Zakwestionowanie transakcji WDT z powodu podejrzeń wyłudzenia podatku VAT

ODPOWIEDŹ

Jeżeli Czytelnik nie zgadza się z ustaleniami kontroli, to zgodnie z art. 291 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa może w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia przedstawić zastrzeżenia lub wyjaśnienia, wskazując równocześnie stosowne wnioski dowodowe

UZASADNIENIE

Na wstępie przypomnijmy, iż co do zasady, zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług przez wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu czynności określonych w art. 7 na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, pod warunkiem, że nabywca towarów jest podatnikiem podatku od wartości dodanej zidentyfikowanym na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju. W myśl przepisu art. 42 ust. 1 ustawy o VAT wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów podlega opodatkowaniu według stawki podatku 0%, pod warunkiem, że:

1. podatnik dokonał dostawy na rzecz nabywcy posiadającego właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, nadany przez państwo członkowskie właściwe dla nabywcy, zawierający dwuliterowy kod stosowany dla podatku od wartości dodanej,

2. podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, posiada w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju,

3. podatnik składając deklarację podatkową, w której wykazuje tę dostawę towarów, jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE. Natomiast zgodnie z art. 42 ust. 3 dowodami, o których mowa w ust. 1 pkt 2, są następujące dokumenty, jeżeli łącznie potwierdzają dostarczenie towarów będących przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów do nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju:- dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika (spedytora) odpowiedzialnego za wywóz towarów z terytorium kraju, z których jednoznacznie wynika, że towary zostały dostarczone do miejsca ich przeznaczenia na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju - w przypadku gdy przewóz towarów jest zlecany przewoźnikowi (spedytorowi),- specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku.

Czytelnik nie zgadza się z zakwestionowanymi przez organ podatkowy w trakcie kontroli transakcjami WDT z kontrahentem z Czech, które zdaniem organu nie odzwierciedlają rzeczywistego przebiegu transakcji, ponieważ nie był on świadomy że uczestniczy w oszustwie podatkowym.

Zgodnie z wyrokami sądów administracyjnych sam fakt wywozu towaru poza terytorium kraju nie świadczy o tym, że wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów miała miejsce. Towar mógł zostać wywieziony poza terytorium kraju, jednakże nie świadczy to o tym, że towar został dostarczony do kontrahenta wskazanego na fakturze.

Organy podatkowe w przypadku transakcji wewnątrzunijnych mają możliwość zwrócenia się do administracji podatkowej kontrahenta z wnioskiem o wymianę informacji (SCAC) w zakresie weryfikacji transakcji z Podatnikiem. Zakwestionowanie przez organ podatkowy przedmiotowych transakcji wskazuje, że administracja podatkowa Czech najprawdopodobniej nie potwierdziła rzetelności wskazanych transakcji z kontrahentem Czytelnika. Z orzecznictwa wynika również, że przy dostawach towaru poza terytorium kraju stosując preferencyjną stawkę podatku VAT podatnicy powinni dokonać wszelkich możliwych czynności a także zwykłej kupieckiej staranności aby wykluczyć podejrzenie, że mogą brać udział w oszustwie podatkowym. Przede wszystkim powinni posiadać zawarte umowy w formie pisemnej z firmami, sprawdzić, kto był prezesem firmy oraz na jakiej podstawie ewentualny przedstawiciel działał w imieniu tej firmy, dokładnie poznać dane personalne osoby reprezentującej firmę. Jeżeli np. podatnik rozmawiał tylko telefonicznie z nieznaną osobą, która do niego zadzwoniła, nie sprawdził wiarygodności tej osoby, nie przedłożył żadnych dowodów potwierdzających, że zweryfikował ważność i aktywność numeru VAT UE kontrahenta, jeżeli zapłata za towar i obrót towarem odbywa się w sposób nietypowy dla transakcji realizowanych w prowadzonej działalności gospodarczej to można stwierdzić, że Podatnik nie dokonał wszelkich możliwych czynności aby posiadać wiedzę, że uczestniczy w oszustwie podatkowym.

Podatnicy szczególnie przy transakcjach wewnątrzwspólnotowych, które opodatkowane są preferencyjną stawką podatku VAT powinni zachować szczególną ostrożność i staranność przy zawieraniu transakcji. W przypadku, bowiem gdy okaże się że transakcje w istocie nie miały miejsca, a podatnik nie dokonał czynności, w celu zweryfikowania swojego kontrahenta, jak to prawdopodobne miało miejsce w opisanym przez Czytelnika przypadku, może świadczyć o tym, że sprzedaż nie miała miejsca i wówczas zostanie zakwestionowana przez organ podatkowy.

W związku z narastającą liczbą wyłudzeń podatku VAT, w tym za pomocą tzw. oszustw karuzelowych, organy podatkowe wprowadziły Jednolity Plik Kontrolny dzięki któremu mają mieć możliwość jak najszybszej weryfikacji ewentualnych nielegalnych zjawisk i ich eliminowania.

Podatnicy mają jednak wątpliwości, czy są w stanie uchronić się przed negatywnymi konsekwencjami działań swoich kontrahentów, na które nie mieli wpływu i o których nie mogli wiedzieć. W tej sprawie jeden z posłów zwrócił się do Ministerstwa Finansów z interpelacją nr 3903 z dnia 5 czerwca 2016r. W odpowiedzi z dnia 24 czerwca 2016 roku Ministerstwo Finansów stwierdziło, iż nie może wskazać, w jaki sposób udowodnić ponad wszelką wątpliwość wiarygodność danej transakcji.

Ministerstwo Finansów podkreśliło, że to od oceny całościowej zgromadzonego materiału w danej sprawie zależy czy organ kontrolujący podatnika uzna przedstawioną przez niego dokumentację za wiarygodną i bezsprzecznie potwierdzającą określone zdarzenie. W toku czynności kontrolnych ma miejsce weryfikacja dokumentacji podatnika i porównanie faktów ustalonych na jej podstawie z ustalonym stanem faktycznym. W odpowiedzi wyjaśniono, iż: „(...) Należy zaznaczyć, że w stwierdzonych przypadkach oszustw karuzelowych oraz oszustw z zaangażowaniem tzw. znikającego podatnika, prowadzących do powstawania wysokich uszczupleń podatkowych i strat dla budżetu, podmioty biorące udział w łańcuchu transakcji zazwyczaj posiadają perfekcyjnie przygotowaną dokumentację i dopiero udowodnienie, że wiedziały lub chociażby mogły wiedzieć, że biorą udział w transakcji zmierzającej do oszustwa, podważa prawidłowość rozliczenia podatku. Dlatego też do spraw tego typu należy podchodzić indywidualnie i poszukiwać takiego poziomu staranności przy badaniu, czy podatnik działał w dobrej wierze, który będzie adekwatny do zasad rzetelności kupieckiej, panujących w praktyce rynkowej z uwzględnieniem specyfiki danej branży. (...)”

Niezależnie od powyższego, jeżeli Czytelnik nie zgadza się z ustaleniami kontroli, to zgodnie z art. 291 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa może w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia przedstawić zastrzeżenia lub wyjaśnienia, wskazując równocześnie stosowne wnioski dowodowe.

Marta Rusin

Podstawa prawna:art. 13 ust. 1, art. 42 ust. 1, ust 3, ust. 5 ustawy o VAT, art. 291 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa.