnym charakterze, innym niż terytorium kraju.

Jak wynika z treści przytoczonego powyżej przepisu, ponieważ Czytelnik zakupił towar w Niemczech, który nie został przywieziony do Polski i który został w Niemczech sprzedany, a w związku z tym nie był on wykorzystywany do wykonywania czynności  dających prawo do odliczenia podatku naliczonego w Polsce Czytelnik nie spełnił warunku o którym mowa w art. 89 ust. 1a i ust. 1 pkt 3 i z tego względu nie może ubiegać się o zwrot zapłaconego w Niemczech podatku od wartości dodanej w wysokości 19%.

Dorota MrózBiegły Rewident